abeliài , vrb Definitzione
naendho de canes, apedhare, guguliare; nau de gente, betare tzérrios po dolore, dispraxere o dannu mannu (e fintzes ammachiadura); disigiare meda, forte, arrabiare
Sinònimos e contràrios
agruguai,
agruinai,
aguriai,
guguliare,
gurruliai,
orulare,
zarulare
/
intzunchiai
/
abbochinare,
addorojare,
ilvariare
/
apiliare,
spedhiae
2.
deo no nci dha fàciu prus, soe abeliandumí: in domu funt pigandusidha contras de mimi! (G.C.Mameli)
3.
at abeliau sa filla totu sa noti, mischina, cudha fémina morendisí ◊ at abeliau una fita de síndria
4.
ndhe leat is ogros in sàmbene, faet iscarfe e abéliat cun s'infinitzu
Terminologia iscientìfica
bga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hurler,
glapir
Ingresu
to howl
Ispagnolu
aullar,
gañir,
quejarse
Italianu
ululare,
guaire
Tedescu
heulen,
klagen.
achesciàre , vrb: achessiare,
achisciare,
chensare,
ochisciare Definitzione
fàere sa lamenta po calecuna cosa; betare su fedu (angiones, crabitos, bitellos) a súere a is mamas / èssere achisciados = (nadu de ómine e fémina) istare a cumpanzinu, amigaus, bivi impari chentza si cojai
Sinònimos e contràrios
cresciare
/
afedai,
ammamare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se plaindre
Ingresu
to mourn
Ispagnolu
quejarse
Italianu
lamentare
Tedescu
klagen.
achigulàre , vrb Definitzione
fàere su chesciosu, istare sèmpere a lamentu, sèmpere naendho coment'e una chíghela, una cantaganta, giaendho istrobbu
Sinònimos e contràrios
annischissai,
apibiare,
apurrire,
arrosci,
cascaviare,
memulare,
pibincai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ennuyer
Ingresu
to annoy
Ispagnolu
quejarse,
aburrir
Italianu
bofonchiare,
annoiare
Tedescu
sich beklagen,
lästig sein.
chensàre , vrb: achesciare,
chensciare,
chesciai,
chesciare,
chesciari,
chessare,
chessiare,
chissiare,
ghessare 1 Definitzione
fàere su lamentu po calecuna cosa; seberare is angiones po dhos pònnere a súere a sa mama s'incràs a mengianu
Sinònimos e contràrios
cresciare,
ochissiare
Frases
si fut chesciau contras de unu ◊ fatu est e non ti chescist! ◊ no mi chènscio piús ne mi lamento ◊ si ti cheres chensare già est chin contu! ◊ est andau a si chesciari anca de su síndigu
Ètimu
ctl., spn.
queixar, quejar
Tradutziones
Frantzesu
se plaindre
Ingresu
to complain
Ispagnolu
quejarse
Italianu
lagnarsi,
reclamare
Tedescu
klagen,
sich beschweren.
isclamài, isclamàre , vrb: iscramare,
iscramiare,
isgramare,
scramai Definitzione
foedhare, abboghinare cun boghe lastimosa coment'e de chie est pedindho agiudu, afrigiu disigiandho calecuna cosa o frastimandho; nàrrere sa cosa cun meravíglia, cun ispantu, coment'e ispantasiaos
Sinònimos e contràrios
abbochinare,
atzerriai,
giaculare,
iscramorai
Frases
notas de focu mandho allutas ca su lúmene tou isclamo ◊ dae ora isgramas, pedendhe agiudos (M.Canu)◊ sos tuos ant a bènnere isgramendhe, pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ sos mortos de dirgràscia iscramant mindhitas ◊ isgrama dae sa tumba, antzis pesadindhe e istròtzala, sa betadomos! ◊ est iscramandhe a Deus pro sos pecatos issoro ◊ a Deus meu mi so iscramadu ◊ s'ingurdu no at birgonza de su disunore e de chie isclamat no ndhe faghet contu! ◊ paret iscramanne dustítzia ◊ su chercu iscramat dai s'annixinu a bistrale fichida in su pojolu (G.Fiori)
2.
sa ebreghe iscrammat ◊ depit iscrammiai fogu de totu is partis, oi, su serghestanu!
Ètimu
ltn.
exclamare
Tradutziones
Frantzesu
invoquer
Ingresu
to invoke,
to moan
Ispagnolu
clamar,
quejarse gritando
Italianu
lamentarsi urlando,
sospirando,
invocare
Tedescu
sich beklagen,
anflehen.