acroconài, acroconàre , vrb Definitzione
pigare crocone, arrennegu, dispraxere / acroconàresi de un'idea = incaschetare, tzacaresiche un'idea frimma in conca
Sinònimos e contràrios
arrampedhai
/
abbetiae,
afutare,
airai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchibberare,
inchietae,
inchighiristai,
inchimerai,
infelai,
infuterare,
renignai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'obstiner,
se mettre en colère
Ingresu
to get angry,
to become obstinate
Ispagnolu
enfadarse,
emperrarse
Italianu
incaparbire,
arrabbiare
Tedescu
eigensinnig werden,
zornig werden.
afelonàdu , pps, agt Definitzione
de afelonare; chi est crepandho de s'arrennegu, de su tzacu / afelonau niedhu = arrinnegau meda
Sinònimos e contràrios
acrumonau,
afeladu,
aprummonadu,
ifeloniu,
infelionau
Tradutziones
Frantzesu
en colère
Ingresu
enraged
Ispagnolu
colérico,
furioso
Italianu
incollerito
Tedescu
zornig.
airósu , agt Sinònimos e contràrios
airósigu,
arrabbiaditu,
arrennegaditu,
dirri,
inchietosu,
salambrosu,
sufuriosu,
sutzuliu,
tzacosu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
colérique
Ingresu
hot-tempered
Ispagnolu
irascible
Italianu
iróso
Tedescu
zornig.
aorcàdu , pps, agt Definitzione
de aorcare; chi est male arrennegau, inchietu meda
Sinònimos e contràrios
arregirau,
intzividu
Frases
mi as miradu a camugorru timendhe sa cara mia aoscrada ◊ su ràngulu ndh'etesi dai tronu e su chi aporat ànimu aorcadu (Ruju)
Tradutziones
Frantzesu
furibond
Ingresu
furious
Ispagnolu
furioso
Italianu
furibóndo
Tedescu
zornig.
arrabbiadítu , agt Definitzione
chi coitat a si arrennegare, chi costumat a si arrennegare po nudha, po dónnia cositedha
Sinònimos e contràrios
alteriosu,
airósigu,
airosu,
arrabbiete,
arrennegaditu,
inchietosu,
sutzuliu,
tràchidhu,
tzacosu
/
cdh. arrabbiànciulu,
futaritzu
| ctr.
pascenscile
Frases
ant fatu sa búglia a un'antzianu arrabbiaditu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coléreux,
irascible
Ingresu
irascible
Ispagnolu
enfadadizo
Italianu
collèrico,
iroso,
irascìbile
Tedescu
jähzornig,
zornig,
reizbar.
arrabbiósu , agt: arrabiosu,
rabiosu Definitzione
chi si arràbbiat luego, chi no bàliat nudha; chi portat su rajolu; fintzes airau in su bonu
Sinònimos e contràrios
arragonosu,
arrenignosu,
bischiliosu,
bizarrosu,
buzarrosu,
croconosu,
febosu,
felorosu,
físchidu,
imbischigliau,
ragiosu,
stacosu,
sutzuliu,
venenadu
Maneras de nàrrere
csn:
ossu arrabiosu, o ossu de su rasorju, de su resóliu, de su rajosu, de su ragiolu = su ragiosu, s'ossu de s'annugradorzu tra su cambutzu e su carcanzu; cani arrabiosu = arrajoladu
Frases
ses istétia sempri aresti e arrabiosa! ◊ fiat una maistedha pitichedha ma arrabiosa
2.
as biu cussa copiedha? basendusí ananti nostu… sa fémmina pariat prus arrabiosa de s'ómini!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
furieux
Ingresu
rabid
Ispagnolu
rabioso
Italianu
rabbióso
Tedescu
zornig,
tollwütig.
arragiolíre , vrb: arrajolire,
arrazolire,
arrejolire Definitzione
ingòllere s’arrajolu, sa maladia chi benit a is canes; arrennegare che cane arrajoladu
Sinònimos e contràrios
arragiolare*
/
achibberare,
acroconai,
afutare,
airai,
arrabbiai,
arrannegai,
inchietae,
inchimerai,
infelai,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frases
dae atentu ca cussu cane est arrejolidu!
2.
candho li at nadu sa veridade si est arrazolidu
Tradutziones
Frantzesu
se mettre en colère
Ingresu
to rage
Ispagnolu
padecer la rabia,
encolerizarse
Italianu
contrarre la ràbbia,
arrabbiarsi
Tedescu
sich die Tollwut zuziehen,
zornig werden.
arrennegàdu , pps, agt: arrennegau Definitzione
de arrennegare / a. che becu = meda
Sinònimos e contràrios
afutadu,
arribbiu,
arteriadu,
chinchiriau,
inchietu,
infrascau,
intzivilinau
/
cdh. arrinicatu
| ctr.
contentu,
pregiosu
2.
