alléu , nm Definition
criadura minuda, pipiu de naschidórgiu
Translations
French
enfant au berceau
English
baby
Spanish
niño de pañales
Italian
bambino in fàsce
German
Wickelkind.
creadúra , nf: creatura,
criadura,
criatura Definition
pipiu cantu prus piticu, siat de naschidórgiu e fintzes prus matuchedhu de pagos annos
Synonyms e antonyms
criatone,
criu
/
cdh. stedhu 1
| ctr.
mannu
Sentences
sa fémina est ràida e sa criadura est comintzandhe a s’ingendrare ◊ no si cumprendhet si cudha creatura morta fiat de lompimentu ◊ sa cojada noa at tentu criadura ◊ sas criaduras cherent azuadas ca no si abbalent ◊ a cumandhos gai no mandhes criaduras: bi cheret zente cabosa! ◊ cussas criaturas sunt adduradas òrfanas ◊ a criaturas etotu imparaimis sas fainas
Etymon
itl.
creatura
Translations
French
nouveau-né,
enfant
English
newborn,
toddler
Spanish
criatura
Italian
neonato,
piccino
German
Neugeborene,
Baby.
cría 1 , nf Definition
pipiedha fémina, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedha
Synonyms e antonyms
creadura,
ninna,
pipiedha
Etymon
spn.
cria
Translations
French
enfant (s.f.)
English
baby
Spanish
cría
Italian
bimba
German
kleines Mädchen.
criatòne , nm Definition
pipiu pitichedhu
Synonyms e antonyms
creadura,
fizaredhu,
pipiu
| ctr.
mannu
Etymon
ltn.
creatione(m)
Translations
French
petit enfant
English
baby
Spanish
crío
Italian
pìccolo bimbo
German
kleines Kind.
críu , nm Definition
pipiu piticu, maschitedhu, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedhu / min. criedhu 1
Synonyms e antonyms
creadura,
criatone,
nennu,
pipiedhu
| ctr.
mannu
Sentences
armadu de rustràgliu, acò unu criu: cheret distrúere s'àlvure irmannidu ◊ su criu chi curret chirchendhe unu pacu de amore, niunu l'intendhet (L.Marielli)◊ sos crios istant currillandhe, in bidha ◊ candho fit bajanu no teniat oriolos e ne pensamentos de crios e ne de muzere pidinosa
2.
est trancuillu che criu ◊ est pranghendhe che unu criu
Etymon
spn.
crio
Translations
French
enfant
English
baby
Spanish
crío
Italian
bimbo
German
Kind.
dúdhuru , agt, nm Definition
foedhu chi si narat a disprétziu candho unu mannu faet che is criaduras
Etymon
srd.
Translations
French
grand enfant
English
great big baby
Spanish
crío,
niño de la rollona
Italian
bambinóne
German
Kindskopf.
fizarédhu , nm Definition
min. de fizu, fígiu piticu
Synonyms e antonyms
fizedhu,
fizichedhu,
fizitu,
pupu
Sentences
in sas piantas de crabuvigu bi faghiat atupare babbos e mamas cun sos fizaredhos mativalados ancora in fascas ◊ fizaredhu meu, su mundhu est prenu de animales amigos nostros, francu custos chi apo nadu!
Scientific Terminology
ptl
Translations
French
petit enfant
English
pretty child
Spanish
hijito
Italian
figlioletto
German
Söhnchen.
nígnu , nm: ninnu Definition
(f. –a) pipiu piticu, si narat a su pipiu creschendho fintzes de una deghina de annos, pruschetotu tzerriandhodhu; su Bambinu, Cristos a pipiedhu / min. ninnedhu, ninnitu
Synonyms e antonyms
pipiu
/
Bambinu
Sentences
so cue cun sos nignos innotzentes moltos prima chi abbas sacrosantas de prima culpa los fatant lughentes ◊ sa mama, netendhe sa persone, a sos ninnos lis dat basos e consizos ◊ cun santa umilidade e riveréntzia impare a sos pastores e tres Rese adora tue puru s'innocéntzia de su Ninnu celeste, si bi crese!
2.
ninna mia bella, beni a mamma!
3.
s'istella si fiat parada aundi fiat su nignu Gesús
Surnames and Proverbs
smb:
Ninnu
Etymon
spn.
