acíva , nf: atziva Definition totu is trastos de una cojuada noa Synonyms e antonyms asciugàriu, pannamenta Sentences còmpora cantu cheres note e die: arrecadas, collanas e acivas Etymon srd. Translations French trousseau de jeune fille English trousseau Spanish ajuar, equipo Italian corrèdo da spòsa German Aussteuer.

asciugàriu , nm: sciugàriu Definition su bene, totu is trastos de sa cojuada noa: istrégiu, trastos, bestimentu, mobbília e àteru Synonyms e antonyms aciva, ammanitzu, pannamenta Etymon spn. axuuar Translations French trousseau de jeune fille English trousseau Spanish ajuar, equipo Italian corrèdo della spòsa German Aussteuer.

bícru , nm: bígiu, bigru, bigu, biju, bricu, icru, víciu Definition su fígiu o fedu de una baca candho est de pagu tempus, de naschidórgiu fintzes a una paja de meses, siat mascu o fémina / bicru marinu = igumarras, o lampu de igumarras / min. bighighedhu Synonyms e antonyms fricu Sentences sa baca nostra at fatu unu bellu bigru ◊ in beranu giogant allegros sos bígios ◊ sas bacas a irrúilos tucaiant pro allatare sos bigros Etymon ltn. viclus Translations French jeune veau English little calf Spanish ternero, becerro Italian vitellino German Kälbchen.

caboníscu , nm Definition pudhu piticu, su pudhighinu candho tenet pagos meses / c. de primu cantu = pudhitu; c. de àcua = zenia de puzone (gallinula chloropus); c. de murdegu = Cytinus hypocistus o rosa de murdegu (itl. ipocisto) Synonyms e antonyms cogoti, coiscu Sentences is caboniscus funt bellus a fai arrustu ◊ bessiminci, innantis chi ti trotoxi su tzugu comenti a unu caboniscu! ◊ gei est unu caboniscu chi si pigat su friscu dógnia dí a mengianu cantendi! ◊ caboniscu béciu… bicu nou! Scientific Terminology pzn Translations French jeune coq, poulet English cockerel, chicken Spanish pollo Italian gallétto, póllo German Hähnchen.

dejúnu , nm, agt: deunu, deunzu, digiunu, dijunzu, diugnu, diunu, diunzu Definition su istare chentza papare; chi est chentza papare, chi no at papau / segare su deunzu = papai innantis de acabbai su tempus de su giaunu; èssere a sa deuna = chentza manigare, sentza de ai papau nudha de diora; faci de digiunu = isfaciu, légiu, mortu de fàmini (nau a menisprésiu) Synonyms e antonyms deinu 1, giaugnu, irgeunzu / geunu*, giaúngiu, irgeunzu, irgiaúngiu | ctr. satzau Sentences est faghindhe su deunzu ◊ in chida santa fit sempre faghindhe peneténscia e in deunzu 2. candho pesat sa boghe a sa deuna, no si devet permítere su paone, mancu brullendhe, a si pònnere afaca! ◊ custu binu lu podes bufare finas a sa diuna Translations French jeûne, à jeûn English fasting Spanish ayuno, en ayunas Italian digiuno German Fasten (Pl.), nüchtern.

geúnu , agt, nm: ceunu, giaunu, giunu, zeunu Definition chi no at papau, chi est chentza papare; su abbarrare chentza papare, a istògomo buidu / musca giauna = (in suspu) fiadu, cristianu ifadosu meda Synonyms e antonyms augiunu, dejunu, gigunu / gigunzu, irgeunzu | ctr. irmurzadu, pràndhidu, chenadu, satzau Sentences bi faghes mala figura che berveghe tenta a ruos, chi finit a sos concluos totu imbrutada e geuna! (G.A.Cossu)◊ issu geunu benit e geunu si che andhat Etymon lat. jejunus Translations French jeûne English fast (ing) Spanish ayuno Italian digiuno German nüchtern, Fasten.

giaúgnu , nm, agt: geunzu*, giaúngiu, giúngiu (gi-ún-giu) giunzu (gi-ún-zu) zaunzu Definition su istare chentza papare; nau de ccn., chi est chentza papare Synonyms e antonyms dejunu Idioms csn: segai su g. = manigare o bufare carchi pagu de alimentu, a tales chi su zeunu, fintzas pro pagu o in carchi manera, resurtat tasidu; guardai su g. = fàghere su zeunu Sentences ómines e féminas in barantinu faghiant su zaunzu ◊ fae ónnia cenarba su giaugnu a pane e abba ◊ depis comunigai e guardai is giaúngius ◊ candu nc'est su giúngiu no nc'est bisóngiu de ingaúngiu! 2. toca, pigadi unu bucone: no podes abbarrare giaúngia po tanti tempus! Translations French jeûne English fasting Spanish ayuno Italian digiuno German Fasten.

