achirradórju, achirradórzu , nm: achirriadorju, achirriadorzu Definitzione passadórgiu, calada mala, forte; genia de fustigu chi cun s'ispada mantenet tirau e firmat s'ixubru de su telàrgiu Sinònimos e contràrios abbasciada, acirrada, betada, cabada, caladògia, falada, faladorza / serradógiu, tostadore | ctr. alciada, pigadorza Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente très inclinée Ingresu headlong descent Ispagnolu pendiente escarpada Italianu discésa precipitósa Tedescu steiler Abhang.
betàda , nf Definitzione su betare; logu chi faet andhandho e calandho prus a bàsciu Sinònimos e contràrios abbasciada, achirradorzu, acirrada, cabada, caladògia, falada, faladorza, ghetada, pendheu | ctr. alciada, pigadorza Maneras de nàrrere csn: logu, caminu, cabertura in b.; èssere a b. de manu = bènnere a betu, andai bèni a…; b. de manu = manu de agiudu, agiudu, su fai calincuna cosa de trabballu, trabballu: segundu comenti si narat, abbilidadi; b. de sa buca = zúdigu, crítiga, bodheta Frases dare consizos gratis, giudigare sunt a betada de manu de sas pessones, però àtera cosa est su operare! (Z.Zazzu)◊ bi ndhe cheret, betadas de manu, pro fàghere domo! 2. in custas betadas za curret sa màchina! 3. arratza de betada de manu chi zughet, cussu zòvanu: faghet totu in lestresa e bene! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu pendiente Italianu pendìo, china Tedescu Abhang.
costàle , nm Definitzione logu mannu in costa, in calada Sinònimos e contràrios colta, costera, costile, cugutada, pala | ctr. paris Frases est andhau a chircare linna in su costale ◊ in custos costales niedhos no bi atichit puas de vida! Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slope Ispagnolu pendiente (f), cuesta (f) Italianu pendìo Tedescu Abhang.
cugutàda , nf Definitzione su logu in costera totu comente andhant is montes Sinònimos e contràrios colta, costale, costera, palinzu | ctr. paris Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente, côte Ingresu hillside Ispagnolu pendiente, cuesta Italianu pendìo, costièra Tedescu Abhang.
loritzína , nf Definitzione lorinchinu, prendha (duas) chi is féminas si apicant a is origas po bellesa Sinònimos e contràrios aricina, arra, arracada, lorinchinu, orechinas, pendhulica, pitoriga Terminologia iscientìfica prd Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu boucle d'oreilles, pendant d'oreilles Ingresu earring Ispagnolu pendiente Italianu orecchino Tedescu Ohrring.
muntàda , nf Definitzione logu inue tocat a artzare, in pesada; si narat fintzes de su coberimentu chi faet su mascu a s'animale fémina Sinònimos e contràrios alciada, altzadòglia, ampuada, picada, pigadorza, pugiada / montada | ctr. cabada Terminologia iscientìfica slg Ètimu ctl. muntada Tradutziones Frantzesu rude montée Ingresu ascent Ispagnolu cuesta, pendiente Italianu èrta Tedescu Steigung, steiler Weg.
orechína , nf: orentzina, orichina, oricina, oritzina, uricina Definitzione lorinchinu, prendha chi is féminas apicant a is origas po bellesa / oricinas de cariasa = cerésias allobadas in su nasedhu chi is piciochedhus a giogu si apicant in is origas Sinònimos e contràrios aricina, arra, arracada, loritzina, pendhulica, pitoriga Terminologia iscientìfica prd Ètimu itl. orecchino. Tradutziones Frantzesu boucle d'oreilles, pendant d'oreilles Ingresu earring Ispagnolu pendiente Italianu orecchino Tedescu Ohrring.
pendhebèndhe , avb: pendhibendhi, pendibendi Definitzione chi est pendhendho, apicau o arréschiu a calecuna cosa a una bandha e pendhendho a s'àtera Sinònimos e contràrios apitzubendi, bantzigone, pendhilipéndhili, pillipillai Frases su padre fit cun su cordone pendhibendhi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pendant, penché Ingresu pendent Ispagnolu colgante, pendiente Italianu pendènte Tedescu hängend.
pendhentínu, pendhéntinu , agt Definitzione chi est pendhendho, chi pendhet a calecuna bandha coment'e furriandhosiche Sinònimos e contràrios irgaliau, pendéntili, péndhinu, pendiritzu, pénniu Frases in Pisa bi est sa turre pendhentina ◊ at bidu sos budrones pendhéntinos de sa bégula Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pendant, penché Ingresu hanging Ispagnolu pendiente Italianu pendènte Tedescu hängend.
pendhéu , nm Definitzione logu chi no est in paris, chi faet andhandho e abbasciandho a una bandha Sinònimos e contràrios abbasciada, betada, caladògia, falada, ghetada, pendenti | ctr. paris / alciada, pigadorza Frases innoghe su terrinu est in pendheu, in cue si bi agatat carchi paris ◊ che sunt falados in su pendheu de su montigru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente Ingresu slant Ispagnolu pendiente Italianu pendìo Tedescu Abhang.
péndhinu , nm, agt: péndinu Definitzione logu chi no est in paris, chi faet andhandho e abbasciandho a una parte / èssere in p. = menguante, menguadho, andhandho male Sinònimos e contràrios falada, pendéntili, pendheu | ctr. alciada, ampuada, picada, pigadorza Frases sa costera àrtziat unu bell'arrogu cun d-unu péndinu longu e addasiau 2. aiat unu grabbu de faedhare chi faghiat pensare a sa zente nóbbile, ma unu pagu coment'e in derruta, in péndhinu (P.Fogarizzu) Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pente, déclive Ingresu declivity Ispagnolu declive, pendiente Italianu declìvio, declive Tedescu Abhang, sanft abfallend.
pendirítzu , agt Definitzione chi pendhet, chi est pendhebendhe, apicau o arréschiu a una parte Sinònimos e contràrios pendéntili, pendhulone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pendant Ingresu pendulous Ispagnolu pendiente Italianu pèndulo Tedescu herabhängend, hängend.
picàda , nf: pigada, pigara Definitzione tretu longu po passare a punta in susu, in pesada, mescamente in logu de monte / pigada de iscala = parti de un'iscala manna, de un'arrepranu a s'àteru, itl. rampa Sinònimos e contràrios alciada, altzadòglia, ampuada, muntada, pigadorza, pugiada | ctr. cabada, falada Frases po lompi a pratza de domu sua dhui at una pigadedha ◊ est istraca pro su caminu in pigada chi at fatu ◊ ant fatu in picada unu tretu mannu a pè Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu montée, rampe, rude montée Ingresu ascent Ispagnolu pendiente, cuesta Italianu salita, èrta Tedescu Aufstieg.
trèglia , nf Definitzione logu malu, trotu meda Sinònimos e contràrios iscafada, ischerbicadorju, iscolladorju, scabiossu Terminologia iscientìfica slg Tradutziones Frantzesu lieu escarpé Ingresu steep place Ispagnolu pendiente, escarpa Italianu luògo scoscéso Tedescu Absturz.