infruscàre , vrb Definition su si mòvere o essire fruscu, lestru meda Synonyms e antonyms acadriare, apretai, incribidai, incrispai, infrusai Sentences sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu, cun funadas de ranzola ◊ su bentu est infruschendhe Etymon srd. Translations French devenir impétueux English to intensify Spanish intensificar Italian intensificare, divenire impetuóso German stärker werden.

insabiài, insabiàre , vrb: issabiare Definition callai a ciorbedhu, fàere o essire sàbios, lassare de fàere machines Synonyms e antonyms | ctr. ammachiae, dessessire Sentences una cosa aici de issu no mi dha iap’èssi mai aspetada: ma ci pentzu dèu a dhu fai insabiai! ◊ a bois cust'abba bos at issabiadu Translations French devenir raisonnable English to become sensible Spanish hacerse sensato Italian métter giudìzio, rinsavire German vernünftig werden.

insuldíre , vrb: insurdire, issurdire Definition pèrdere o fintzes fàere pèrdere sa capacidade de is origas, fintzes pèrdere is atuamentos, istare immadoinaos Synonyms e antonyms insurdai, insurdèssiri / ammadainare Sentences si depet pònnere ambaghe in orijas pro no ndh'essire issurdidu ◊ sezis buchimannas e ischides boghinare fintzas a insurdire!(G.Addis) 2. li at iscutu un'isbarriada de fuste a conca chi l'at insurdidu Translations French devenir sourd English to become deaf Spanish ensordecer Italian insordire German taub werden.

intibbíri , vrb: intipie, intipire, intipiri Definition essire o fàere cracu, istrintu, prènnere a isticu, tzatzare puru; fintzes tupare, a logos serrare (ma no deunudotu) un'apertura, o apèrrere unu pagu Synonyms e antonyms istibbire, stibbai / apabaglionare, impipai, tapire, tipiri / tupai | ctr. illascare Sentences su logu est intibbendudedhu de bellesa ◊ su tziu si at intipiu sa bértula de ebra ◊ is nuis s'intipint e calat s'iscuriu ◊ su sacu de sa palla cica de dhu intipiri 2. est unu boscu intipiu ◊ unu chelu est intipiu de istedhos 3. intipiri un'istampu me in su muru Etymon srd. Translations French épaissir, devenir touffu, taller English to thicken, to tiller Spanish entupir Italian infittire, infoltire, tallire German dichter machen, dicht werden.

intrassíre , vrb Definition pigare o pònnere trassas, essire o fàere furbu Synonyms e antonyms ammassimare Etymon srd. Translations French devenir rusé English to sharpen s.o.'s wits Spanish espabilar Italian scaltrire German schlau machen, schlau werden.

introssíri , vrb: intrussire, intrutzire Definition fàere o essire grussatzu de carena, pagu artu e grussu, nau siat de gente e siat de animales Synonyms e antonyms atrossie, ingrussai, introssai Translations French devenir trapu English to grow squat Spanish achaparrarse Italian intozzare, divenir tòzzo, tarchiato German plump werden.

irbariàre , vrb: irvaliare, irvariare, isvariare Definition essire dae tinu, no arrexonare prus, essire macu deunudotu; dhu narant fintzes in su sensu de fàere atentzione a ccn. àtera cosa po abbacare dolore, dispraxere, afrigimentu Synonyms e antonyms ammachiae, dessessire, fatzellare, ibariae, ilgirare, iscansae, issentire, istinare, vogliare / disaviare, istrabiare 1 | ctr. atinai, atoare Sentences medas imbriagos irvàriant ◊ sas frebbas lu faghent isvariare ◊ sempre sàbia e prudente ses istada ma custa bolta ses isvariendhe ◊ sa vetzesa lu fit irvalianne ◊ totu su tempus colatu in galera l'at irvaliatu ◊ azummai ndhe irbàriat de su dannu chi at tentu in famíllia 2. at cumpresu cantu mannu fit su dolore suo e at chircadu de l'irbariare nàndheli cosa ◊ aggràssias chi mi sezis imparandhe: sinono s'àsiu mi diat irbariare! Etymon spn. Translations French délirer, devenir fou English to go mad, to rave Spanish desvariar Italian vaneggiare, impazzire German irrereden, verrückt werden.

