Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbetiàe, abbetiài, abbetiàre, abbetiàri , vrb: betiare, vetiare Definitzione arrespòndhere, foedhare ancora arrespondhendho contras a su chi narat s'àteru, sighire a foedhare torrandho a nàrrere sa cosa giai nada; prnl., pigaresidha a bétia, annervare Sinònimos e contràrios aconchizare, acorrochinare, arrebbecae, atoliai, briare, certai, profidiai, reotare, rempicare, tencinare, tostoinare / achibberare, acroconai, collobbiare, contierrare, inchibberare, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Frases dh'iat abbetiau: No, tui no mi as a isciacuai mai is peis! ◊ faint unu fillu unu fillastu e nemus porit abbetiai! ◊ no po abbetiai, ma cussus fiant malloredhus, no cruguxonis! ◊ cudhu Fulanu fadiat de sangunau "Marongio" e dèu a abbetiai: "Marongiu!" ◊ su mere de sa tanca abbétiat pro no lia tzèdere, ca cheret cussa puru ◊ e cudha a narri carei, abbetiendu torra: No dhu est! ◊ abbetiendi, sighiant a tzerriai "cafei" cudha cosa chi cafei no fiat ◊ sa filla abbetiàt, ma su babbu no dha creiat etotu 2. abbetiaus chi candu si fuedhant e s'iscriint duas línguas, sunt duas culturas chi si agatant faci apari ◊ ti bollu biri abbetiendidhu in faci! Tradutziones Frantzesu s'obstiner, s'entêter, objecter Ingresu to obstinate, to object Ispagnolu empeñarse, reñir Italianu incaponire, replicare, obiettare, altercare Tedescu streiten, sich versteifen, einwenden.

achibberàre , vrb Definitzione essire chíbberu, prenu coment’e ufrau; nau de ccn., su si crèdere meda, arrennegare po pagu; istrínghere / achibberare sa tzinta = istringi su cintu Sinònimos e contràrios achighiristai, altivai, incaboniscai, inchibberare, inchighiristai / abbetiae, afutare, airai, arrabbiai, arrannegai, inchietae, incrabudhire, infelai, infuterare, renignai / afíere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obstiner, s'entêter, se mettre en colère Ingresu to be obstinate, to get angry Ispagnolu hincharse, obstinarse, irritarse Italianu incaponire, adirare Tedescu sich versteifen, sich entrüsten.

aconchizàre , vrb Definitzione abbetiare po calecuna cosa Sinònimos e contràrios abbetiae Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obstiner Ingresu to be obstinate Ispagnolu emperrarse Italianu incaparsi Tedescu sich versteifen.

acorrochinàre , vrb rfl Sinònimos e contràrios abbetiae, aperrighinare, tostoinare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obstiner, s'entêter Ingresu to get obstinate Ispagnolu emperrarse Italianu incaponirsi Tedescu sich versteifen.

aperràre , vrb Definitzione fàere a conca sua chentza ascurtare su pàrrere, su cossígiu de s'àteru Sinònimos e contràrios betiare, incalliri, ostinai, tostai Ètimu spn. emperrarse Tradutziones Frantzesu s'obstiner Ingresu to insist Ispagnolu emperrarse Italianu ostinarsi Tedescu sich versteifen.

aperrighinàre , vrb Definitzione no bòllere intèndhere s’arrexone de s'àteru, fàere a conca sua chentza bòllere ascurtare nudha, pecare a perronia Sinònimos e contràrios abbetiae, aconchinae, acorrochinare, intestai, tostoinare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obstiner, s'entêter Ingresu to be obstinate Ispagnolu emperrarse Italianu fermarsi a lungo con ostinatézza, incaponirsi Tedescu auf seinem Kopf bestehen, sich versteifen.

