bacadíbu , agt, nm: bacatiu,
bagadiu,
bagariu,
vacadivu Definitzione
chi est líbberu de impícios de trebballu, chi no si trebballat; si narat de su bestiàmene chi no at angiau, de persona chi no si est cojuada; die nódida, de festa
Sinònimos e contràrios
laghinza
/
bachianu,
irgaitzu,
solteri
| ctr.
madricau
/
cojadu
/
faturivu
Frases
pòrtalu sempre a s'imbesse si cheres chi duret meda, si no est die bagadia (P.Pisurzi)◊ si ponias mente a mie lu tias portare in sas dies bagadias, cussu pinzos ◊ chie l'isposat si dúbbiu apena bi at chi siat de ratza bagantia? (S.Casu)
2.
su serbidori càstiat su bagadiu, su meri portat is brebeis angiadas ◊ su pastoredhu est pascendi su bagadiu ◊ su cuíndixi in bidha est sa festa de is bagadios
3.
is fillas dhas tenit totu bagadias ◊ issu est arricu, ma est abarrau bagadiu
4.
in sos bagadios, cun sos cumpagnos de iscola andhaio a linna ◊ sos bagadios, custos zòvanos andhant a cantare
Ètimu
ltn.
vacantivus
Tradutziones
Frantzesu
stérile,
célibataire,
fête
Ingresu
barren,
single,
festivity
Ispagnolu
estéril,
soltero,
fiesta
Italianu
stèrile,
cèlibe,
festività
Tedescu
unfruchtbar,
steril,
Ledige,
Feiertag.
bacantía , nf Definitzione
baca, brebè chi no àngiat
Ètimu
ltn.
vacantiva
Tradutziones
Frantzesu
stérile
Ingresu
barren
Ispagnolu
machorro
Italianu
stèrile
Tedescu
Unfruchtbare.
bíciu , agt: bitzu Definitzione
si narat de is sèmenes aortios, chentza cumprios, mortos, e chi po cussu no tzeurrant; si narat fintzes de is cristianos chi no faent fígios, mancari prus che àteru nau a brulla
Sinònimos e contràrios
afallidu,
agurtiu,
assichizonau,
caliu,
ghíciu,
lunàdicu,
mortu,
tuvudu,
ungonatzu
Frases
custu sèmini est bíciu ◊ gurdoni bíciu ◊ cust'ou est bitzu
2.
anchi siat bitzu! ◊ as fatu su scioncu po ti assigurai chi no siat bícia, sa fémina tua!…◊ ma ita at a fai fillus, cussa, candu est bícia!…◊ cussus no tenint fillus ca est bitzu issu e bitza issa
Ètimu
itl.
vizzo
Tradutziones
Frantzesu
stérile,
infécond
Ingresu
sterile
Ispagnolu
estéril
Italianu
stèrile,
infecóndo
Tedescu
unfruchtbar,
steril.
caldàja , nf Definitzione
terrenu làngiu inue no dhue creschet nudha, terrenu tostau malu a trebballare
Sinònimos e contràrios
crodina
Terminologia iscientìfica
slg
Tradutziones
Frantzesu
sol aride
Ingresu
bare earth
Ispagnolu
erial,
yermo,
baldío
Italianu
terréno brullo,
stèrile
Tedescu
unfruchtbarer Boden.
éneu , agt: éniu 1 Definitzione
chi no est cojuau, chi no tenet fígios / benes de é. = chi abbarrant a nemos
Sinònimos e contràrios
iltóigu,
renicozu
/
bachianu
Frases
so éniu de fizos ◊ fit fitzu únicu, éniu, solu chei sa preta secata ◊ tenet unu cantedhu de binza chi at connotu dae unu tiu mortu éniu
Tradutziones
Frantzesu
stérile,
célibataire
Ingresu
unfertile,
single
Ispagnolu
estéril,
soltero
Italianu
stèrile,
nùbile,
cèlibe
Tedescu
steril,
ledig.
lonàdigu , agt, nm: lunàdicu,
lunàdigu,
lunàdiu,
lunàrigu,
lunàticu Definitzione
nau de fémina o de animale fémina, burbisica, chi o chie no faet fígios, chi no impríngiat (nau de animale, fintzes chi no àngiat dónnia annu): si narat fintzes de cosas (es. terra, mata) chi no sèmpere batint frutu; nau de su cumportamentu, de sa manera de fàere de unu, chi est a lunas, a tempos, a bias de una mota e a bias de un'àtera
Sinònimos e contràrios
éstigu,
iltóigu,
lunàgliu,
luàrigu,
nuàdigu,
sísticu,
spetziosu
/
bolantitzu,
bolanderu,
bollàticu
Frases
sa muzere fit lunàdica e no aviat mai partoridu
Ètimu
ltn.
lunaticus
Tradutziones
Frantzesu
stérile
Ingresu
sterile
Ispagnolu
estéril
Italianu
stèrile,
infecóndo
Tedescu
unfruchtbar,
steril.
sicàrza , nf Definitzione
prus che àteru nau de brebè, chi est lunàdiga, éstiga, chi no àngiat
Frases
si podiat cambiare cadhu, Maria, dh'aias bia luego imprinzada, ca no est sicarza, no!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
stérile
Ingresu
sterile
Ispagnolu
estéril
Italianu
stèrile
Tedescu
unfruchtbar.