allentoríre , vrb: lentorire* Definitzione
isciúndhere de lentore
Sinònimos e contràrios
allentorai,
insaurrare,
issaghinare
Tradutziones
Frantzesu
faire devenir humide de rosée
Ingresu
to wet with dew
Ispagnolu
rociar
Italianu
bagnare di rugiada
Tedescu
mit Tau befeuchten.
assaghinàre , vrb Definitzione
isciúndhere su logu, sa cosa, de saghina, de orrosu
Sinònimos e contràrios
issaghinare,
saurrare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
faire devenir humide de rosée
Ingresu
to wet with dew
Ispagnolu
rociar
Italianu
bagnare di rugiada
Tedescu
mit Tau benetzen.
címa 1 , nf Definitzione
genia de fune grussa chi impreant in is naves; fintzes singiale de ispertiada forte chi abbarrat in sa pedhe
Sinònimos e contràrios
cànnabu,
gúmena,
libbanu
/
ischingiada,
sinniera
Frases
candu tirat bentu molla cima e ferru!
2.
candu su piciochedhu fadiat a mau sa mama dhi donàt una carda de pértia e dhi lassàt is còscias totu a cimas a cimas! (M.Vacca)
Ètimu
itl.
cima
Tradutziones
Frantzesu
amarre
Ingresu
rope
Ispagnolu
amarra
Italianu
gómena
Tedescu
Tau.
lentòre, lentòri , nm Definitzione
genia de abbita finevine de no si pòdere bíere, mancu, chi in notes craras calat de is aeras e isciundhet o úmidat su logu / l. màsciu = bedhia, chidhighia
Sinònimos e contràrios
saghina,
sanenu
/
cdh. lintori,
sainàglia
Frases
pàghida e serena che lentore chi ruet in note crara de s'aera, una rusina tépia e lezera bagnat sa terra (G.Deriu)◊ apenas chi che leat su lentore atacamus a binnennare ◊ sa campagna est bisèndhesi in beranu e paret sa modhina unu lentore ◊ semus chei su lentore: a sa prima iscampiada de su sole iscumparimus
Ètimu
ltn.
lentore(m)
Tradutziones
Frantzesu
rosée
Ingresu
dew
Ispagnolu
rocío
Italianu
rugiada
Tedescu
Tau.
libbànu , nm: limbanu Definitzione
fune grussa meda, mescamente sa chi ponent po assegurare bastimentos e naves in is portos (unu libbanu, po is piscadores = 30 passas de fune de arretza, unos 45 metros)
Sinònimos e contràrios
cànnau
Ètimu
itl.
libano
Tradutziones
Frantzesu
amarre
Ingresu
rope
Ispagnolu
calabrote,
gúmena
Italianu
gómena
Tedescu
Trosse,
Tau.
saghína , nf: saina 3 Definitzione
genia de abbighedha finevine de no si pòdere bíere, mancu, chi in notes craras calat de is aeras e isciundhet o úmidat su logu / saghinas de prantu = làgrimas
Sinònimos e contràrios
lentore,
sanenu
Frases
sas fardetas comintzabant a si acudulare dae sa saghina de sas matas allentorias ◊ su locu est friscu, prenu de saghina ◊ in mesu de sa saghina v'at bacacorros
Terminologia iscientìfica
tpm
Tradutziones
Frantzesu
rosée
Ingresu
dew
Ispagnolu
rocío
Italianu
rugiada
Tedescu
Tau.
sanénu , nm, nf: selena,
selenu,
serenu Definitzione
s'umidore de su note candho no est currendho bentighedhu / dormire a serenu = foras, su note
Sinònimos e contràrios
lentore,
saghina
/
cdh.,
ttrs. sirenu
Frases
est calendu su serenu notesta ◊ in custa carrela mi arreo, bénnitu pro t'imbisitare: custu selenu chi leo candho mi l'as a pacare? ◊ fintzes cun sa selena imbucaiant a triballare a primu manzanu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Selenu, Serenu
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
ltn.
serenum
Tradutziones
Frantzesu
rosée
Ingresu
dew
Ispagnolu
rocío
Italianu
rugiada
Tedescu
Tau.
saúrra , nf Definitzione
selentu mascinu, isciustura de su serenu de su note chi si podet fàere a istídhigos mannos, a meda, in s'erba, in sa sida
Sinònimos e contràrios
arrosada,
arrosu
Frases
custu manzanu bi aiat saurra e colendhe in mesu de sas matas mi so fatu tirchiatírchia
Sambenados e Provèrbios
smb:
Saurra
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
rosée
Ingresu
dew
Ispagnolu
rocío
Italianu
guazza
Tedescu
reichlicher Tau.