arríede, arríere , vrb: arriri, errídere, irríere, rídere* Definitzione apèrrere unu pagu is lavras o fintzes apèrrere sa buca meda faendho intèndhere sa boghe a iscracàliu po cuntentesa, alligria, ca si agatat una cosa o una essia coriosa, befandho, abbaidandho ispetàculu / pps. arrísidu Sinònimos e contràrios arríara | ctr. piànghere Maneras de nàrrere csn: èssiri arrí arrí = iscanzendhe de laras, fàghere un'iscanzada de laras pro ríere; arriri a iscracàllius, a buca prena, a boxi arta; arriri po befa = befare; schiringiaisí a arriri = iscanzare sas laras coment'e pro ríere, risitare, itl. sorrìdere; arriri a rúmbulu = èssere a tróulu de risu, ríere gai meda de si rúere Frases s'ómini chi portat ciorbedhu depit castiai e arriri de totu, puita isceti aici porit bivi in custu mundu ◊ si dh'iat nau arrí arrí ◊ Angiullina no arrít giai mai a buca aberta ◊ tui ti arrís, ma dèu no mi arriu, no! Tradutziones Frantzesu rire Ingresu to smile Ispagnolu reír Italianu rìdere Tedescu lachen.
arrísu , nm: errísiu, irrisu, risu* Definitzione alligria chi si paret aperindho is lavras o fintzes faendho una genia de boghe a iscracàlliu, a bortas po cuntentesa, po cosas curiosas, a bortas a befa / min. arrisixedhu Sinònimos e contràrios befa, bischíglia | ctr. piantu Maneras de nàrrere csn: ischiríngiu de a. = risitu; poderai s'a. = no ríere, istaresindhe de ríere; mòrriri, crepai, isbarraisí, pisciaisí de s'a. = ríere meda, itl. sbellicarsi dalle risa; faisí una passada de a. = fàgheresi una bentre o una pasta de risu; a. sen'e pisu = a fortza, chentza bi àere de ríere; a. grogu, cun croxolu = risu de malàidu (de malària), risu marigosu (pro cosas chi… bi ndh'at de prànghere); s'arrisu de is crabitus de Pasca (chi parent rindhe candho sunt mortos)= pro cosa chi dispiàghet, pro dannu; s'a. de is carrus furriaus = risu chi própiu no bi deghet, ríere pro dannu anzenu; s'a. de s'arenada arruta a terra e iscuartarada! = zenia de frastimu; èssiri s'a. de totus = èssere leados a befe de totugantos; fai una cosa candu su muenti est mortu de s’a. = tropu a irmasionu, a distempus; èssiri s'arrisu de sa genti = unu chi totugantos leant a befe, a risu Frases no si podiat poderai a s'arrisu ◊ e benimindi arrisu candu dha bint cun su bistiri de ortigu! ◊ tui ses s'arrisu de sa genti! 2. de innòi a ti movi tui su cuadhu est mortu de s'arrisu 3. s'arrisu de tzia Bacuca, chi iat lassau is barras in sa fruca! Tradutziones Frantzesu sourire, rire Ingresu smile Ispagnolu risa, sonrisa Italianu sorriso, riso Tedescu Lächeln, Lachen.
calèschere , vrb Definitzione erríere a praxere, intostare de s'errisu Frases su imbetzare no ti daet gustu tale de ndhe calèschere! Ètimu ltn. *caleschere Tradutziones Frantzesu rire à s'en tenir les côtes Ingresu to split one's sides laughing Ispagnolu reírse a carcajadas Italianu rìdere a crepapèlle Tedescu sich tot lachen.
chighigliàre , vrb Definitzione erríere a iscracàlios mannos Sinònimos e contràrios iscacagliare, isgangagliare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chahuter, rire brusquement Ingresu to laugh in an unseemely manner Ispagnolu reír a carcajadas Italianu rìdere scompostaménte Tedescu schallend lachen.
ghirghilliàre , vrb Definitzione erriere a iscracàlios Sinònimos e contràrios chighigliare, ghirghilliare, iscrocuedhai, isgangagliare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rire de façon bruyante, ricaner Ingresu to sneer Ispagnolu reirse a carcajadas Italianu rìdere rumorosaménte, sghignazzare Tedescu laut lachen.
iscacagliàre , vrb: iscacalliare, iscracalare, iscracalliare, scracagliai Definitzione erríere meda, a iscracàlios, a tzérrios, a boghe arta; nau de is pudhas puru, candho si pesant a boghes timendho Sinònimos e contràrios chighigliare, ghirghilliare, iscrocuedhai, isgangagliare Frases naraiat totu custas larédhias iscacagliendhe che unu macu 2. s'ischidant sos pudhos de onzi corte e iscacàgliant umpare a s'assuconu (P.Cabras) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rire aux éclats Ingresu to laugh eccesssively Ispagnolu reírse a carcajadas Italianu rìdere smoderataménte Tedescu schallend lachen.
