bucòne , nm: buconi,
bugone,
bunconi,
vucone Definitzione
su tanti de unu móssigu de cosa de papare, su tanti chi cabet in buca, nau fintzes de cosa de bufare; cosa de papare cun velenu po ispèrdere canes dannàrgios e margianes; orrugu de css. cosa (fintzes tretu de caminu)
Sinònimos e contràrios
arrogu,
bículu,
cantu,
uncone
/
bucada
/
buconete,
piardedha
Maneras de nàrrere
csn:
papai a duus buconis = a duus cantrexus (imbutionai, pigai cosa de duas partis); buconi de sabori = su mossu prus saboridu (a brulla, su chi si daet a sos cojados noos… ossos totu rosigados!); biri a buconi a buconi = bufare a ticu ticu; bogaisindi su b. de buca po ccn. = brivàresi de su netzessàriu pro lu dare a s'àteru; fuedhai a buconi prenu = faedhare a buca prena
Frases
apórrimi unu bucone de pane! ◊ est acanta a mesudí e pigaus unu buconi ◊ immoi si setzeis cun nosu ca papaus unu buconi totus impari ◊ su bucone cheret sudorau! ◊ at bufau unu buconi de àcua ◊ angionis e crabitus funt buconis saborius
2.
a sos grodhes lis fato pònnere su bucone, ca mi sunt faghindhe dannu in sa robba ◊ in cussu bote bi at bucone de sóriche
3.
in domo no bi teniat unu bucone de linna ◊ fut pastore, ma no teniat unu bucone de terra po recatu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Bucconi
/
prb:
buconi pretziu s'àngiulu si dhoi setzit ◊ buconi murrungiau no arrescit in gúturu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bouchée,
boulette
Ingresu
morsel
Ispagnolu
bocanada
Italianu
boccóne
Tedescu
Bissen,
Happen.
mòssa 3 , nf, nm: mossu Definitzione
istrinta de dentes chi si giaet a calecuna cosa; orrugu de cosa chi si segat a dentes papandho e fintzes cosa a papare (pentzada coment'e pagu); biculedhu de cosa chi si ndhe istacat mescamente de istrégiu de terra
Sinònimos e contràrios
mossiada,
móssicu,
mossigadura,
murridura,
scafitada
/
arrogu,
bucone
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere a m. infundhe = a papasciundi, isciúndiri s'arroghedhu de su pani in sa cosa de papai e papai; dare unu m. = mussiai; leare a mossos = mussiai meda po fai mali, mussiai comenti podint fai is canis; leare a mossu = pigai, aguantai cosa cun is dentis; mossos de mortu = marcos biaitos in sa carre; m. de Adamu = su nodu o figu de sa bula; leare unu m. = papai ccn. cosa, unu buconi; a m. intreu = (nau de ccn. petzu, arrogu de cosa), chi est totu a unu; chèrrere sa cosa a mossu ispuligadu = bòlliri sa cosa pronta, fintzas in donu ma pronta (pitica sa mandronia!); mossu rànchidu (in cobertantza) = disprexeri, cosa chi dispraxit; èssere de mossa = papai meda (prus che àteru nau de animali)
Frases
che cane arrajoladu a sa tzega ti fúrrias a mossu ◊ su cane li at barriadu a mossu a s'animale istranzu ◊ no si podiat difèndhere de àtera manera e lu at leadu a mossos ◊ cussos sont canes de pètora, de mossa e de nasu ◊ si cussu ndhe achirrat a inoche vos si tzúrrigat a mossas a conca!
2.
s'achetu est abbarradu tres dies sentza leare mossu ◊ mi apo manigadu duas fresas de pane a mossu infundhe in sa bagna ◊ in àteros tempos bastaiat una mossa de pane e casu po campare
3.
a sa brúnia, a sa padedha, li mancat unu mossu
4.
su fusu de su carru est de ferru fatu a mossu intreu ◊ s'ingúpulu de sa roda est unu mossu intreu de ozastru ◊ che ne apo caladu de mossos rànchidos!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
cane mudu, mossa manna! ◊ sos mossos mannos arreschent ◊ mossu partidu mossu godidu
Ètimu
ltn.
morsus-a
Tradutziones
Frantzesu
morsure
Ingresu
bite
Ispagnolu
mordisco
Italianu
mòrso
Tedescu
Biß,
Bissen.
mossàda , nf: mossiada Definitzione
su pigare a móssigu, su istrínghere cun is dentes; fintzes orrugu de cosa chi si segat a mossu papandho, orrugu mannu de cosa
Sinònimos e contràrios
bucone,
móssicu,
mossu,
struncionada
Frases
una mossiada de burrincu! ◊ duas mossadas e cudha sartitza che fit collida!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
morsure,
morceau,
bout
Ingresu
bite,
scrap
Ispagnolu
mordisco
Italianu
mòrso,
boccóne
Tedescu
Biß,
Bissen.
móssicu , nm: móssigu,
móssiu,
mússiu Definitzione
istrinta chi si faet cun is dentes; orrugu de cosa chi si ndhe segat a dentes, prus che àteru papandho, e orrugu de cosa de papare, bucone; su singiale de una calada de dentes comente abbarrat in sa cosa mossigandhodha
Sinònimos e contràrios
mossada,
mossu
Maneras de nàrrere
csn:
unu mússiu de pani, de casu = cantu de pane, de casu, nadu fintzas in su sensu de totu su tantu chi si mànigat; mússiu de mortu = zenia de pistadura, de marcu biaitu apenas ladinu in sa carre; móssius a brenti = punta de dolore de mata; móssigu de cane, pilu de cane! = si curat cun pilu de cane…
Frases
dh'at pigau a mússius
2.
beni ca pigaus unu mussiedhu!
3.
a daori de matza e a móssius a brenti siat! ◊ seu iscuncordadatzu, a mússius a brenti, balla!
Sambenados e Provèrbios
prb:
a mússiu de cani iscarràfiu de gatu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
morsure,
piqûre
Ingresu
bite
Ispagnolu
mordisco,
mordedura
Italianu
mòrso,
morsicatura
Tedescu
Biß,
Bissen,
Anbiß,
Biß.