Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
arràsta , nf, nm: arràstiu,
arrastru,
arrastu,
rasta Definitzione
sa capacidade de ndhe bodhire is fragos cun su nasu; fragu, ma fintzes singiale, òpera o cosa chi abbarrat de comente si passat o s'istat in su logu, in sa vida; fintzes singiale de is cropos chi abbarrat in sa carre, de postas de pei o àteru deasi
Sinònimos e contràrios
abbentada,
fiacu 1,
frusa
/
arrancu
/
addromu,
arrestallu,
frata,
ilmina,
peada,
trata
/
iscringada
Maneras de nàrrere
csn:
essiri de s'arrastu, foras de s'arrastu = essíreche fora de su chistionu, de s'argumentu; s'arrastu de sa pedhe = pedhutu, arroghedhu de petza chi abarrat atacau a sa pedhi comenti si ndi tirat iscroxendi un'animali
Frases
no at lassau mancu arrasta ◊ fatzais arrastu de marxani! ◊ s'arrastu de sa peta arrustindhe ch'essit atesu ◊ margiani portat càrigas finis po s'arrastu ◊ si nci ant fatu mangiucu, dhu connòsciu de s'arrastu
2.
ancu fatat un'abba chi sa capra lesset s'arrastu in sa pranedha! ◊ me is bias dhoi fiant is arrastus de is lamonis de carru ◊ a pè cun sas iscarpas bullitadas, bi fit s'arrastu in donzi caminera (A.Liori)◊ passendi no lassat arrastu mancu in s'arena
3.
s'ómini si depit istreletzai de is àterus, deghinò no lassat arrastu de sa vida sua ◊ no lassat arrasta, che a su bentu passanne subra de su màrmaru ◊ ant agatau grutonis cun arrastus de genti bívia in simanas antigas ◊ sunt andaus avatu de s'arrastu ma no ant agatau su tallu
4.
aciotendidhu, dónnia corpu lassàt un'arrastu arrúbiu ◊ in s'arena dhoi at arrastu de peis ispollincus
5.
at cummentzau bèni a chistionai, ma apustis nc'est essiu de s'arrastu ◊ guai a dhi narri s'annomíngiu ca nci essiat luegu foras de arrastu
Tradutziones
Frantzesu
flair,
trace
Ingresu
track,
scent
Ispagnolu
olfato,
husmo,
rastro
Italianu
odorato,
fiuto,
órma,
imprónta,
tràccia
Tedescu
Geruchssinn,
Witterung,
Spur.
àrviu , nm: àviu 1 Definitzione
cosa chi si arrennescet a ischire de calecuna chistione; capacidade de pigare is fragos; fintzes marcu, neghe, mància chi abbarrat de calecunu male / pigai àrviu de ccn. cosa = leare oru, chircare de ndh’ischire, bènnere a ischire, pigai s’arrastu
Sinònimos e contràrios
arviedhu,
assunta,
indíscia,
seru,
sudhitura
/
annasu,
arrasta
Frases
is arrúndilis si pesant a bolai fintzas a candu no intendint àrviu de luna prena ◊ ndi apu inténdiu un'arviedhu a trevessu chi ses isposa ◊ arguai si teniat àrviu de unu nemigu: dhu carriàt finas a dhu fai a chirriolus!
2.
s'àxina ocannu tenit àrviu de pesti niedha ◊ su chi fint chirchendhe l'at agatadu su cane cun s'àviu ◊ paret cane de cassa chi at pigau àviu a crachi cosa!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
connaissance,
avoir vent de qqch.
Ingresu
inkling
Ispagnolu
indicios
Italianu
sentóre
Tedescu
Witterung.