Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbasciàda , nf: abbasciara, abbassiada, basciada Definitzione su abbasciare; nau mescamente de logu o tretu chi andhat de unu puntu artu a unu prus bàsciu, ma fintzes de su cambiamentu de sa boghe o de su sonu / donai s'a. a sa balantza = pèrdere sa passéntzia candho no si ndhe podet prus de agguantare Sinònimos e contràrios abasciadroxa, achirradorzu, acirrada, betada, cabada, caladògia, falada, faladorza / menguada | ctr. alciada, pigadorza Frases custu Castedhu totu artziadas e abbasciadas bocit s'ómini! ◊ po intrai a merau dhoi at un'abbasciara manna Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu descente Ingresu slope Ispagnolu bajada Italianu discésa Tedescu Abhang.

achirradórju, achirradórzu , nm: achirriadorju, achirriadorzu Definitzione passadórgiu, calada mala, forte; genia de fustigu chi cun s'ispada mantenet tirau e firmat s'ixubru de su telàrgiu Sinònimos e contràrios abbasciada, acirrada, betada, cabada, caladògia, falada, faladorza / serradógiu, tostadore | ctr. alciada, pigadorza Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente très inclinée Ingresu headlong descent Ispagnolu pendiente escarpada Italianu discésa precipitósa Tedescu steiler Abhang.

betàda , nf Definitzione su betare; logu chi faet andhandho e calandho prus a bàsciu Sinònimos e contràrios abbasciada, achirradorzu, acirrada, cabada, caladògia, falada, faladorza, ghetada, pendheu | ctr. alciada, pigadorza Maneras de nàrrere csn: logu, caminu, cabertura in b.; èssere a b. de manu = bènnere a betu, andai bèni a…; b. de manu = manu de agiudu, agiudu, su fai calincuna cosa de trabballu, trabballu: segundu comenti si narat, abbilidadi; b. de sa buca = zúdigu, crítiga, bodheta Frases dare consizos gratis, giudigare sunt a betada de manu de sas pessones, però àtera cosa est su operare! (Z.Zazzu)◊ bi ndhe cheret, betadas de manu, pro fàghere domo! 2. in custas betadas za curret sa màchina! 3. arratza de betada de manu chi zughet, cussu zòvanu: faghet totu in lestresa e bene! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu pendiente Italianu pendìo, china Tedescu Abhang.

còlta , nf: costa Definitzione in sa carena, donniunu de is ossos longos chi de s'ischina fúrriant e si benint apare in petorras formandho sa càscia: pl., donniuna de is duas bandhas de sa carena in sensu manca/destra; foedhandho de erbas a fògia larga, sa fògia etotu mescamente su tretu de mesu, inue est prus grussa; de un'istrégiu, sa parte chi si pesat de su fundhu fintzas a is oros; logu largu meda e in calada, pala manna de unu monte / min. costizola Sinònimos e contràrios coltazu, fiancu / costalla, crosta / incosta / costale, costera, cugutada, pala, trempada Maneras de nàrrere csn: costas curtzas = sas costas chi no torrant a su petorru, sas prus in bassu; costas tinniadas = cannidas; rúere a costa longa = rúere a longu, de pàrrere corcadu, istiradu; costas apari = a costazu, a fiancu de pare; a costas de… = a costazu, a fiancu de…; ghetaisí una cosa de pala in costas = dae pala in codhu, lassare chi la fetat s’àteru o fintzas betare sa curpa s'unu a s'àteru; fuedhai, ríere in costas = crebare; essire dae costas = (nadu cun fele) ispèndiri de buciaca; essíreche palabala costagosta, in costas de pinnetu, de mandra = arrispúndiri ma no a tonu, fuedhendi de àteru, nàrriri chentza de nàrriri, essiri in coranta mois; parare sa costa a unu = fai s'ala o amparai a unu; costa soliana, costa umbrosa = pala de monte a cara a mesudie, a cara a su nord; andai costa costa = in logu de costera, essire in paris, andhare in paris Frases est romasu cadidu chi si li contant fintzas sas costas ◊ comente est rutu si at cannidu duas costas ◊ est faladu a terra a costa longa che unu buatone! 2. in costas si lu depiant tzacare su fogu! ◊ fipo isterjolau in terra a costa longa ◊ ca fipo istracu mi so corcatu costas a terra 3. si su fogu est tropu artu brúsiat sas costas de s'isterzu ◊ sas costas de su sedatu si sunt segadas a fortza de lu manizare 4. comente faghet a costa su logu, sa terra fuit a zosso ◊ in sas costas a cara a sole bi pigat pàsculu prus bonu ◊ cun sos benujos frazados giómpidos semus in chima de sa costa 5. est andhadu a chircare costas de aldureu 6. funt ghetendisí sa curpa de palas in costas ◊ gei as a fuedhai, mancai in costas! ◊ candho lu apo dimandhadu de sa chistione ch'est essidu pala pala, costa costa ◊ si mi fato àteros bestires, dae costas ti essit?! ◊ che ses essindhe in costas de pinnetu: torramus a su chi fipo nandhe! Sambenados e Provèrbios smb: Costa Terminologia iscientìfica crn, slg Ètimu ltn. costa Tradutziones Frantzesu côte (anat.), côte versant (géo.) Ingresu rib, hillside Ispagnolu costilla, cuesta, vertiente Italianu còstola, còsta, pendìo alquanto estéso, versante Tedescu Rippe, Abhang.

costàle , nm Definitzione logu mannu in costa, in calada Sinònimos e contràrios colta, costera, costile, cugutada, pala | ctr. paris Frases est andhau a chircare linna in su costale ◊ in custos costales niedhos no bi atichit puas de vida! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu pendiente (f), cuesta (f) Italianu pendìo Tedescu Abhang.

cugutàda , nf Definitzione su logu in costera totu comente andhant is montes Sinònimos e contràrios colta, costale, costera, palinzu | ctr. paris Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente, côte Ingresu hillside Ispagnolu pendiente, cuesta Italianu pendìo, costièra Tedescu Abhang.

parendadhài , nm Definitzione in logu de monte, de serra, sa costera de s'àtera parte (sa chi no si biet), o fintzes afache (inue faet a badhe) Ètimu srd Tradutziones Frantzesu côte, versant Ingresu hillside Ispagnolu vertiente Italianu versante Tedescu Abhang.

pendhéu , nm Definitzione logu chi no est in paris, chi faet andhandho e abbasciandho a una bandha Sinònimos e contràrios abbasciada, betada, caladògia, falada, ghetada, pendenti | ctr. paris / alciada, pigadorza Frases innoghe su terrinu est in pendheu, in cue si bi agatat carchi paris ◊ che sunt falados in su pendheu de su montigru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slant Ispagnolu pendiente Italianu pendìo Tedescu Abhang.

péndhinu , nm, agt: péndinu Definitzione logu chi no est in paris, chi faet andhandho e abbasciandho a una parte / èssere in p. = menguante, menguadho, andhandho male Sinònimos e contràrios falada, pendéntili, pendheu | ctr. alciada, ampuada, picada, pigadorza Frases sa costera àrtziat unu bell'arrogu cun d-unu péndinu longu e addasiau 2. aiat unu grabbu de faedhare chi faghiat pensare a sa zente nóbbile, ma unu pagu coment'e in derruta, in péndhinu (P.Fogarizzu) Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente, déclive Ingresu declivity Ispagnolu declive, pendiente Italianu declìvio, declive Tedescu Abhang, sanft abfallend.

«« Torra a chircare