Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

binicótu , nm: binigotu, binucotu Definitzione súciu de àghina o de frutuàriu (mescamente figumorisca) postu a budhire e torrare finas chi essit cagiau, po fàere druches Sinònimos e contràrios saba Frases cullimus ficumurisca ca fachimus su binicotu ◊ bonu su binicotu de ficumurisca, ma prus bonu su chi fachent dae s'àchina ◊ eus cuncordau sa turta fata cun binigotu ◊ in s'impastu po is pabassinas cantu binigotu ponit? Terminologia iscientìfica mng Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu verjus Ingresu cooked wine Ispagnolu arrope, mosto cocido Italianu sapa Tedescu Most.

binitólu , nm Definitzione binu de pagos grados de àrculu, lenu Sinònimos e contràrios binichedhu, piriciolu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit vin, piquette Ingresu light wine Ispagnolu vinillo Italianu vinèllo Tedescu leichter Wein.

bínu , nm: vinu Definitzione súciu de s'àghina, postu a budhire cun sa binatza e postu in carradas, apustis chi at acabbau de budhire / min. binichedhu, nau prus che àteru in su sensu de binu lenu / su b. podet èssere: de fatura mústiu, nou, fatu, betzu, de iscupu o iscolu, de prentza; de colore biancu, craru (fintzas ocru de prédiche), ruju, niedhu; de sabore durche, bucante, ranchitzu, aspru, argu, axedu o ispuntu; de àrculu, càlidu, lenu, irbentiadu; genias o calidades de binu: cannonau, crannàcia, giogantinu, malvasia, mónica, muscadedhu, nuragus, vermentinu, arvesiniadu; b. crú = chi no li ant dadu incubonadura nudha, fatu e cracau; b. acotadu = binu prus bonu, fatu annunghindhe saba de mústiu etotu; b. chi rezet in s'ungra = callau, bonu meda Maneras de nàrrere csn: tocare su b. = comintzare, inghitzai su binu nou; bogai b. = leare binu (dae sa cuba); fàghere b. malu (nau de chini s'imbriagat)= iscúdiri, certai, fai machioris, dannus a imbriagu; èssere allegru a b. = chi at bufadu meditu; b. de féminas = lenu, de pagos grados; èssiri aciupau de b. che un'ispòngia = imbriagu pérdiu, a una feghe; assigurai su b., mudare su b. = iscolomare su binu a un'àteru isterzu pro lu lassare netu de feghe Frases sos binos, si sunt de ua e bene contivizados, sunt bonos totu ◊ no ndhe agatas in totue binu chi rezet in s'úngia ◊ candho no at dinari pro ispèndhere, s'ànima in contu de binu diat bèndhere! (Piga)◊ cussu fuedhat a su binu che a un'amigu!◊ de candho mi fit faghindhe male, de binu no dhe so bufendhe 2. est unu bibidore, si cochet a làdhara e fachet binu malu puru Sambenados e Provèrbios prb: ómine de binu, ómine de sisinu ◊ binu bonu finas a fegi Terminologia iscientìfica bfg Ètimu ltn. vinum Tradutziones Frantzesu vin Ingresu wine Ispagnolu vino Italianu vino Tedescu Wein.

cannonàdu , nm, pps: cannonatu, cannonau Definitzione calidade de àghina niedha chi giaet unu de is méngius binos sardos / coment'e pps., de cannonare Sinònimos e contràrios cagnolare Frases su cannonau cosa sua si callat in s’unga! Terminologia iscientìfica frt, bfg Tradutziones Frantzesu vin rouge exquis Ingresu delicious wine of red quality Ispagnolu garnacha Italianu vino prelibato di qualità róssa Tedescu köstliche Rotweinsorte.

carnàcia , nf: crannàcia, crannàssia, garnàcia* Definitzione una calidade de àghina bianca e de binu, de is méngius binos Sinònimos e contràrios varnàcia Frases ghetadhi una tassa de crannàcia a bufai! ◊ sa crannàssia de Solarussa fait torrai su mortu a biu (G.Tuveri) Terminologia iscientìfica bfg Tradutziones Frantzesu grenache Ingresu white table wine Ispagnolu "vernaccia" Italianu vernàccia Tedescu Vernaccia (bernsteinfarbener Wein).

iscubonadúra , nf: iscuponadura Definitzione su iscupare o bogare de sa cubedina su binu ancora a mustu po dhu pònnere in is caradas Sinònimos e contràrios iscupu | ctr. incubonadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu décuvage Ingresu drawinf off wine Ispagnolu deslío Italianu svinatura Tedescu Abstich des Mostes.

iscubonàre , vrb: iscuponare Definitzione iscupare, bogare su mustu de sa benatza apustis chi at budhiu unas cantu dies e pònnere in is carradas Sinònimos e contràrios irmustare, iscubare | ctr. incubonare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu décuver Ingresu to draw off wine Ispagnolu desliar Italianu svinare, stinare Tedescu abstechen.

iscuponadòre , nm Definitzione chie iscupat su mustu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui décuve Ingresu wine drawer Ispagnolu quien deslía Italianu svinatóre Tedescu Mostabzieher.

iscúpu , nm Definitzione su iscupare, su ndhe bogare su binu ancora a mustu po dhu pònnere in is carradas a sighire a fàere Sinònimos e contràrios iscubonadura | ctr. incubonadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu décuvage Ingresu drawing off wine Ispagnolu deslío Italianu svinatura Tedescu Abstich des Mostes.

mustalóru , nm: mustarolu, mustatzolu, mustitzolu Definitzione binighedhu lenu, mescamente su chi si faet aciunghendho abba a sa binatza chentza prentzada, apustis bogau su mustu Sinònimos e contràrios binitolu, piriciolu Frases custu mustarolu consolat sa genti sidia! ◊ unu màtulu de cosa apicadu signalaiat chi b'aiat mustatzolu a bufare ◊ a s'ómine chi est veru imbreagone deghet custu castigu: dae primu de pasare mustitzolu retiradu a presone! (F.Santoru) Terminologia iscientìfica bfg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit vin, piquette Ingresu light wine Ispagnolu vinillo, aguapié Italianu vinèllo Tedescu leichter Wein.

piriciólu, piricióu , nm: pirigiolu, piritzolu, priciolu Definitzione binighedhu lenu, fatu aciunghendho abba a sa binatza chentza prentzada, pustis bogau su mustu, e lassandhodha in sa cubedina calecuna die Sinònimos e contràrios binetu, binichedhu, binitolu, binuciolu, mustaloru, pició Frases su piriciou tocat a dhu bufai innantis chi bengat tempus callenti, ca si pudescit ◊ oje, gadimassestat, toco su piritzolu! Terminologia iscientìfica bfg Tradutziones Frantzesu petit vin, piquette Ingresu light wine Ispagnolu aguapié Italianu vinèllo Tedescu Tresterwein.