A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

gomài, gomàre, gomàri , nf: comare* Definition fémina chi at fatu de pardina a unu fígiu, ma si costumat a si fàere a comares e compares de santu Guanni o àtera comaria puru.

gòmbere , vrb Definition caciare o torrare de s'istògomo sa cosa chi unu che at ingúrtiu Synonyms e antonyms arrevesciai, bombare, bòmbere*, bombitai, butare, caciae, istercorare.

gomíri , vrb Definition papare cun allurpidura, papare meda Synonyms e antonyms ingròmere, iscatasciai Sentences no s'iscít ania si nci ponit totu su chi gomit ◊ ndi gomit, de cosa, cussu!…(P.Pillonca)

gómitu , nm: cómitu.

gòmma , nf Definition genia de sustàntzia chi bogant unas cantu matas e chi abbarrat elàstica; parte de fora in is orrodas de màchina po no trisinare in terra e abbrandhare is cropos / gomma de àrvures = zenia de cosa apitzigadita chi bogant sas méndhulas, sos péssighes e prunas in su truncu.

gommài , vrb: gommare Definition giare sa gomma, foedhandho de pannos, sederias e cosas deasi; pònnere is gommas noas a sa màchina Synonyms e antonyms ingommai.

gommapiúma , nf Definition genia de materiale modhe, fatu coment’e ispòngia, bonu po prenimentu (pruschetotu de banitas, cicidòrgios) Sentences candho sa moda de sas tramatas de gommapiuma no fint intradas in bidha, a su tramataju lu chilcaiant totu.

gommàre gommài

gommósu , agt Definition chi portat gomma.

Gonàriu , nm Definition númene de ómine (f. -a) Sentences su zuighe Gonàriu II de Turres est cussu chi at fatu fàghere su castedhu de su Gocèanu (Su Burgu), sa crésia de Gonare, sa catedrale de Otzana (1140-1160) e àteras.

gonédhu , nm Definition prendha coment’e lóriga chi si ponet intrada in su pódhighe de sa manu Synonyms e antonyms anedhu, fasceta, fede, manafidi Sentences tenit dinai po comporai gonedhus ◊ issu est bèni istimau in totu sa tzitadi, tentu a nodiu che perda de gonedhu (P.Melas) Surnames and Proverbs smb: Oneddu.

gonèta , nf Definition genia de bonete tundhu Scientific Terminology bst.

gonfalòne, gonfalòni ganfallòne

gongoàtzu , agt, nm Definition nau de ccn., chi o chie est pagu abbistu, gongoi Synonyms e antonyms bichilloi, bovatzu, gingiorre, scimprotu.

gongói , nm Definition unu tontatzu, bonu a nudha Synonyms e antonyms cartzellete, casticau, iltrudhadu, innangaradu, managu, néssiu.

gongollòtza , nf Definition genia de moida de samunóngiu chi si faet mantenendho abba o meighina in s'ingurtidórgiu serrau / ingullire a g. = chentza gana, ammalaoza Synonyms e antonyms crocoladura.

gongollotzàre , vrb Definition mantènnere abba (o àteru deasi) in buca a gongollotza, coment’e ingurtindho ma chentza ingurtire Synonyms e antonyms gorgheai 2. gongollotzant cust'innu in s'alguena Etymon srd.

gonnésu , agt, nm Definition chi o chie est de Gonnos Sentences sa gonnesa a su caporali dh'iat nau ca fiat tirriosu e issu infelionau at aferrau su martedhu po si dh'iscudi!

gòpa , nf: copa* Definition est sa base de linna, peana o roda, ue si ponet su braxeri Synonyms e antonyms gofe Sentences su brajeri cun sa gopa l'aiat fatu unu chi si arrangiaiat a fàghere su frailarzu e su mastruàscia.

gopài , nm: compare, gopare, gopari Definition ómine chi at fatu de pardinu a su fígiu de ccn.: si costumat puru a si fàere a compares e a comares de santu Guanni o àteru (es. gopais de froris) tanti po dhue tènnere prus tratamentu e cunfidàntzia / a./c. candu su foedhu est nau de una persona precisa (g. meu, tuo) si est cmpl. o. si faet prepositzionale Sentences sa note de santu Giuanni piciocos e piciocas si faiant gopares de frores ◊ gopai, cun mulleri mia eus ditzídiu de fai una cosa po filloru nostru ◊ s’atra dí apu biu a gopai 2. cabai a pagu a pagu, gopai caboni, ca portu unu pudechedhu físchidu! Translations French compère English godfather Spanish compadre Italian compare German Pate.