abbasciàda , nf: abbasciara, abbassiada, basciada Definitzione su abbasciare; nau mescamente de logu o tretu chi andhat de unu puntu artu a unu prus bàsciu, ma fintzes de su cambiamentu de sa boghe o de su sonu / donai s'a. a sa balantza = pèrdere sa passéntzia candho no si ndhe podet prus de agguantare Sinònimos e contràrios abasciadroxa, achirradorzu, acirrada, betada, cabada, caladògia, falada, faladorza / menguada | ctr. alciada, pigadorza Frases custu Castedhu totu artziadas e abbasciadas bocit s'ómini! ◊ po intrai a merau dhoi at un'abbasciara manna Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu descente Ingresu slope Ispagnolu bajada Italianu discésa Tedescu Abhang.
ampuàda , nf: ampulada Definitzione su artziare, andhare a in artu; logu chi faet andhandho e artziandho, faendhosi prus artu; cambiamentu chi faet sa persona candho creschendho cumènciat a tènnere disígiu de fémina (o de ómine), lompimentu o cumpridura sessuale Sinònimos e contràrios alciada, altzadòglia, ficada, muntada, picada, pigadorza, pontinsusu, pugiada | ctr. cabada, falada Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu montée Ingresu slope Ispagnolu subida Italianu salita Tedescu Aufstieg.
betàda , nf Definitzione su betare; logu chi faet andhandho e calandho prus a bàsciu Sinònimos e contràrios abbasciada, achirradorzu, acirrada, cabada, caladògia, falada, faladorza, ghetada, pendheu | ctr. alciada, pigadorza Maneras de nàrrere csn: logu, caminu, cabertura in b.; èssere a b. de manu = bènnere a betu, andai bèni a…; b. de manu = manu de agiudu, agiudu, su fai calincuna cosa de trabballu, trabballu: segundu comenti si narat, abbilidadi; b. de sa buca = zúdigu, crítiga, bodheta Frases dare consizos gratis, giudigare sunt a betada de manu de sas pessones, però àtera cosa est su operare! (Z.Zazzu)◊ bi ndhe cheret, betadas de manu, pro fàghere domo! 2. in custas betadas za curret sa màchina! 3. arratza de betada de manu chi zughet, cussu zòvanu: faghet totu in lestresa e bene! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu pendiente Italianu pendìo, china Tedescu Abhang.
cabàda , nf: calada Definitzione su andhare de pitzu a giosso, pentzau coment'e una cosa fata; logu, tretu chi faet andhandho e faendhosi prus bàsciu; cropu giau cun calecuna cosa (fintzes su menguare o istorrare de sa salude); segundhu su costúmene est parte de sa gunnedha (de s'incorta a bàsciu)/ c. de pei, de fuste = falada, corpu de pè, itl. pedata, randellata Sinònimos e contràrios abbasciada, achirradorzu, betada, caladògia, falada, faladorza / acirrada, istichia | ctr. alciada, pigadorza Frases fiat su merí a sa calada de su soli 2. in calada gei fait a cúrriri! ◊ sa bia de su mabi si est fata totu a cabada! 3. una cabada de ispadedha tengat! ◊ bai a fai su chi ti apu nau, prima chi ti dòngia una cabada de pratu in conca! ◊ de canno si est immalaidadu dh'at dadu una calada!… Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu descente, pente Ingresu slope Ispagnolu bajada Italianu discésa Tedescu Abstieg.
costàle , nm Definitzione logu mannu in costa, in calada Sinònimos e contràrios colta, costera, costile, cugutada, pala | ctr. paris Frases est andhau a chircare linna in su costale ◊ in custos costales niedhos no bi atichit puas de vida! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu pendiente (f), cuesta (f) Italianu pendìo Tedescu Abhang.
faladòrza , nf Definitzione logu, carrela, camminu in calada, chi faet andhandho e abbasciandho Sinònimos e contràrios abbasciada, achirradorzu, acirrada, betada, cabada, caladògia, concajossa, falada | ctr. alciada, pigadorza Frases fit timendhe de rassinare e de leare carchi istrampada in cussa faladorza chi si fit fatendhe che un’ispixu de astrau (N.Falconi)◊ sa carrela nostra est una faladorza mala Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu bajada Italianu discésa Tedescu Abstieg.
iscolladólzu, iscolladórgiu, iscolladórju, iscolladórzu , nm Definitzione logu, mescamente po passare, malu de si iscrebigare, de si segare sa mola de su tzugu, sugetu a orrúere cun facilidade Sinònimos e contràrios irmoladórgiu, ischerbicadorju, rutorzu, trambucadorzu, trèglia / cdh. troncacodhu, ttrs. iscudhadógiu Frases ite isbambarriare de fungudos iscolladorzos in s'ortu meu!…◊ no faghet a bi colare, cue: est un'iscolladorzu! ◊ custas carrelas sunt totu iscolladorzos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escarpement, casse-cou Ingresu steep slope, dangerous place Ispagnolu lugar escarpado, vericuetos Italianu luògo scoscéso, rompicòllo Tedescu Absturz, gefährlicher Ort.
riàrtzu , nm Definitzione genia de trèmere, mescamente in oros de istradas o de ferrovias comente ant apertu e abbasciau o arreprenu faendho su logu po passare in paris Sinònimos e contràrios tèrema, trèmena, trempa Frases sos riartzos de sa línia ferroviària Tradutziones Frantzesu talus Ingresu rise, slope Ispagnolu escarpa Italianu rïalto, scarpata Tedescu Böschung.
sproidórgiu , nm Definitzione donniuna de is partes de comente est ispartzia una cabertura a manera de betare abba a una o prus de una bandha Sinònimos e contràrios abbaeta, impanniada, pagnada, spéndinu Frases est una crobeta a unu sproidórgiu Terminologia iscientìfica dmo Tradutziones Frantzesu rampant Ingresu slope Ispagnolu faldón, tendido Italianu spiovènte Tedescu Abdachung.