su tiau parit chi punnit cumenti a unu malloru de bacas arrannegau! ◊ est arrennegau che píbera ◊ boche morides a s'arrennegada si no bos ndhe bodides oe
Tradutziones
Frantzesu
en colère
Ingresu
angry
Ispagnolu
enfadado
Italianu
adirato
Tedescu
zornig.
buzarrósu , agt Definitzione
chi portat o chi tenet búzara
Sinònimos e contràrios
arrabbiosu,
arragonosu,
arrenignosu,
bischiliosu,
bizarrosu,
croconosu,
febosu,
físchidu,
imbischigliau,
stacosu,
sutzuliu,
venenadu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
furieux
Ingresu
furious
Ispagnolu
rabioso
Italianu
rabbióso
Tedescu
zornig.
febósu , agt: felosu Definitzione
nau de ccn., chi si arrennegat, chi si ndhe leat tzacu meda de is cosas chi dhi andhant a trotu, chi faet is cosas cun fele, chi est ferenandho
Sinònimos e contràrios
arrabbiosu,
arrenignosu,
croconosu,
felorosu,
imbischigliau,
infeliu,
infelloniu,
ragiosu,
stacosu,
sutzuliu
Frases
s'àrgia est febosa ◊ po chi apas su pilu cambiau, tramudai no podis sa natura, chi ti at fatu felosu unu mergiani! ◊ fit su piús malu e felosu ◊ che turmentada píbera unfiadu e cun boghe felosa repitiat
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bilieux,
furieux
Ingresu
irascible,
infuriated
Ispagnolu
bilioso,
furioso
Italianu
bilióso,
inviperito
Tedescu
cholerisch,
zornig.
físchidu , agt: físchiru Definitzione
chi si ndhe sentit luego de una cosa, de un'ofesa, de una brulla, chi si dha pigat, chi si che artzat deretu, chi no padit perunu ifadu, arrespondhet cun tzacu po dónnia cosighedha
Sinònimos e contràrios
cdh. futaritzu
/
aumbraditu
/
primmósigu
/
ttrs. ipuntósigu
| ctr.
pascenscile
Maneras de nàrrere
csn:
f. a is chirighitas = chi timet su chirighiri; èssiri f. in dogna cosa = malu a cuntentare; f. che damigiana iscannia = chi no faghet a li nàrrere nudha, chi no agguantat brulla peruna
Frases
su cuadhu est físchidu a s'isproni ◊ est ómini físchidu, guai a dhi narri s'annomíngiu ca s'inchietat ◊ sa picioca fut aici físchida chi bastàt un'ogu de soli po dha fai intèndiri mali ◊ cussas duas funt tropu físchiras, faint tocaras e segaras!
2.
fit lassendhe su cuile in fogu e braja e bochindhe cun físchidu furore su serenu montarzu (S.Lay Deidda)◊ est in debbadas chi ponzemus canes físchidos a ispàrghere pauria ◊ movídebbos che físchidu uraganu!
Ètimu
spn.
físico
Tradutziones
Frantzesu
sensible,
irascible,
furieux
Ingresu
sensible,
irascible,
furious
Ispagnolu
sensible,
irascible
Italianu
sensìbile,
irascìbile,
rabbióso
Tedescu
empfindlich,
reizbar,
zornig.
nechidàu , pps, agt: nichidadu,
nichidau Definitzione
de nechidare; chi est tristu, ammurrionau po calecuna ofesa chi dhi ant fatu
Sinònimos e contràrios
annicadu,
annoxau,
arrennegadu,
inchietu,
pirmatu
| ctr.
allegru,
pregiosu
2.
nichidau chin mimme ses? ◊ fit nechidau ca murghendhe no fit reséssiu a istrabiare in tempus una cacada de sa crapa ◊ Deus nechidau at nau ca si arrepentiat de àere fatu s'ómine!
3.
sunt ghiraos dae sa gherra totu male fraganaos, imbetzaos chentza su tempus, nechidaos in totu sas cosas
Tradutziones
Frantzesu
fâché
Ingresu
disturbed,
out of temper
Ispagnolu
airado,
furioso
Italianu
adirato,
inquïèto
Tedescu
ärgerlich,
böse sein,
zornig sein.
venenàdu , agt: felenadu,
fenenadu,
verenau Definitzione
chi portat velenu; nau de ccn., chi est male arrennegau, meda, dispràxiu meda, agiummai coment'e chi portet velenu / àcua verenada = avelenada
Sinònimos e contràrios
arrabbiosu,
arragonosu,
arrenignosu,
bischiliosu,
buzarrosu,
febosu,
felorosu,
físchidu,
infelloniu
Frases
e si atentu no pones los bides istesiados, prite as rajos venenados
2.
iat inténdiu unu tzérriu légiu, longu, verenau ◊ mi parit de intendi dí e noti isceti passus de genti verenada, passus de genti chentza de alligria
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
exaspéré,
furieux
Ingresu
furious
Ispagnolu
enconado,
encolerizado
Italianu
invelenito,
rabbióso
Tedescu
erbittert,
zornig.