Translations
French
enfant
English
child
Spanish
niño
Italian
bimbo
German
Kind.
picínnu , agt, nm: pitzinnu Definition
chi o chie est piticu de tempus: si narat de pipiu, de piciocu, de giòvono, ma fintzes de tempus de sa vida
Synonyms e antonyms
giòvanu,
minore,
pàgiu,
piciocu,
pipiu,
pisedhu 3,
pisinnu
| ctr.
béciu,
mannu
Idioms
csn:
p. puzone = pisedhu bíschidu, botosu; su prus p. = su fizu minore; p. vatiu = criadura leada a fiza de ànima, itl. adottato
Sentences
is ómines picinnos furint richiamaos: in bidha abbarrànt s'arretore, su podestade, su potecàriu, is féminas, is bècios, is pipios e is macos ◊ candu fuia picinnedhu dèu festis custus giogus ◊ muzere mia pitzinna barant'annos tenet como…◊ sa bighina sua est de carchi annu prus pitzinna ◊ est morta pitzinna: teniat chimbanta bàtoro annos! ◊ tue ndh'as pagu piús de sessanta, za ses pitzinnu ancora: sighi e canta! (Sale)
2.
Mereu est mortu a pitzinnu: teniat vintinoe annos ebbia ◊ pitzinnos e pudhas imbrutant su logu
Surnames and Proverbs
smb:
Piccinnu, Picinnu
Etymon
ltn.
pisinnus
Translations
French
juvénile,
jeune,
enfant
English
juvenile,
youthful,
babe
Spanish
juvenil,
pequeño
Italian
giovanile,
bambino
German
jugendlich,
Kind.
pipíu , nm, agt: pupiu Definition
criadura mascu, minoredha, o fintzes matuchedha ma sèmpere de pagos annos / su p. de tziu Làllara = ómine intradu in tempus, mannu, antzianu
Synonyms e antonyms
bibbigorredhu,
pisedhu 3,
pillosu 1
/
cdh. stedhu 1
/
minore
Sentences
bàsciu de s'ora no nascit pipiu ◊ fit una fémmina sola chin sete pipios ◊ su pipiu at iscapau a pei, at cumentzau a fuedhai ◊ est torrau a pipiu a fortza de becesa! ◊ a su pitzinnu su babbu l'at batidu unu pupiu de linna, a zogare
2.
depeus lassai dogna isperdítziu e avesai sa genti, finas de candu est pipia, a si acuntentai de su chi tenit
Surnames and Proverbs
smb:
Pipiu
/
prb:
àcua e frius annada de pipius
Translations
French
petit enfant,
enfant
English
babe
Spanish
niño
Italian
bimbo,
bambino,
infante
German
Kind.
pisédhu 3 , nm, agt Definition
su cristianu candho tenet pagos annos: si narat de su piciochedhu (fintzes pipiu no tropu piticu), de su piciocu matucu, de su giòvono, ma fintzes (solu coment'e agt.) de ómine mannu no tropu antzianu (a/c.: candho si chistionat cun àtere, medas o pagos o unu solu, si narat fintzes in fràsias de meravíglia in forma pl.)/ su p. podet èssere: bonu, minore, mannu, bellu, cabosu, malu, abbistu, síncheru, faularzu, atrividu, botosu, paghiosu, arrebbugiu, mauchedhu, e àteru
Synonyms e antonyms
bibbigorredhu,
pàgiu,
picinnu,
pipiu
/
giòvanu,
minore,
piciocu,
pilocu
| ctr.
béciu,
mannu
Sentences
sos pisedhos si daent a su zogu ca no tenent sos pidinos de sos mannos ◊ sos pisedhos minores… a s'asilo! ◊ a pisedhu fit unu rundhellu, ma a mannu at fatu una cambiada!…◊ pisedhos e pudhas imbrutant su logu
2.
no fit betzu meda: fit ancora pisedhu candho est mortu ◊ che tenet prus de setanta annos ma cumparit pisedha meda
3.
pisedhos mios, no bos faghet meraviza, custa cosa?! ◊ pisedhos mios, a ndhe cherides bídere de funtzione, a si che colare a sa resone chentza ndhe àere!…
Surnames and Proverbs
smb:
Piseddu
Etymon
ltn.
pisinnus (cun àteru sufissu)
Translations
French
enfant,
jeune garçon
English
kid,
child
Spanish
niño,
chico
Italian
bambino,
ragazzino
German
Kind,
kleiner Junge.
púpu , nm Definition
pipiedhu de naschidórgiu, ma fintzes de calecunu annu / min. pupitu
Synonyms e antonyms
creadura,
criatone,
fizaredhu,
pipiu
Sentences
passendhe tremulades s'ervutza e sa foza che carignu innotzente de pupu risulanu ◊ ant àpidu su pupu apenas nadu ◊ anninnia, pupu bellu, chi ses bellu chei s'oro!
Etymon
ltn.
pupus
Translations
French
petit enfant
English
baby,
child
Spanish
criatura,
niño
Italian
bimbo
German
Kind.