giòvanu , agt, nm: giòvono, giòvonu, giòvunu, zòbanu Definition chi o chie est minore de tempus, no tanti mannu, nau de gente e fintzes de matedu e animales Synonyms e antonyms minore, piciocu, pisedhu 3 / cdh. ciòanu | ctr. béciu, becru, mannu Sentences un'ànima no est ne giòvuna e ne bècia ◊ fit sanu e giòvunu in fortzas de istrumpai unu malloru ◊ sa giana prus giòvona at arregalau una launedha a su fradi prus piticu ◊ sa crassi prus giòvona mandada a fai sa guerra festus totus piciochedhus ◊ mama mia, mancai giòvona e forti, fut una fémina fiuda cun duas pipias de pesai 2. su giòvono fut abbistu ◊ cussu fut su bisu de unu giòvanu ◊ custa est cosa chi poneus in iscritu po dha lassare a is giòvonos Etymon itl. giovano Translations French jeune English young (man) Spanish joven Italian gióvane German jung.

moresínu , agt, nm: morisinu, muresinu, murisinu Definition de colore niedhudu, chi est in colore de mura; murighessa, genia de mata manna chi faet su frutu coment'e una mura Synonyms e antonyms moritu, murenu / gersa, morighessa Sentences po èssi muresina, ti stait sa seda celesti! ◊ sa baca muresina no portat ischina e allatat in fronti…◊ fiat murisinu de faci, teniat 1,65 de cantellu e una bella cabidhada de pilus Scientific Terminology clr, mtm, Morus alba, M. nigra Etymon srd. Translations French brun, jeune homme brun, garçon brun English brown, swarthy, mulberry (tree) Spanish pardo, morera, moral Italian bruno, morettino German dunkel, Weißer oder Schwarzer Maulbeerbaum.

pedrigàna , nf: perdigana Definition pudhighinu de perdighe Synonyms e antonyms perdigolu Etymon ctl., spn. perdigana Translations French perdreau, jeune perdrix English young partridge Spanish perdigón, perdigana Italian perniciòtto German Rebhühnchen.

piciochédhu , nm Definition pipiu matucu Synonyms e antonyms pilocu, pisedhu 3 Sentences is maistus depint imparai a is pitzochedhus a chistionai sa limba nosta Translations French jeune garçon English little boy Spanish chiquito Italian ragazzino German kleiner Junge.

pisédhu 3 , nm, agt Definition su cristianu candho tenet pagos annos: si narat de su piciochedhu (fintzes pipiu no tropu piticu), de su piciocu matucu, de su giòvono, ma fintzes (solu coment'e agt.) de ómine mannu no tropu antzianu (a/c.: candho si chistionat cun àtere, medas o pagos o unu solu, si narat fintzes in fràsias de meravíglia in forma pl.)/ su p. podet èssere: bonu, minore, mannu, bellu, cabosu, malu, abbistu, síncheru, faularzu, atrividu, botosu, paghiosu, arrebbugiu, mauchedhu, e àteru Synonyms e antonyms bibbigorredhu, pàgiu, picinnu, pipiu / giòvanu, minore, piciocu, pilocu | ctr. béciu, mannu Sentences sos pisedhos si daent a su zogu ca no tenent sos pidinos de sos mannos ◊ sos pisedhos minores… a s'asilo! ◊ a pisedhu fit unu rundhellu, ma a mannu at fatu una cambiada!…◊ pisedhos e pudhas imbrutant su logu 2. no fit betzu meda: fit ancora pisedhu candho est mortu ◊ che tenet prus de setanta annos ma cumparit pisedha meda 3. pisedhos mios, no bos faghet meraviza, custa cosa?! ◊ pisedhos mios, a ndhe cherides bídere de funtzione, a si che colare a sa resone chentza ndhe àere!… Surnames and Proverbs smb: Piseddu Etymon ltn. pisinnus (cun àteru sufissu) Translations French enfant, jeune garçon English kid, child Spanish niño, chico Italian bambino, ragazzino German Kind, kleiner Junge.

predischédhuru , nm Definition preideredhu, preide giòvono Synonyms e antonyms Etymon srd. Translations French jeune prêtre English young priest Spanish cura joven Italian pretino German junger Priester.

tzintzèlla , nf: zinzella Synonyms e antonyms bagadia, donzella Translations French jeune fille English damsel Spanish doncella Italian donzèlla German Mädchen.

«« Search again