polchínu , agt, nm: porchinu,
pórchinu,
porcinu,
prochinu Definitzione
de su porcu, chi est de porcu (petza, ógiu, istentina, ochisorju p.); nau de calidades bonas (Boletus reticulatus, B. edulis – túnniu de prade –, B. aereus), codrolinu chi faet matucu, in colore de nenciola in pitzu, in sa conca, grogànciu e a bisura de ispòngia asuta, tenaghe e conca funt grussos meda, no càmbiat colore po dhu segare, essit in logu de linna meda (padente): cotu a budhiu essit unu pagu ledreledre, coment'e chi portet abbau / casu p. = unu casu chi no si faet própriu!
Sinònimos e contràrios
ttrs. purchinu
Frases
cun mannos rustos a mie ant festadu, ca fit rassa che béstia polchina ◊ s'ozu porchinu si collit in sa busica de su porcu etotu ◊ bi teniat bacas, crabas e àrulas porchinas ◊ t'iseto note e die… candho as a bier porcarzu faghindhe casu porchinu! ◊ arrustu o sartzida, sa peta porchina est saborida
Ètimu
ltn.
porcinus
Tradutziones
Frantzesu
porcin
Ingresu
swine
Ispagnolu
porcino
Italianu
suino
Tedescu
Schwein (e),
Schwein.
pólcu , nm: porcu,
procu Definitzione
animale grussatzu e bàsciu, longhitu, masedu e pesau a chedha o fintzes a solu (mannale) po sa petza: asuta de sa pedhe (corgiolu) ponet unu pígiu grussu de lardu, portat pilu lascu e grussu (tzudha); nau in cobertantza e a disprétziu, chie s'imbrutat meda o istat totu brutu (ca a su p. dhi praghet a s'imbuscinare in su ludu), o fintzes chie s'ingrassat, si errichit o badàngiat meda aprofitandho de s'àteru, coment'e chi siat contivigiau a brovendha che mannale / p. polcràvinu = fillu de mardi maseda e de sirboni
Sinònimos e contràrios
cópiu
/
cdh. pólciu
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere, pesare, crastare, ingrassare, afiliverrare, trobeire, bochire, uscrare, abbèrrere/irmatare, illadare, ispinare su porcu; fai su procu = pònnere, pesare su mannale; su p. tzérriat, murrúngiat o raunzat, iscorrovonat; de su p. si faghet salidu e cufetadu: lardu, sartitza, pressutu (de sas cossas e fintzas de sas palas), ganga (dae su tretu acurtzu a origras tra mola de trugu e bula), pantzeta (su súmene), ossamenta, ozu; mustela de p. = s'ispinu, su schinali cun su filetu; su sànguini = sàmbene cundhidu, postu in s'istentina prus russa e cotu in sa frama arrustu o a budhidu; su súmini = su lardu in su tretu de mata, ue zughet sos crabigos, saboridu meda; èssiri che procu in muntoni de fà = leare, mescamente aprofitendhe, totu su chi si tenet in gana; fai bisus de procu in muntoni de fà = disizare cosas mannas, meda, tropu; pàrriri unu procu puntu = nadu de ccn., èssere de pagas peràulas, mudurcu, prus che àteru pro altivesa; èssere che porcu pei segadu = bivi sentza de trabballai, a càrrigu de is àterus, èssiri aténdius in totu, istai bèni meda; porcu de silba = p. areste, sirboni, porcrabu; agt.: fàghere cosas porcas = nàrrere o fàghere porcarias; pisci procu o procu de mari = zenia de pische (oxynotus centrina); rosa de p. = atandha, papàile; p. de abba = tzurru, abba chi essit a bullu
Frases
sas àrulas fint búidas, sos procos grassos leados! ◊ su porcu est unu paru díligu ◊ mammai fadiat su procu dónni'annu dónni'annu dónni'annu!
2.
iscultant sos indevinzos a orijas paradas che porcu surdu ◊ fatendhe su polcu futudu mi che furas sa cosa! ◊ at fatu bisu de porcu in muntoni de fà ◊ su prus famosu est Montecitóriu coment'e allevamentu de porcos rassos…◊ e tui no naras nudha, mi paris unu procu puntu?!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Porcu
/
prb:
cani tzàulat e porcu pascit ◊ porcu pullinu no ingrassat mai
Terminologia iscientìfica
anall, sus scrofa
Ètimu
ltn.
porcus
Tradutziones
Frantzesu
porc,
cochon
Ingresu
hog
Ispagnolu
cerdo
Italianu
maiale,
pòrco
Tedescu
Schwein.
pudidinósu , agt, nm Definitzione
chi o chie est unu crisu, chi faet ischifu coment'e cosa chi pudeschet; su dimóniu
Sinònimos e contràrios
porcariarzu
/
demóniu
Frases
unu podet èssere pudidinosu cantu cheres, forasgai maberò! (G.Ruju)◊ limba pudidinosa, puite tzarras e no ti callas?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cochon,
dégoûtant
Ingresu
swine
Ispagnolu
guarro
Italianu
porcaccióne
Tedescu
Schwein,
Schweinigel,
Teufel.