Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

apítu 1 , nm Definitzione logu in sa domo, aintru o fora, a ue si essit Sinònimos e contràrios ciapitu, cortita, passadissu Frases su bachile, s'apitu e s'arzola fint s'iscàsciu de sa zente (B.Truddaju) Terminologia iscientìfica dmo Tradutziones Frantzesu cour Ingresu little yard Ispagnolu patio, corral Italianu cortilétto Tedescu kleiner Hof.

còlte , nf: corte, corti Definitzione logu serrau, in fora, apresu a sa domo in bidha o in su sartu ue si faet fúrriu, fatu adatu a pònnere animales, o fintzes po àtera cumbénia; tretu minore prus che àteru tundhu a inghíriu de su truncu de una mata (o fintzes solu síngia tundha a cricu, in terra, giogu de piciochedhos); organísimu de giustítzia, collégiu de giuighes chi faent is dibbatimentos de gradu superiore / min. cortita; corte/i de múrghere, de mulli = mandra Sinònimos e contràrios bachile, cerina, coltíglia, màndara, passiale / zirella / cortile Maneras de nàrrere csn: sa corte de sa Luna = zenia de cortina, bàlliu tundhu prus craru chi a notes si paret totu a inghíriu de sa Luna, a bortas astrintu e a bortas largu meda; fàghere sa corte a s'abba = mòere s'abba cun sa manu, inue est apojada, a frànghere s'arga a manera de no ndhe la umprire cun s'abba; colte reale = polatu, logu ue b'istat unu re; fai corti chena crabas = fàghere innantis su chi cheret fatu apustis, manera irballada de fàghere sas cosas Frases sas cortes sunt prenas de pudhas e gai sa zente tenet sos obos ◊ candho torrant sos pastores a sa serra, in màgiu, faghent torra sas cortes a múlghere 2. sa luna istanote zughet sa corte ◊ fàgheli sa corte, a s'abba, e umpri! 3. a sa pitzinna che l'at giuta a colte reale ◊ sunt pagos sos chi tenent santu in corte pro si pòdere catzare dogni gustu Sambenados e Provèrbios smb: Corte, Cortes, Corti, Cortis, (Decortes, Degortes) / prb: benint is de monti e ci bogant is de corti Terminologia iscientìfica srr Ètimu ltn. cohorte(m) Tradutziones Frantzesu enceinte Ingresu corral Ispagnolu corral, tribunal Italianu recinto per animali, córte, alóne Tedescu Viehpferch, Gericht, Hof.

corràle, corràli , nm Definitzione tretu largu, a una parte, mescamente tra duas alas de muru o àteru, cugigone; tretu largu serrau ananti o a costau de sa domo, o fintzes po acorrare bestiàmene / min. corraledhu Sinònimos e contràrios angrone, chizone, corroncone / coltíglia, corratzu, iscorratu / cdh. currali Frases s'acucaiat in d-unu corrale de sa cochina 2. in su corrali teniat caboniscus e cunillus ◊ tenit corrali po acorrai bestiàmini arrui ◊ de tui ndi fàciu contu che s'àliga de corrali Terminologia iscientìfica srr Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu cour Ingresu courtyard Ispagnolu corral Italianu cortile della casa Tedescu Hof.

cortíta , nf Definitzione min. de corte, cortighedha Sinònimos e contràrios apitu 1, ciapitu, cortiledhu Terminologia iscientìfica srr Tradutziones Frantzesu cour Ingresu courtyard Ispagnolu patio (m), corral (m) Italianu cortile Tedescu Hof.

fastigiài, fastigiàre , vrb: afastigiare Definitzione istare aifatu a calecuna fémina (o ómine), ammorandho, siat cun ideas sérias o fintzes chentza imprastu / f. ccn. cosa = disizare, abbaidare una cosa, istare apilliados a carchi cosa Sinònimos e contràrios ammoratzare, ammorare Frases si est postu a fastigiai e abarrat abbabballucau castiendi a issa ◊ sa bonànima de sorgu miu mi iat permítiu de fastigiai sa filla isceti de sa fentana ◊ nd'iast a tenni de prexu, chi ti fastigiamu dèu!…◊ ge nd'at fastigiau unu, cussa picioca!… 2. est totu s'ora fastigendi cussu préssiu: donandedhi a dhu tastai! ◊ babbu est fastigendi cussa cadira: comporasidha ca dhoi setzit bèni! ◊ cussa terra dha tengu fastigiada de meda e dha còmporu Ètimu ctl. festejar Tradutziones Frantzesu courtiser, flirter Ingresu to court Ispagnolu cortejar, ligar Italianu corteggiare, amoreggiare Tedescu den Hof machen (+ Dat.).

galantéu , nm Definitzione su fastígiu chi s'amante faet a sa fémina; a logos, fintzes acumpangiamentu, gente a truma chi acumpàngiat a ccn. 2. assiat galanteu chi apo bidu!… (F.Cocco) Tradutziones Frantzesu galanterie Ingresu gallantry Ispagnolu galantería Italianu galantería Tedescu Galanterie, Hof.

sbagassài , vrb: irbagasciae Definitzione andhare a bagassas, istare sèmpere aifatu de féminas, de s'una a s'àtera; fintzes pigare a befa, fàere a bregúngia a unu ananti de gente Sinònimos e contràrios cicisbeai Tradutziones Frantzesu courir le cotillon Ingresu to act as a cicisbeo Ispagnolu putear Italianu cicisbeare Tedescu den Hof machen.