ammugliàre , vrb: ammurgiai,
ammurgiare,
ammurjare,
ammurzare,
armurzare,
ammuzare,
murgiai Definitzione
pònnere in sa múrgia po dh'intrare su sale, a sa cosa (casu, pische, àteru)
Sinònimos e contràrios
immurzare 1,
mongiai,
salire
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mettre dans la saumure,
saler
Ingresu
to pickle,
to salt
Ispagnolu
conservar en salmuera,
salar
Italianu
méttere in salamòia
Tedescu
pökeln,
salzen.
chistíe , vrb: achistiri,
chistire,
chistiri Definitzione
arregòllere e pònnere a parte sa cosa po dha tènnere, po si ndhe serbire àtera borta, candho tocat o serbit de prus; pigare; castiare, tènnere contu / chistire una ferramenta, dinare, sèmenes e àteru
Sinònimos e contràrios
acoglire,
acuae,
aggolostire,
aggordai,
allogae,
arremai 1,
arremonire,
arribbare 1,
asserbare,
coltoire*,
golloire
/
contifizare
/
frànghere
| ctr.
foliare,
frundhire,
lassai
Frases
de su tempus passau dhue at cosas chi depeus chistie ◊ chistias in su coro su segretu ◊ sa ruge mia comente est mi la chisto ◊ seu chistendi custus sèminis po fai una tuledha de pranteri ◊ custu fut un'orfonedhu chi dh'iat chistiu un'ómini ◊ e ite naras, ca aus coidau a chistie su fusile a codhu!◊ sa piciochedha chistit in manos su giornale e cumènciat a lixe ◊ sa pimpiralla ndi dha chistint is cruculeus
2.
soe in fidea de li torrare sas tràvilas, chi si las chistat su pastore! ◊ un'ómini at postu unu piciochedhu a dhi chistiri is molentis ◊ chístimi duas figos! ◊ chisti su dinari! ◊ in sa domo b'istavat solu una vetza pro chistire su locu
3.
chisti sa munnedha ca est tochendhe in terra!
Tradutziones
Frantzesu
conserver,
garder
Ingresu
to keep
Ispagnolu
guardar,
conservar
Italianu
conservare
Tedescu
bewahren.
coltoíre , vrb: costodire,
custodiri,
costoire,
custodire,
custoire Definitzione
pònnere a parte, chistire sa cosa a manera de dha tènnere e agatare torra, de no si guastare o àteru; partare, pònnere in logu de no si pòdere bíere si no cricandho / giogare a su costoi costoi = a cuare
Sinònimos e contràrios
acastiai,
aggolostire,
aggordai,
allogae,
arremai 1,
arremonire,
asserbare,
chistie,
cultodiare,
golloire,
incungiai
/
cuai
| ctr.
foliare,
frundhire
Frases
contat sa zente antiga de sidhados in terra anzena custoidos ◊ sos durches si faghent e costoint a sas festas ◊ sa càriga si costoit dae istiu a zerru ◊ apipiedhare si narat candho si tenet una cosa custodia, istuzada ◊ is piciochedhus custodiant is béstias ◊ est custodia e bèni tenta
2.
issa fit costoida apalas e no si bidiat ◊ sos inimicos nostros fint prontos a lu costodire pro s'issàssinu chi nos aviat fatu ◊ pessighit su cumpanzu, li pítzigat banzu e fuit a si costoire
Ètimu
ltn.
custodire
Tradutziones
Frantzesu
conserver
Ingresu
to preserve
Ispagnolu
guardar,
conservar
Italianu
conservare,
serbare,
riservare
Tedescu
aufbewahren.