Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

frída , nf: fríghia, fríghida Definitzione sonu de sa cosa friendho in s'ógiu, moida de is istídhigos de s'abba betaos a su fogu, de su ferru abbrigau intrau a s'abba, de una ferramenta segandho a serronadura; moida de gente a chistionu Sinònimos e contràrios frimentu Frases su ferru ruju at fatu sa fríghida in s'abba ◊ s'intendhiat sa fríghida de sas farches messendhe ◊ si mi pesant sas tiliocas a fríghidas e frúscios ◊ in sa perca si at intesu una frida de alas de alibedhes ◊ candho soe pro che revèrtere acurtzu a sa crésia intendho custa frida, paret una truma de abes (B.Mazzone) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grincement Ingresu screeching Ispagnolu chirrido, chillería Italianu stridìo Tedescu Zischen.

friméntu , nm Definitzione su fríere, sa moida chi faet sa cosa friendho o fintzes s'abba paga in su fogu, in sa braxa Sinònimos e contràrios fridura, fringhinzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grésillement Ingresu frying Ispagnolu chirrido Italianu friggìo Tedescu Brutzeln, Zischen.

fritedhài , vrb: afritedhai, fritiedhai Definitzione fríere, còere in s'ógiu; fàere una moida coment'e friendho, coendho a orrostu sa petza o àteru mescamente in su fogu Sinònimos e contràrios fríere Frases isciorrocu una butíglia de àcua, ma aici s'ollu fritedhat de prus! ◊ una mustela de procu istérria in sa cardiga est fritiedhendi in su fogu ◊ sa petza arrustendi est cota candu no fritiedhat prus 2. cust'interrutori s'intendit fritiedhendi: si bit ca sa currenti passat mali Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grésiller Ingresu to sizzle Ispagnolu chisporrotear, crepitar Italianu sfrigolare Tedescu zischen.

frusiài , vrb: afrusiai, frusiare, frusinai, frusuai Definitzione sonare o fàere moida coment'e a súrbiu, sonu forte de cosa movendho, friendho, orrostindho Sinònimos e contràrios afruschiare, ammuinai 1, fruscidare, frusitai, infrusitai, moidare, mojire, múere, muizare, sulietai, sulitai, sulvare, surbiai, zumiai Frases at inténdiu un'arrisu frusiendidhi in is origas ◊ su guetu frúsiat comenti partit ◊ intendit su sànguini frusinendi in is memórias ◊ Assunta est abarrada un’ora manna batallendu: mi creis ca intendu ancora is origas frusuendu?!(M.L.Serpi)◊ is incuedhus de linna fertus a corpus de fusti frúsuant in s'àiri ◊ sa sartània de sa castàngia est in su fogu frusuendi Ètimu itl Tradutziones Frantzesu siffler Ingresu to buzz, to whistle Ispagnolu zumbar, silbar Italianu ronzare, sibilare Tedescu zischen.

muinàja , nf: muinalla Definitzione sa moida, su sonu, su zúmiu chi faet sa pedra, segundhu comente est fata (lada e longhita), candho benit iscuta (si brillat) atesu a frundha o fintzes a manu Sinònimos e contràrios bísulu, frúschiu, frúsiu, muinalla, muizu, zúmiu Frases at corpadu sa preda a muinaja Tradutziones Frantzesu sifflement Ingresu hiss Ispagnolu silbido Italianu síbilo Tedescu Zischen.

muizàre , vrb Definitzione fàere a sonu sighiu coment'e a zúmiu, a moida chi sighit Sinònimos e contràrios afruschiare, ammuinai 1, fruscidare, frusiai, inzumiae, moidare, múere, zumiai Frases su sonu de su mortu atesu atesu si perdet fritu sentza èssere intesu chei su muizare de su bentu (S.Secchi)◊ s'abe dae su moju essit muizendhe a chircare in sos fiores ◊ s'abe muizat in sas casidheras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu siffler Ingresu to hiss Ispagnolu silbar Italianu sibilare Tedescu zischen.

muízu , nm Definitzione genia de moida sighia, de cosa muinandho Sinònimos e contràrios bísulu, frísida, frusinzu, frúsiu, ischéliu, moida, muinaja, súlbiu, sulitu, zúmiu Frases at intesu su muizu de sa balla Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sifflement Ingresu hiss Ispagnolu silbido Italianu sìbilo Tedescu Zischen.

zumiài , vrb: giumiai Definitzione sonare, fàere a súrbiu, a moida fine Sinònimos e contràrios afruschiare, ammuinai 1, frusiai, frusitai, inzumiae, moidare, mojire, múere, muizare, sulietai, surbiai, zuniai Frases muinendi e zummiendi funt acudendi a tronis muschitus e musconis ◊ is ballas dhi passànt acanta friga friga, zumiendu, ma no dhu tocànt mai ◊ mi zúmiant is origas… e chini at a èssi! ◊ zúmiat sa perda iscapada de sa frundha, sa balla isparada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu siffler, bourdonner Ingresu to hiss, to hum Ispagnolu silbar, zumbar Italianu sibilare, ronzare Tedescu zischen.

zumiaméntu , nm Definitzione su zumiai; genia de sonu a súrbiu Sinònimos e contràrios frusiada, frúsiu, zumiadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sifflement Ingresu hissing Ispagnolu zumbido, silbido Italianu sìbilo Tedescu Zischen.

zúmiu , nm: giúmiu Definitzione genia de sonu chi faet una cosa chi passat in s'ària a fuliesa forte meda, sonu sighiu de totunu andhare Sinònimos e contràrios bísulu, frísida, frúschiu, frusiolada, frusitu, frúsiu, ischéliu, muinaja, muizu, súlbiu, sulitu Frases intrendi ti apu biu in mesu ballu a zúmiu che perda iscuta a frundha (B.Lobina)◊ su zúmmiu chi fait su cannoni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sifflement, bourdonnement Ingresu humming Ispagnolu silbido, zumbido Italianu sìbilo, ronzìo Tedescu Zischen.