Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acatósu , agt Definitzione chi faet bonu acatu Sinònimos e contràrios acasazajolu Frases comenti est intrada si nd'est pesau acatosu e dh'at saludada ◊ pagu acatosas is amigas de fradi miu!… Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sensible Ingresu sensitive Ispagnolu cordial Italianu sensìbile, cordiale Tedescu gastfreundlich.

corimòdhe , agt Definitzione nau de gente, cumpassivu, chi est de coro modhe, chi sentit cordozu, chi tenet làstima de s'àteru Sinònimos e contràrios cordozosu, cumpassivu | ctr. coritostu Frases tzia Maria, sa corimodhe, pranghiat po dónnia cosighedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bienveillant, sensible Ingresu sensitive Ispagnolu benigno, sensible Italianu benigno, sensìbile Tedescu gütig, empfindlich.

delicàdu , agt: delicau, dibicau, dilicadu, dilicau Definitzione nau de cosa fine, chi bàliat pagu, chi est de pagu agguantu, chi est fàcile meda a si segare, a si guastare, a fàere dannu; nau de unu o de una manera de fàere, chi giaet atentu a no ofèndhere, a usare arrespetu, a no fàere male Sinònimos e contràrios dílicu / cdh. dilicatu | ctr. folte, grussu / grosseri Maneras de nàrrere csn: delicau che turudha móssia (nadu a befe) = chi no bollit èssiri tocau po nudha, delicau a tropu; delicau che mardi iscorrovendu mamaderras = chentza grabbu perunu; dilicau che su càlixi = díligu meda, suzetu a si segare Frases s'arti de su braberi est dibicada ◊ mabagràbiu, dibicau che turudha ses! ◊ isterzu de bidru fine si leat abbellu ca est delicadu e si podet segare 2. delicau, su mússiu… in dus mússius si dh'at papada cudha mela! ◊ za est delicada… no faghet a li nàrrere nudha chi si la leat deretu! Ètimu ltn. delicatus Tradutziones Frantzesu délicat, sensible Ingresu delicate, sensitive Ispagnolu delicado, sensible Italianu delicato, sensíbile Tedescu zart.

dílicu , agt: díligu, dírigu Definitzione chi no bàliat ifortzu, cropu, orruta o àteru chi podet nòghere; nau de un’arremu de sa carena, chi dolet meda po pagu chi si dhi fatzat male o chi si tochet; nau de unu, chi si dha leat luego, chi est malu a cuntentare, chi si ofendhet, chi est contràriu a su male mancari siat de pagu contu o chi cunsiderat sa gente o is cosas cun arrespetu mannu Sinònimos e contràrios delicadu, finigosu, iltrízile, indílicu, istincu, marriu, menosu, scarritzinu, schirriolu, stinghiritzu Maneras de nàrrere csn: fémina díliga = chi bi daet tentu meda a s'unore; èssere díligu che bua mala = chi no fait a dhu tocai ca si dha pigat luegus; èssere de manu díliga = chi faghet sas fainas o tocat sa cosa cun atentzione manna, cun dilighia e grabbu Frases s'ogru est cosa díliga meda ◊ custu no est ne sucu e ne minestra cun late pro istògomos díligos ◊ dílica perla mia, coro, pitzinnu bellu! ◊ no brulles cun su fígadu ca est cosa díliga! ◊ cussa zughet sa carrajone díliga 2. est díligu, cussu: arguai a tocare nudha a neune! ◊ no lu tzírighes, cussu: est díligu che bua mala! 3. si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas meda lúcuru Sambenados e Provèrbios smb: Diligu Ètimu ltn. delicatus Tradutziones Frantzesu délicat, scrupuleux Ingresu delicate, scrupolous, sensitive Ispagnolu delicado Italianu delicato, fràgile, sensìbile, scrupolóso Tedescu zart, sensibel, empfindlich, sorgfältig.

friarósu , agt: fridarosu, fridorosu, fridurosu, frigorosu, friorosu, fritarosu, fritorosu, fritulosu, friturosu Definitzione chi sufrit meda su fritu; chi faet fritu meda, o dhue at fritu meda Sinònimos e contràrios firtorosu, fritulàntzigu, titirigosu, tudhosu / fridu | ctr. caente Frases ma ses friturosu, mih: tenes fritu fintzas candho sos àteros ant calura! 2. est faladu su nie in s'ierru fritorosu ◊ s’annu passau est istétiu un’ierru fridarosu ◊ no timiat sos manzanos friturosos ◊ me is dis friarosas si firmat acanta de sa forredha ◊ s'istait mali in custa coxinedha fridarosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frileux Ingresu sensitive to cold Ispagnolu friolero Italianu freddolóso Tedescu verfroren.

indilighídu , pps, agt Definitzione de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda Sinònimos e contràrios dílicu / addoliadu, addolidu, addolimadu, addoloridu Tradutziones Frantzesu endolori Ingresu numbed, very sensitive Ispagnolu dolorido, muy sensible Italianu indolenzito, mólto sensìbile Tedescu eingeschlafen, sehr empfindlich.

iscusósu , agt Definitzione chi est débbile, chi s'immalàidat cun facilidade po dónnia iscusa; nau fintzes po sa manera de fàere Sinònimos e contràrios ciacosu, delicadu, tunconidu / dílicu, menosu Frases babbu est istadu sempre iscusosu: tota sa vida de un'afrenta a s'àtera, totu sos males los at isse Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sensible Ingresu sensitive Ispagnolu sensible, débil Italianu sensìbile Tedescu empfindlich.

titirigósu , agt Definitzione chi est ateterau de su fritu, chi sufrit su fritu; si narat de custu puru, chi est forte de fàere ateterare Sinònimos e contràrios fridorosu, fritulàntzigu, titicu | ctr. imbaschidu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frileux Ingresu sensitive to cold Ispagnolu friolero Italianu freddolóso Tedescu gegen Kälte empfindlich.

«« Torra a chircare