corimòdhe , agt Definitzione nau de gente, cumpassivu, chi est de coro modhe, chi sentit cordozu, chi tenet làstima de s'àteru Sinònimos e contràrios cordozosu, cumpassivu | ctr. coritostu Frases tzia Maria, sa corimodhe, pranghiat po dónnia cosighedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bienveillant, sensible Ingresu sensitive Ispagnolu benigno, sensible Italianu benigno, sensìbile Tedescu gütig, empfindlich.
delicàdu , agt: delicau, dibicau, dilicadu, dilicau Definitzione nau de cosa fine, chi bàliat pagu, chi est de pagu agguantu, chi est fàcile meda a si segare, a si guastare, a fàere dannu; nau de unu o de una manera de fàere, chi giaet atentu a no ofèndhere, a usare arrespetu, a no fàere male Sinònimos e contràrios dílicu / cdh. dilicatu | ctr. folte, grussu / grosseri Maneras de nàrrere csn: delicau che turudha móssia (nadu a befe) = chi no bollit èssiri tocau po nudha, delicau a tropu; delicau che mardi iscorrovendu mamaderras = chentza grabbu perunu; dilicau che su càlixi = díligu meda, suzetu a si segare Frases s'arti de su braberi est dibicada ◊ mabagràbiu, dibicau che turudha ses! ◊ isterzu de bidru fine si leat abbellu ca est delicadu e si podet segare 2. delicau, su mússiu… in dus mússius si dh'at papada cudha mela! ◊ za est delicada… no faghet a li nàrrere nudha chi si la leat deretu! Ètimu ltn. delicatus Tradutziones Frantzesu délicat, sensible Ingresu delicate, sensitive Ispagnolu delicado, sensible Italianu delicato, sensíbile Tedescu zart.
físchidu , agt: físchiru Definitzione chi si ndhe sentit luego de una cosa, de un'ofesa, de una brulla, chi si dha pigat, chi si che artzat deretu, chi no padit perunu ifadu, arrespondhet cun tzacu po dónnia cosighedha Sinònimos e contràrios cdh. futaritzu / aumbraditu / primmósigu / ttrs. ipuntósigu | ctr. pascenscile Maneras de nàrrere csn: f. a is chirighitas = chi timet su chirighiri; èssiri f. in dogna cosa = malu a cuntentare; f. che damigiana iscannia = chi no faghet a li nàrrere nudha, chi no agguantat brulla peruna Frases su cuadhu est físchidu a s'isproni ◊ est ómini físchidu, guai a dhi narri s'annomíngiu ca s'inchietat ◊ sa picioca fut aici físchida chi bastàt un'ogu de soli po dha fai intèndiri mali ◊ cussas duas funt tropu físchiras, faint tocaras e segaras! 2. fit lassendhe su cuile in fogu e braja e bochindhe cun físchidu furore su serenu montarzu (S.Lay Deidda)◊ est in debbadas chi ponzemus canes físchidos a ispàrghere pauria ◊ movídebbos che físchidu uraganu! Ètimu spn. físico Tradutziones Frantzesu sensible, irascible, furieux Ingresu sensible, irascible, furious Ispagnolu sensible, irascible Italianu sensìbile, irascìbile, rabbióso Tedescu empfindlich, reizbar, zornig.
indilighídu , pps, agt Definitzione de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda Sinònimos e contràrios dílicu / addoliadu, addolidu, addolimadu, addoloridu Tradutziones Frantzesu endolori Ingresu numbed, very sensitive Ispagnolu dolorido, muy sensible Italianu indolenzito, mólto sensìbile Tedescu eingeschlafen, sehr empfindlich.
iscusósu , agt Definitzione chi est débbile, chi s'immalàidat cun facilidade po dónnia iscusa; nau fintzes po sa manera de fàere Sinònimos e contràrios ciacosu, delicadu, tunconidu / dílicu, menosu Frases babbu est istadu sempre iscusosu: tota sa vida de un'afrenta a s'àtera, totu sos males los at isse Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sensible Ingresu sensitive Ispagnolu sensible, débil Italianu sensìbile Tedescu empfindlich.
menósu , agt Definitzione chi si acatat luego luego de calecuna cosa chi no dhi andhat, chi dhi noghet, dhi faet male Sinònimos e contràrios dílicu, iscusosu Frases is pipius piticus funt menosus a sa tamàtiga e dhis fait mali ◊ custa est matixedha menosa a su frius: si podit fintzas sicai Tradutziones Frantzesu sensible, allergique Ingresu allergic Ispagnolu sensible, alérgico Italianu sensìbile, allèrgico Tedescu allergisch, überempfindlich.