iscrúfulu , nm Definitzione su iscrufulare Sinònimos e contràrios cróchidu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclatement d'une bagarre Ingresu burst of laughter Ispagnolu estallido de risa Italianu scòppio, bòtto di risa Tedescu vor Lachen platzen.
pantamósu , agt Definitzione nau de logu, chi est totu a unu pantamu, sèmpere a madrina, totu abba Frases in sa note de mares pantamosos nadant frades cun s'ànima ferida (G.Branca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marécageux Ingresu muddy Ispagnolu pantanoso Italianu pantanóso Tedescu voller Lachen, verschlammt.
rídere , vrb: arríere, errídere, irríere, ríede, ríere, ríghere, riri Definitzione apèrrere pagu pagu is lavras o fintzes apèrrere sa buca meda faendho intèndhere sa boghe po cuntentesa, alligria, ca si agatat una cosa o una essia coriosa, befandho, abbaidandho ispetàculu o àteru / ger. riendhe, rindhe, ridindhe; pps. rísidu, rísiu, ríghiu Sinònimos e contràrios | ctr. piànghere Maneras de nàrrere csn: rídere a gúrpinu = ríere cun malíssia, a befe, gorpeggorpe; ríere a cuscusinu = a s'iscúsia, chentza si fàghere a intèndhere; mi ndhe rio si… = mi ndi arriu (ma mi dispraxit etotu!); rídere a fiacu = arriri poita is àterus funt arriendi, ma sentza de cumprendi bèni ita dhus at fatus a arriri; dónnia pilu li ridet! = (nau de ccn.) est prexau che una pasca Frases umpare amus rísidu e giogadu ◊ si capatze no est unu de ríere de sa própia persone, no est in cunditzione de si ríere de neunu ◊ cussu zogante faghet a ríere sas predas ◊ su contu de Giuanne est contu ’e ríere: no tenet giuu e no ischit a iscríere! (M.Murenu)◊ candho avio intesu cussas allegas, no ischio prus si ríghere o mi assustare Ètimu ltn. ridere Tradutziones Frantzesu rire Ingresu to smile Ispagnolu reír Italianu rìdere Tedescu lachen.
rísida , nf Definitzione su erríere, iscracaliada o pasta de errisu Sinònimos e contràrios iscacagliada, iscacàgliu, iscacaratzu, iscracanzu, iscracaxu / cdh. risaredha Frases est de una rísida ischifosa! ◊ li fruscieit in orijas una rísida manna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclat de rire, petit rire Ingresu laughter, small laugh Ispagnolu risotada, carcajada, risilla, risita Italianu risata Tedescu Lachen, unterdrücktes Lachen.
rísu , nm: arrisu, errísiu, irrisu Definitzione alligria chi si paret aperindho is lavras o fintzes faendho una genia de boghe a iscracàliu, a bortas po cuntentesa, po cosas curiosas, a befa; a logos est fintzes pps. / min. risichedhu, risighedhu, risedhu, risitu / genias de errisu: r. a iscàsciu, a iscracàlliu, a lódhuru (de orrúere a terra, de no ndhe pòdere prus), r. matzoninu (falsu, befandho, faendho fintas), r. de sa melagranada (su corgiolu si tzacat, totu, e faet a bíere su granu), de sos crabitos de Pasca (chi parent erriendho a buca aperta, mortos, nau cun tzacu) Sinònimos e contràrios befa, bischíglia / rísidu | ctr. piantu Maneras de nàrrere csn: èssere a risu de ccn., de cada unu = èssere o fàghere a manera chi àtere si ndhe potat befare, ríere; fàghere una mata, una pasta de risu = ríere a piaghere; fuíreche su r. = no arrennèsciri a poderai s'arrisu; èssere a tróulu de risu = arriri a rúmbulu, ríere gai meda de si rúere Frases fateit fàghere una mata de risu fentra ai cussu muduleu (N.Musso)◊ sas carrelas fint un'andha e beni de zente e de iscàscaros de risu ◊ totus si ne fachiant su risu de su travàgliu suo, ca fit merderi ◊ bae chi deo no so a risu tou e si ti abbaidaias a carrones!…◊ bidindhe cussa funtzione mi ch'est fuidu su risu ◊ za si ndhe at a fàghere de su risu bidindhe chi mi at fatu dannu e leadu in ziru puru!… 2. at risu unu pacu a malaggana ◊ deo mi ndhe fui risu Ètimu ltn. risus Tradutziones Frantzesu sourire, rire Ingresu laugh Ispagnolu sonrisa, risa Italianu sorriso, riso Tedescu Lächeln, Lachen.