bídrinu , agt: bírdinu Definitzione
chi est sugetu meda a si fàere a farinos, a orrugos, chi est coment'e imbidru, chi est de imbidru, si segat atrotigandhodhu
Sinònimos e contràrios
bidrínculu,
chídrinu,
fracadinu,
stocatzinu,
tzacaditu
| ctr.
lentu
Frases
gighet sos ossos bídrinos, débbiles chi si segant deretu
2.
zuchet sos ocros bírdinos de timoria
Ètimu
ltn.
vitrinus
Tradutziones
Frantzesu
fragile
Ingresu
breakable
Ispagnolu
frágil
Italianu
fràgile
Tedescu
zerbrechlich.
chídrinu , agt: chírdinu,
cídrinu,
círdinu,
crídinu,
crítinu Definitzione
nau de materiale, chi est sugetu meda a si fàere a farinos, a si segare; chi est tostau, o si est intostau e abbarrat téteru; nau de gente, chi essit deretu, lestru, a s'immurrada o iscontróriu, o chi est téteru in sa persona, chi no faet contu de is àteros
Sinònimos e contràrios
àrridu,
bídrinu,
fracadinu,
gríghine,
stocatzinu,
trajadu,
tzacaditu
/
càdriu,
crispu
/
téteru
| ctr.
lentu
Maneras de nàrrere
csn:
andhare a passu crídinu = andhare a passu cràdiu, lestru; círdinu che fusti, che tzinníbiri, che bacagliari = téteru che fuste; nàrrere una cosa a chírdinu = nàrrere, dare órdine cun frimmesa e severidade
Frases
sa cosa crídina comente la tocas si faghet a cantos ◊ su zuncu est chírdinu candho est sicadu meda ◊ est círdinu che incibixiau
2.
fiat círdinu, pariat mortu ◊ dhu portat a su costau cídrinu che unu fusti! ◊ fiat unu sennori langinu, círdinu che furconi, incilliu e umbrosu ◊ tèngiu is manus círdinas de su frius ◊ su cuadhu fut sèmpere cun sa coa in artu e chídrina, currendho
3.
s'incapat chi est essidu crídinu: no at nadu mancu "Bah"! ◊ che esseit chídrinu chena saludare a nesciunu
Ètimu
ltn.
citrinus
Tradutziones
Frantzesu
rigide et fragile
Ingresu
rigid
Ispagnolu
duro y frágil
Italianu
rìgido e fràgile
Tedescu
starr und zerbrechlich.
dílicu , agt: díligu,
dírigu Definitzione
chi no bàliat ifortzu, cropu, orruta o àteru chi podet nòghere; nau de un’arremu de sa carena, chi dolet meda po pagu chi si dhi fatzat male o chi si tochet; nau de unu, chi si dha leat luego, chi est malu a cuntentare, chi si ofendhet, chi est contràriu a su male mancari siat de pagu contu o chi cunsiderat sa gente o is cosas cun arrespetu mannu
Sinònimos e contràrios
delicadu,
finigosu,
iltrízile,
indílicu,
istincu,
marriu,
menosu,
scarritzinu,
schirriolu,
stinghiritzu
Maneras de nàrrere
csn:
fémina díliga = chi bi daet tentu meda a s'unore; èssere díligu che bua mala = chi no fait a dhu tocai ca si dha pigat luegus; èssere de manu díliga = chi faghet sas fainas o tocat sa cosa cun atentzione manna, cun dilighia e grabbu
Frases
s'ogru est cosa díliga meda ◊ custu no est ne sucu e ne minestra cun late pro istògomos díligos ◊ dílica perla mia, coro, pitzinnu bellu! ◊ no brulles cun su fígadu ca est cosa díliga! ◊ cussa zughet sa carrajone díliga
2.
est díligu, cussu: arguai a tocare nudha a neune! ◊ no lu tzírighes, cussu: est díligu che bua mala!
3.
si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas meda lúcuru
Sambenados e Provèrbios
smb:
Diligu
Ètimu
ltn.
delicatus
Tradutziones
Frantzesu
délicat,
scrupuleux
Ingresu
delicate,
scrupolous,
sensitive
Ispagnolu
delicado
Italianu
delicato,
fràgile,
sensìbile,
scrupolóso
Tedescu
zart,
sensibel,
empfindlich,
sorgfältig.
sàbixi , nm: axi,
sàgili,
sàighi,
sàliche,
sàlige,
sàlighe,
sàligi,
sàlixi 1,
sàlligi,
sàxibi,
sàxili Definitzione
genia de linna modhe e lenta de logos de abba, no tanti manna, faet pértigas bonas po intèssere, bestire istrègios, fàere pischedhas e cosas deasi / ollastedhu de arriu est sa calidade orrúbia = Salix purpurea; sàlighe pianghendhe = Salix babylonica
Sinònimos e contràrios
sarpa,
toa
/
cdh. sàliciu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Sàlisci, Salixi
Terminologia iscientìfica
mt, Salix alba, S. fragilis
Ètimu
ltn.
salice(m)
Tradutziones
Frantzesu
saule blanc,
saule fragile
Ingresu
white willow,
crack willow
Ispagnolu
sauce
Italianu
sàlice bianco,
fràgile
Tedescu
Silber Weide,
Bruchweide.
tòa , nf: (sa t. = nr. satòa) atoa*
toba 1,
tzoa Definitzione
calidades de sàlighe, genia de linna modhe e lenta de logos de abba, faet pertighedhas bonas po intèssere, bestire istrègios, fàere pischedhas e cosas deasi
Sinònimos e contràrios
sàbixi,
sciova,
tzarpa
Frases
picat pacas fronzas de toba pro cosire unu moju
Sambenados e Provèrbios
smb:
Zoa
Terminologia iscientìfica
mt, Salix aurita, S. fragilis, S. viminalis
Tradutziones
Frantzesu
saule cendré,
saule fragile
Ingresu
common sallow,
crack willow
Ispagnolu
sauce,
mimbrera
Italianu
sàlice cenerògnolo,
fràgile
Tedescu
Silberweide.