cungiadúra , nf: cungiarua,
cunzadura Definitzione
su cungiare, serradura e serru, su serrare e fintzes sa cosa po serrare; a logos est su terrenu serrau, su cungiau
Sinònimos e contràrios
chijura,
cúngia,
impizadura,
serróngiu,
serru
Frases
a ingíriu de s'ortu dhui at una cungiadura ◊ sa cunzadura de sas tancas est fata a mururdu ◊ ant abbruxau sa cungiarua de bíngia
2.
mi armeit de armugodhos de vitellu e de corrias pro sa cunzadura
3.
custa fuit una cunzadura prena de trigu ispigau
Terminologia iscientìfica
srr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enceinte
Ingresu
enclosure
Ispagnolu
recinto cerrado
Italianu
recinzióne
Tedescu
Einfriedung.
friscàdu , pps, agt: frischiau Definitzione
de friscare; frisciadu, chi est serrau a friscu, a crae
Sinònimos e contràrios
frilciadu,
serradu
| ctr.
abbeltu
Maneras de nàrrere
csn:
terra friscada = tropu tosta, mala a triballare; aeras friscadas = chi no sunt postas in abba, chi no bi cheret pròere; mudu che càssia friscada = chi no iscóbiat nudha
2.
s'apusentu est frisciadu a giae
Tradutziones
Frantzesu
fermé à clef
Ingresu
locked
Ispagnolu
cerrado con llave,
atrancado
Italianu
chiuso a chiave
Tedescu
verschlossen.
serràdu , pps, agt: serrau Definitzione
de serrare; chi portat o dhi ant postu serru; nau de unu, chi est de pagos foedhos
Sinònimos e contràrios
cugnau,
lacanadu,
tancadu
| ctr.
abbeltu
2.
tancas serradas a muru fatas a s'aferra aferra… (M.Murenu)◊ si su logu est bene serradu su bestiàmine istat prus seguru ◊ bivit acorrau in d-una domu cun is murus artus a fúrriu, is fentanas serradas cun arreciadas de ferru ◊ su sàbudu is bancas funt serradas ◊ s'orcu tenera unu campu totu serrau a figumorisca
3.
a nàrriri sa beridadi, cun nosu ses istétiu sempri serrau serrau
Sambenados e Provèrbios
smb:
Serrau
Tradutziones
Frantzesu
fermé
Ingresu
closed
Ispagnolu
cerrado
Italianu
chiuso
Tedescu
geschlossen.
serróngiu , nm Definitzione
totu su chi serbit a serrare, su chi serrat su logu
Sinònimos e contràrios
abbucadura,
chijura,
serru
Frases
no essendudenci perunu serróngiu, su pastori depiat billai dí e noti (E.Quartu)◊ su trèmini fut a serróngiu de linna
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enceinte
Ingresu
enclosure
Ispagnolu
recinto cerrado
Italianu
recinzióne
Tedescu
Einfriedung.
sícas , nf pl Definitzione
genia de ingestu chi si faet ponendho su pódhighe mannu in mesu de is àteros primos duos a púngiu serrau e ispudandho in su matessi tempus, dispretziandho a ccn. o calecuna cosa de mala manera, fintzes naendho Chi ti siches!, Chi si sichet! / pònnere o fàghere sas sicas
Sinònimos e contràrios
fica*
Frases
est partiu dae vidha, sa prima vorta, ponèndheli sas sicas ◊ li at fatu fintzas sas sicas de cantu no lu podet bídere!
Tradutziones
Frantzesu
crachement pour mépris
Ingresu
hand superstitious practice
Ispagnolu
gesto hecho con el puño cerrado para traer mala suerte
Italianu
fiche
Tedescu
Feigen (derb).
sidhàdu 1 , pps, agt: assidhau 1,
sidhau 1 Definitzione
de sidhare; chi est serrau a sízigu, sidhiu, malu a apèrrere; in cobertantza, firmu, tostau meda e fintzes mortu / s. a su dinai, s. che cóciula = susuncu, arrestigu, de manu afissa
Sinònimos e contràrios
serradu
/
firmu,
sidhidu,
tostu
/
mortu
2.
su celu est sidhau de nuis ◊ est maleighindhe a dentes sidhadas ◊ no cumprendiant ca su coru insoru pariat sidhau ◊ in chistioni de dinai est sidhau che cóciula ◊ est boxi trista sidhada de su prantu ◊ est sidhau che nuxi ◊ su pani chi no pesat abarrat matzuru, sidhau
3.
mancu cun sa morti ses istau sinceru: e si festa istau giai sidhau? ◊ sa terra est sidhada
4.
fuant sidhaus a su dinai ◊ cudha fémina ispedritziada si furiat furriada a sidhada e no faiat nemmancu cosa de papai po risparmiai
Tradutziones
Frantzesu
cacheté
Ingresu
sealed
Ispagnolu
sellado,
cerrado herméticamente
Italianu
sigillato,
bloccato
Tedescu
versiegelt.
sidhídu , pps, agt: sidhiu Definitzione
de sidhire; chi est firmu sizidu, cradu, o, nau de unu, fintzes chi no foedhat, chi abbarrat citiu, chi istat firmu
Sinònimos e contràrios
firmu,
serradu,
sidhadu 1,
sizidu
/
mudu
/
aggruncidu
Maneras de nàrrere
csn:
sidhiu! = frimmu!, mudu!; buca sidhia = buca cosida, serrada, nadu de chie si callat mudu, no iscóbiat nudha; mòrriri sidhiu = mòrrere inteterighedhadu de su fritu
2.
est chin sas barras sidhias ◊ benindi a innòi, cantu chi abarras sidhiu ingunis! ◊ sidhia tui, ca nci nd'at po tui puru! ◊ abarra inguni sidhiu, no bèngiat genti a comporai cosa! ◊ sa fentana no seu arrennésciu a dh'oberri: est sidhia ◊ tui fai su chi ti nant e sidhiu che sa balla!
3.
sidhiu, ca megas de iscoviai totu! ◊ apo intesu custu istragamuzu… mi ne seo pesadu sidhidu, no ischio ite cosa fut (Z.Porcu)◊ sidhiu, deghinò ti pòngiu su murrabi!
Tradutziones
Frantzesu
cacheté,
transi
Ingresu
sealed,
numbed
Ispagnolu
cerrado herméticamente,
entumecido
Italianu
sigillato,
intirizzito
Tedescu
versiegelt,
erstarrt.
tancàdu , pps, agt: tancatu,
tancau Definitzione
de tancare
Sinònimos e contràrios
cugnau,
lacanadu,
serradu
| ctr.
abbeltu,
obertu
Tradutziones
Frantzesu
fermé
Ingresu
enclosed,
locked
Ispagnolu
cerrado
Italianu
chiuso
Tedescu
geschlossen.