arrampedhài , vrb: arrempedhare, arrempellare, arrepellare, arrumpellare, rempellare Definitzione essire rempellu, fàere su rempellu, su reberde, su tostau, cricare de si firmare, de no pònnere mente a s'àteru, o fintzes fàere fortza po mantènnere o aguantare un'àtera fortza contrària Sinònimos e contràrios ammutighinare, apoderai 1, arrebbellai, arrebedhai, arrepiconare, calchedhare, screnciai / apontedhae Frases apo fatu male a mi arrepellare a babbu! ◊ no apretedas s'isprone a su póveru runtzinu, si no in mesu caminu si arrempellat apuradu (F.I.Mannu)◊ bonu s'àinu, ma sa motocicreta puru, candho si arrempellat, e chie la faghet partire?! ◊ su rellozu si est arrepelladu e… frimmadu 2. arrampedhaus in tres e tiraus impari po acollai su malloru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obstiner, s'entêter Ingresu to jib Ispagnolu emperrarse, oponer resistencia Italianu impuntarsi, oppórre resistènza Tedescu sich versteifen, Widerstand leisten.

impuntigliàre , vrb: impuntillae, -are Definitzione fàere sa cosa a puntígliu, fàere puntíglios Sinònimos e contràrios impuntare, puntigliare Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu s'entêter Ingresu to grow obstinate Ispagnolu empeñarse, obstinarse Italianu impuntigliarsi Tedescu sich versteifen.

inchimerài, inchimeràre , vrb: inchimeriare Definitzione pigare chimera, pigare o giare arennegu, fintzes pònnere in conca calecuna idea a bisura de chimera Sinònimos e contràrios abbetiae, achibberare, acroconai, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchimerire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Frases sendhe míseru isciau, t'inchimeras e ti faghes padronu in prepoténtzia (P.Casu)◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ si bulluzat su mare, dae subra l'inchimerant sas nues… in pag'ora est un'inferru! ◊ sas aeras inchimeradas no faghent isperare in dies bonas ◊ si inchimeras a mie, ti zuro chi non cantas prus in logu! (M.Z.Funedda) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obstiner, s'irriter Ingresu to be obstinate Ispagnolu obstinarse, empeñarse Italianu incaponirsi, alterarsi Tedescu sich versteifen, sich erregen.

intestài, intestàre , vrb Definitzione fàere in paperi, pònnere una cosa in propriedade a númene de ccn.; prnl. fàere su tostorrudu, su perrigónchinu, abbetiare insistendho in s'idea sua chentza bòllere iscurtare s'àteru Sinònimos e contràrios abbetiae, acorrochinare, aperrighinare Frases li aiat intestadu unu libbereto in sa Posta e che li poniat sa paga donzi mese ◊ totu su chi seus alloghendi oi est intestau a su mundu de cras (F.Pischedda) 2. si est intestadu de no chèrrere manigare e no bi at àpidu médiu de lu cumbínchere! Tradutziones Frantzesu mettre au nom (de), s'entêter Ingresu to head Ispagnolu poner a nombre de, obstinarse Italianu intestare Tedescu auf den Namen eintragen, sich versteifen.

inteteràre , vrb Definitzione fàere, essire téteru po fritu, isciustura o, nau de ccn., fintzes reberdia Sinònimos e contràrios achirdinae, ateterae, incidrinai Frases da chi mi bides intèteras sa coa e tiras calches a sa parte mia! ◊ bi at robba chi comente s'ifundhet s'intèterat ◊ titia, mi so inteterendhe de su fritu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raidir, engourdir Ingresu to stiffen Ispagnolu envarar Italianu irrigidire Tedescu versteifen, sich versteifen.

tostoinàre , vrb Definitzione fàere su tostorrudu Sinònimos e contràrios abbecorinare, acorrochinare, aperrighinare, inchimerai Tradutziones Frantzesu s'entêter Ingresu to persist, to insist Ispagnolu empeñarse Italianu intestardirsi Tedescu sich versteifen.