corimòdhe , agt Definitzione
nau de gente, cumpassivu, chi est de coro modhe, chi sentit cordozu, chi tenet làstima de s'àteru
Sinònimos e contràrios
cordozosu,
cumpassivu
| ctr.
coritostu
Frases
tzia Maria, sa corimodhe, pranghiat po dónnia cosighedha
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bienveillant,
sensible
Ingresu
sensitive
Ispagnolu
benigno,
sensible
Italianu
benigno,
sensìbile
Tedescu
gütig,
empfindlich.
delicàdu , agt: delicau,
dibicau,
dilicadu,
dilicau Definitzione
nau de cosa fine, chi bàliat pagu, chi est de pagu agguantu, chi est fàcile meda a si segare, a si guastare, a fàere dannu; nau de unu o de una manera de fàere, chi giaet atentu a no ofèndhere, a usare arrespetu, a no fàere male
Sinònimos e contràrios
dílicu
/
cdh. dilicatu
| ctr.
folte,
grussu
/
grosseri
Maneras de nàrrere
csn:
delicau che turudha móssia (nadu a befe) = chi no bollit èssiri tocau po nudha, delicau a tropu; delicau che mardi iscorrovendu mamaderras = chentza grabbu perunu; dilicau che su càlixi = díligu meda, suzetu a si segare
Frases
s'arti de su braberi est dibicada ◊ mabagràbiu, dibicau che turudha ses! ◊ isterzu de bidru fine si leat abbellu ca est delicadu e si podet segare
2.
delicau, su mússiu… in dus mússius si dh'at papada cudha mela! ◊ za est delicada… no faghet a li nàrrere nudha chi si la leat deretu!
Ètimu
ltn.
delicatus
Tradutziones
Frantzesu
délicat,
sensible
Ingresu
delicate,
sensitive
Ispagnolu
delicado,
sensible
Italianu
delicato,
sensíbile
Tedescu
zart.
físchidu , agt: físchiru Definitzione
chi si ndhe sentit luego de una cosa, de un'ofesa, de una brulla, chi si dha pigat, chi si che artzat deretu, chi no padit perunu ifadu, arrespondhet cun tzacu po dónnia cosighedha
Sinònimos e contràrios
cdh. futaritzu
/
aumbraditu
/
primmósigu
/
ttrs. ipuntósigu
| ctr.
pascenscile
Maneras de nàrrere
csn:
f. a is chirighitas = chi timet su chirighiri; èssiri f. in dogna cosa = malu a cuntentare; f. che damigiana iscannia = chi no faghet a li nàrrere nudha, chi no agguantat brulla peruna
Frases
su cuadhu est físchidu a s'isproni ◊ est ómini físchidu, guai a dhi narri s'annomíngiu ca s'inchietat ◊ sa picioca fut aici físchida chi bastàt un'ogu de soli po dha fai intèndiri mali ◊ cussas duas funt tropu físchiras, faint tocaras e segaras!
2.
fit lassendhe su cuile in fogu e braja e bochindhe cun físchidu furore su serenu montarzu (S.Lay Deidda)◊ est in debbadas chi ponzemus canes físchidos a ispàrghere pauria ◊ movídebbos che físchidu uraganu!
Ètimu
spn.
físico
Tradutziones
Frantzesu
sensible,
irascible,
furieux
Ingresu
sensible,
irascible,
furious
Ispagnolu
sensible,
irascible
Italianu
sensìbile,
irascìbile,
rabbióso
Tedescu
empfindlich,
reizbar,
zornig.
indilighídu , pps, agt Definitzione
de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda
Sinònimos e contràrios
dílicu
/
addoliadu,
addolidu,
addolimadu,
addoloridu
Tradutziones
Frantzesu
endolori
Ingresu
numbed,
very sensitive
Ispagnolu
dolorido,
muy sensible
Italianu
indolenzito,
mólto sensìbile
Tedescu
eingeschlafen,
sehr empfindlich.
iscusósu , agt Definitzione
chi est débbile, chi s'immalàidat cun facilidade po dónnia iscusa; nau fintzes po sa manera de fàere
Sinònimos e contràrios
ciacosu,
delicadu,
tunconidu
/
dílicu,
menosu
Frases
babbu est istadu sempre iscusosu: tota sa vida de un'afrenta a s'àtera, totu sos males los at isse
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sensible
Ingresu
sensitive
Ispagnolu
sensible,
débil
Italianu
sensìbile
Tedescu
empfindlich.
menósu , agt Definitzione
chi si acatat luego luego de calecuna cosa chi no dhi andhat, chi dhi noghet, dhi faet male
Sinònimos e contràrios
dílicu,
iscusosu
Frases
is pipius piticus funt menosus a sa tamàtiga e dhis fait mali ◊ custa est matixedha menosa a su frius: si podit fintzas sicai
Tradutziones
Frantzesu
sensible,
allergique
Ingresu
allergic
Ispagnolu
sensible,
alérgico
Italianu
sensìbile,
allèrgico
Tedescu
allergisch,
überempfindlich.