irranchidàre , vrb Definition fàere rànchidu, marigosu Synonyms e antonyms ammarigosae | ctr. indrucai, indruchire Etymon srd. Translations French rendre amer, devenir amer English to embitter Spanish ranciar Italian rèndere o farsi amaro German bitter schmecken.

iscansàe, iscansàre , vrb: iscansiare, iscantzai, iscasciare, iscassare, iscassiare, scantzai Definition cambiare camminu, pigare àtera istrada, intrare a unu logu passandho in su camminu o in s'orruga, tirare una cosa a una parte; trantzire a una parte, fintzes lassare una cosa; pèrdere su sentidu, ammachiare po ccn. cosa Synonyms e antonyms cansai 1, ilmanchinare, irvertzare, stressiai / ammachiae, dischissiare, ischisciai 1, fatzellare, irbariare, vogliare Idioms csn: i. dae sedha = rúere dae cadhu; iscasciare a rídere = imbucare a ríere; iscasciare de una régula, de unu pretzetu, de una leze = iscassedhai, fartai Sentences candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas ◊ no iscantzu prus de s'arrastu miu: su sardu in su coru dèu mi allogu! (M.Pani)◊ custu caminu che iscàssiat a Ulíana ◊ no si arrimant in su caminu vonu e iscàsciant in gúturos ◊ recuindhe semus iscansiados a sa funtana ◊ lu timiant e iscassaiant caminu si l'imbeniant ◊ no iscasses dae sa leze! 2. mergiani iscantzat s'arbei e ndi pigat s'angioni!◊ no est arrennésciu a iscantzai unas cantu iscoitadas de zirónia! 3. Fulana pro pagu no est iscasciada candho l'at lassada s'ammoradu ◊ sas rúndines fuent iscasciadas ◊ de unu chi s'est iscassatu narant "Meschinu!"◊ seo a dolore de conca iscassianne! 4. mastru Tilipu iscàsciat a rídere, cantu at intesu su contu ◊ dae custu lutrinzu no si podet iscasciare Etymon srd. Translations French tourner, sortir, esquiver, devenir fou English to sidestep, to go mad, to deviate Spanish doblar, torcer, apartarse, enloquecer Italian deviare, scansarsi, impazzire German abweichen, ausweichen, wahnsinnig werden.

ischissiài, ischissiàre , vrb: schisciai 1 Definition fàere a ischíssiu, essire fora de sèi, pèrdere sa conca po calecuna cosa (dolore, amore, àteru), pràghere meda Synonyms e antonyms abbaradhare, ammachiae, delliriare, dessessire, dischissiare*, fatzellare, irbariare, iscansae, issentire Sentences si est ischissiendi a dolori de dentis ◊ s'immensu de su creadu t'ischíssiat s'ànimu ◊ no m'ischissis su sentidu! ◊ m'ischíssiu chi non ti biu! 2. gatu a pisci ingustada bandat ischissiada candu pigat su fragu!(S.Corona)◊ ballus, befas, cantus e sonus sunt divertimentus chi ischíssiant sa genti Translations French devenir fou English to go crazy Spanish enloquecer Italian impazzire German verrückt werden.

ispipigliàre, ispipillàre , vrb: ispipilliare, isprivillare, spibillae Definition essire o fàere prus biu, prus ischidu, abbistu, prontu, fàere impresse / i. su sonnu = fàere passare su sonnu, fàere ischidare Synonyms e antonyms ispabigliare* Sentences su binu batit allegria e ispipillat sa fantasia ◊ sicomente non miras, carchi die t'ispipillas si ses ocricunzau! ◊ sa vidha si est torrandhe a ispipillare apustis de sa gherra ◊ Antonedhu si fut isprivillau e birgunza no ndhe teniat prus ◊ bos ispipíglio su sonnu, deo! 2. ispipíllati, si los cheres bídere colandhe! ◊ si no t'ispipillas, sos àteros ti nche colant totus a innantis Translations French faire ou devenir plus vif, animé English to liven up Spanish animar Italian vivacizzare German beleben.

«« Search again