còlta , nf: costa Definitzione
in sa carena, donniunu de is ossos longos chi de s'ischina fúrriant e si benint apare in petorras formandho sa càscia: pl., donniuna de is duas bandhas de sa carena in sensu manca/destra; foedhandho de erbas a fògia larga, sa fògia etotu mescamente su tretu de mesu, inue est prus grussa; de un'istrégiu, sa parte chi si pesat de su fundhu fintzas a is oros; logu largu meda e in calada, pala manna de unu monte / min. costizola
Sinònimos e contràrios
coltazu,
fiancu
/
costalla,
crosta
/
incosta
/
costale,
costera,
cugutada,
pala,
trempada
Maneras de nàrrere
csn:
costas curtzas = sas costas chi no torrant a su petorru, sas prus in bassu; costas tinniadas = cannidas; rúere a costa longa = rúere a longu, de pàrrere corcadu, istiradu; costas apari = a costazu, a fiancu de pare; a costas de… = a costazu, a fiancu de…; ghetaisí una cosa de pala in costas = dae pala in codhu, lassare chi la fetat s’àteru o fintzas betare sa curpa s'unu a s'àteru; fuedhai, ríere in costas = crebare; essire dae costas = (nadu cun fele) ispèndiri de buciaca; essíreche palabala costagosta, in costas de pinnetu, de mandra = arrispúndiri ma no a tonu, fuedhendi de àteru, nàrriri chentza de nàrriri, essiri in coranta mois; parare sa costa a unu = fai s'ala o amparai a unu; costa soliana, costa umbrosa = pala de monte a cara a mesudie, a cara a su nord; andai costa costa = in logu de costera, essire in paris, andhare in paris
Frases
est romasu cadidu chi si li contant fintzas sas costas ◊ comente est rutu si at cannidu duas costas ◊ est faladu a terra a costa longa che unu buatone!
2.
in costas si lu depiant tzacare su fogu! ◊ fipo isterjolau in terra a costa longa ◊ ca fipo istracu mi so corcatu costas a terra
3.
si su fogu est tropu artu brúsiat sas costas de s'isterzu ◊ sas costas de su sedatu si sunt segadas a fortza de lu manizare
4.
comente faghet a costa su logu, sa terra fuit a zosso ◊ in sas costas a cara a sole bi pigat pàsculu prus bonu ◊ cun sos benujos frazados giómpidos semus in chima de sa costa
5.
est andhadu a chircare costas de aldureu
6.
funt ghetendisí sa curpa de palas in costas ◊ gei as a fuedhai, mancai in costas! ◊ candho lu apo dimandhadu de sa chistione ch'est essidu pala pala, costa costa ◊ si mi fato àteros bestires, dae costas ti essit?! ◊ che ses essindhe in costas de pinnetu: torramus a su chi fipo nandhe!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Costa
Terminologia iscientìfica
crn, slg
Ètimu
ltn.
costa
Tradutziones
Frantzesu
côte (anat.),
côte versant (géo.)
Ingresu
rib,
hillside
Ispagnolu
costilla,
cuesta,
vertiente
Italianu
còstola,
còsta,
pendìo alquanto estéso,
versante
Tedescu
Rippe,
Abhang.
ispàbinu , nm, agt: ispàinu,
ispàniu Definitzione
su ispainare; chi est ispratu, chi s'ispraghet; nau de gente, chi istat sèmpere andhandho, peri su logu
Sinònimos e contràrios
ispàrtzinu,
ispràminu
/
àmparu,
istérridu
Maneras de nàrrere
csn:
mutetu a ispàniu = zenia de mutu cun istérrida totu cun rimas diferentes, ma cun sa serrada cun peràulas chi rimant totugantas; fogu ispàinu = itl. stélla cadènte, cométa; fuire a ispàinu = currindhe a tota fua a donzi bandha; ghetai, betare cosa a ispàinu (es. sèmene)= a iscaviaras, a paspiadura, a ispramminadura, in manera de rúere isparta, itl. a spàglio; andai a ispàinu = istérridos (es. comente paschent sas crabas), itl. sparpagliati
Frases
in s'oru de su mari ant fatu is domus a ispàniu ◊ at agatau is bacas a ispàinu, pascendu peribellogu ◊ a sa petza arrustia ghetadhi su sali a ispàinu!◊ su masone est crocau a ispàinu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
étendu
Ingresu
wide
Ispagnolu
esparcido
Italianu
estéso
Tedescu
ausgedehnt.
tànca , nf: tanga Definitzione
propiedade, terrenu mannu meda, po su prus serrau a muru / min. tanchita, tanchixedha, tanchitu
Frases
est una tanga de suelzos chi su maistru at curvadu ◊ tancas serradas a muru fatas a s'aferra aferra (M.Murenu)◊ torrant is sonus de perda asuba de perda po serrai is tancas chi portant s'arrichesa a pagus e fàmini a medas (L.Suergiu)◊ dae candho est mortu su mere, sas tancas si sunt arestadas torrendhe a buscu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Tanca
Ètimu
ctl.
tanca
Tradutziones
Frantzesu
vaste terre entourée d'une clôture
Ingresu
wide enclosed farm
Ispagnolu
finca muy grande
Italianu
estéso podére chiuso
Tedescu
Landbesitz.