acórru , nm: aggorru Definitzione
logu serrau, prus che àteru fatu po bestiàmene; su acorrare, s'ora de acorrare, de portare a s’acorru
Sinònimos e contràrios
acorradolzu,
acorramentu,
acorratzu,
arrocu 1,
màndara
Frases
sa genti fut surruschiendu pariat un'acorru de procus! ◊ a s'impudhile si che bocabant sas crapas dae s'aggorru
2.
crabas e arveghes a s'aviu e a s'acorru giughent bentre lena ◊ a s'ora de s'acorru su pastori nd'istorrat is brebeis po mulli
Terminologia iscientìfica
srr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enclos
Ingresu
corral
Ispagnolu
corral
Italianu
recinto
Tedescu
Pferch.
cerína , nf: cherina,
chirina,
chirrina,
gerina Definitzione
logu po pònnere su porcu; logu serrau, genia de acorru cumonale po dhue pònnere bestiàmene tenturau, aciapau faendho dannu; in is cuiles, aprigu ammontau po ammamare e seberare crabitos, angiones, bitellos; dhue at logu chi cherina dhu narant a sa pratza o cortina, su tretu totu asuta de una mata, o fintzes a sa crélica
Sinònimos e contràrios
acorru,
ammamadorju,
chirra,
crina,
irchile,
seperadorju
/
bàgliu
/
coltina,
pratzada
Frases
de cristianos no ant assimizu, si sunt fatos che porcos in cherina ◊ si est veru chi imbitzadu at a matzone, cunza bene s'anzone in sa cherina! ◊ che ant postu su sirbonedhu in d-una chirina de preda ◊ tenet sa corte cucugiada po as crabas e as cerinas po us crabitedhos
2.
si betat custu bandhu: Chie li mancat su zú andhet a cherina ca bi ndhe at unu tenturadu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cerina, Cirina
Terminologia iscientìfica
srr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
enceinte,
fourrière
Ingresu
corral
Ispagnolu
pocilga
Italianu
recinto per bestiame
Tedescu
Pferch.
coilàrza, coilàtza , nf, nm: cubilarja,
cuilàglia,
cuilàrgia,
cuilarza,
cuilarzu,
cuilarxa,
cuilarxu,
cuilatza,
cuilaxa,
curiatza Definitzione
tretu, logu inue totu a fúrriu si dhue faet o ant fatu acorru po bestiàmene, passiale, cuile, e fintzes sa mindha ue si ponet su cuile; logu alladamingiau, grassu ca dhue fut su cuile; coilarza est fintzes sa tana de su lèpere / fàghere cuilarza = pònnere bestiàmene a pàschere, a crocare, po ingrassare sa terra
Sinònimos e contràrios
coibi,
pastoritzale
Frases
cue est logu de pastoriu e de cuilarzos ◊ nche colaiat su tempus pulindhe sa cubilarja ◊ no t'ispundas atesu de cuilarxa ca cussu ti bolit ispitzulai! ◊ eus fatu s'abbisita de is cuilarxus de sa cussòrgia
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
terrain où il y a des enceintes pour les animaux
Ingresu
corral
Ispagnolu
terreno donde hay apriscos
Italianu
terréno dóve insistono i recinti per il bestiame
Tedescu
Viehpferch.
còlte , nf: corte,
corti Definitzione
logu serrau, in fora, apresu a sa domo in bidha o in su sartu ue si faet fúrriu, fatu adatu a pònnere animales, o fintzes po àtera cumbénia; tretu minore prus che àteru tundhu a inghíriu de su truncu de una mata (o fintzes solu síngia tundha a cricu, in terra, giogu de piciochedhos); organísimu de giustítzia, collégiu de giuighes chi faent is dibbatimentos de gradu superiore / min. cortita; corte/i de múrghere, de mulli = mandra
Sinònimos e contràrios
bachile,
cerina,
coltíglia,
màndara,
passiale
/
zirella
/
cortile
Maneras de nàrrere
csn:
sa corte de sa Luna = zenia de cortina, bàlliu tundhu prus craru chi a notes si paret totu a inghíriu de sa Luna, a bortas astrintu e a bortas largu meda; fàghere sa corte a s'abba = mòere s'abba cun sa manu, inue est apojada, a frànghere s'arga a manera de no ndhe la umprire cun s'abba; colte reale = polatu, logu ue b'istat unu re; fai corti chena crabas = fàghere innantis su chi cheret fatu apustis, manera irballada de fàghere sas cosas
Frases
sas cortes sunt prenas de pudhas e gai sa zente tenet sos obos ◊ candho torrant sos pastores a sa serra, in màgiu, faghent torra sas cortes a múlghere
2.
sa luna istanote zughet sa corte ◊ fàgheli sa corte, a s'abba, e umpri!
3.
a sa pitzinna che l'at giuta a colte reale ◊ sunt pagos sos chi tenent santu in corte pro si pòdere catzare dogni gustu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Corte, Cortes, Corti, Cortis, (Decortes, Degortes)
/
prb:
benint is de monti e ci bogant is de corti
Terminologia iscientìfica
srr
Ètimu
ltn.
cohorte(m)
Tradutziones
Frantzesu
enceinte
Ingresu
corral
Ispagnolu
corral,
tribunal
Italianu
recinto per animali,
córte,
alóne
Tedescu
Viehpferch,
Gericht,
Hof.
màndara , nf: mandra,
màndria Definitzione
corte de múrghere bestiàmene, loghighedhu, tretu serrau, prus che àteru curtzu, po pònnere bestiàmene (a múrghere, a crocare); in cobertantza, css. logu serrau bistu coment'e límite a sa libbertade / genias de m.: tundha, longa, a cresura, a muru; min. mandrighedha, mandriola, mandriolu
Sinònimos e contràrios
apassiadorzu,
pasciale,
passili
Maneras de nàrrere
csn:
bestire o trubbare su bestiàmine a sa mandra = acorrai su bestiàmini; essíreche in costas de mandra = cambiare chistionu, rispòndhere ma no a tonu, chirchendhe àteru a zisa de iscusa pro cambiare chistionu; sa Mandra Cràbina = sos Sete Frades, sos sete istedhos postos a zisa de carru
Frases
cheret fatu mandra noa e prus manna ca sos fiados de múrghere sunt medas ◊ su pastori at acorrau s'arrobba in sa màndara po múlliri
2.
a sos pisedhos a istare in mandra, in iscola, no lis piaghet
3.
si caligunu mentuait su chi fuit sutzessu, deo ch’essia in costas de mandra: mi pariat chi dognunu mi legiat in cara sa mancánsia
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mandra, Mandras
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
ltn.
mandra
Tradutziones
Frantzesu
enceinte,
clôture
Ingresu
corral
Ispagnolu
aprisco
Italianu
recinto,
chiuso per bestiame
Tedescu
Pferch.