Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
arregortzài , vrb: arregurtzai Definitzione
pònnere iscaza, orrugos de pedra, pedra pitica in is calancas, fossos, buidos, faendho muru, po prènnere, aparigiare
Ètimu
ctl.
regalzar
Tradutziones
Frantzesu
boucher des fissures avec de petits bouts de pierre
Ingresu
to splinter again
Ispagnolu
encascotar,
rellenar
Italianu
riempire con schégge di piètra le fessure dei muri,
rinverzare
Tedescu
mit Spänen oder Splittern verstopfen.
arribbíri , vrb Definitzione
prènnere a meda, a tropu, a istibbidura de tupare totu (prus che àteru unu cundhutu)
Sinònimos e contràrios
atzipare 1,
intusciai,
opilare,
tapai
/
abbidhiai,
abbudagare
| ctr.
istupare
Maneras de nàrrere
csn:
a. a unu de papai = fàgherelu mascare a tropu; a. unu canali = prenare unu canale de malesa; a. de febi = arrennegare meda
Frases
is tubbus si funt arribbius de arrúinu ◊ at arribbiu s'aposentu de carramatzinas ◊ a su fillu dh'at arribbiu de cosa de papai ◊ ti ses arribbiu de durcis
Tradutziones
Frantzesu
boucher,
engorger,
bourrer
Ingresu
to obstruct,
to stuff
Ispagnolu
atascar
Italianu
otturare,
intasare,
ostruire
Tedescu
verstopfen.
tapài , vrb: tapare,
tapari,
tupai,
tupare Definitzione
pònnere su tapu, su tupone (ma fintzes su covecu, àteru a istúturu o ananti chi no lassat passare, bíere), pònnere o ammuntonare cosa chi in is cundhutos no lassat passare àteru / tupai sa buca = callare, istàresi mudos, citire
Sinònimos e contràrios
tuponare
/
tancai
/
arribbiri
/
citire
| ctr.
istapare,
istuponai
Frases
si mi tupu is ogus, ti biu coment'e una borta ◊ si depit èssi tupau su tubbu! ◊ ma ti dha tupas sa buca?! ◊ tancaiat sos ocros e si tupaiat sas uricras chin sas manos ◊ ci is àturus no bolent iscurtai si podent peri tupari is origas!
2.
ses sempri fuedhendi, no tupas mai! ◊ tupadí e teni arriguardu, sbregungiu! ◊ e tupadidha sa buca, scimpra!◊ ge ses tupau… chistiona, ca no apu cumpréndiu!
Tradutziones
Frantzesu
boucher,
obstruer
Ingresu
to plug,
to block (up)
Ispagnolu
tapar,
obstruir
Italianu
tappare,
tamponare,
turare,
otturare,
ostruire
Tedescu
stopfen,
abschließen,
verstopfen.