Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allogàe , vrb: allogai 1, allogare Definitzione pònnere, partare a una bandha o logu calecuna cosa a manera de dha lassare a un'àtera borta, a candho serbit o torrat a serbire (o fintzes solu po no dha tènnere a istrobbu) Sinònimos e contràrios aggolostire, arremai 1, arremonire, arribbare 1, asserbare, chistie, coltoire, istugiai Frases toca, allogancedha cuss'ampudha! ◊ allogadindi po pràngiu e po cena de cussa cosa! ◊ sos bratzos si achedhaiant in sos cuarteris de sa roda pustis de los àere allogados in s'ingúpulu Sambenados e Provèrbios prb: chini papat e allogat ponit sa mesa duas bortas ◊ chini allogat a cras allogat a canis Tradutziones Frantzesu conserver Ingresu to preserve Ispagnolu guardar Italianu conservare, riservare Tedescu aufbewahren.

coltoíre , vrb: costodire, custodiri, costoire, custodire, custoire Definitzione pònnere a parte, chistire sa cosa a manera de dha tènnere e agatare torra, de no si guastare o àteru; partare, pònnere in logu de no si pòdere bíere si no cricandho / giogare a su costoi costoi = a cuare Sinònimos e contràrios acastiai, aggolostire, aggordai, allogae, arremai 1, arremonire, asserbare, chistie, cultodiare, golloire, incungiai / cuai | ctr. foliare, frundhire Frases contat sa zente antiga de sidhados in terra anzena custoidos ◊ sos durches si faghent e costoint a sas festas ◊ sa càriga si costoit dae istiu a zerru ◊ apipiedhare si narat candho si tenet una cosa custodia, istuzada ◊ is piciochedhus custodiant is béstias ◊ est custodia e bèni tenta 2. issa fit costoida apalas e no si bidiat ◊ sos inimicos nostros fint prontos a lu costodire pro s'issàssinu chi nos aviat fatu ◊ pessighit su cumpanzu, li pítzigat banzu e fuit a si costoire Ètimu ltn. custodire Tradutziones Frantzesu conserver Ingresu to preserve Ispagnolu guardar, conservar Italianu conservare, serbare, riservare Tedescu aufbewahren.

vardàre , vrb: badrare*, fardiare, vardiare Definitzione atentzionare calecuna cosa (pàsculu, àteru) chentza ndhe tocare o chi neune ndhe tochet, amparare po no àere dannu / pastura vardada = ínnida, chentza pàschida, chi po fàere crèschere s'erba no dhue lassant intrare bestiàmene Sinònimos e contràrios acastiai, aggordai, agguardai, chistie, coltoire, cultodiare, gardiare, parpare, risparmiare / irghiare Frases vardianedhu nanchi fipo… ma fipo geo a chèrrere vardiatu! ◊ su cherinzu vene vardat sa vida dae cada assustu ◊ su pastore est a grotza e a cambales po si vardare abba, nie e bentu ◊ sos Sardos semus che unu tazu de anzones chi lu vàrdiant sos marjanes ◊ s'àngelu custode mi vardet e s'àngelu de sa defesa mi defendhat Tradutziones Frantzesu sauvegarder, préserver Ingresu to protect, to reserve Ispagnolu guardar Italianu salvaguardare, preservare, riservare Tedescu schützen, bewahren.