alléu , nm Definitzione
criadura minuda, pipiu de naschidórgiu
Tradutziones
Frantzesu
enfant au berceau
Ingresu
baby
Ispagnolu
niño de pañales
Italianu
bambino in fàsce
Tedescu
Wickelkind.
creadúra , nf: creatura,
criadura,
criatura Definitzione
pipiu cantu prus piticu, siat de naschidórgiu e fintzes prus matuchedhu de pagos annos
Sinònimos e contràrios
criatone,
criu
/
cdh. stedhu 1
| ctr.
mannu
Frases
sa fémina est ràida e sa criadura est comintzandhe a s’ingendrare ◊ no si cumprendhet si cudha creatura morta fiat de lompimentu ◊ sa cojada noa at tentu criadura ◊ sas criaduras cherent azuadas ca no si abbalent ◊ a cumandhos gai no mandhes criaduras: bi cheret zente cabosa! ◊ cussas criaturas sunt adduradas òrfanas ◊ a criaturas etotu imparaimis sas fainas
Ètimu
itl.
creatura
Tradutziones
Frantzesu
nouveau-né,
enfant
Ingresu
newborn,
toddler
Ispagnolu
criatura
Italianu
neonato,
piccino
Tedescu
Neugeborene,
Baby.
cría 1 , nf Definitzione
pipiedha fémina, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedha
Sinònimos e contràrios
creadura,
ninna,
pipiedha
Ètimu
spn.
cria
Tradutziones
Frantzesu
enfant (s.f.)
Ingresu
baby
Ispagnolu
cría
Italianu
bimba
Tedescu
kleines Mädchen.
criatòne , nm Definitzione
pipiu pitichedhu
Sinònimos e contràrios
creadura,
fizaredhu,
pipiu
| ctr.
mannu
Ètimu
ltn.
creatione(m)
Tradutziones
Frantzesu
petit enfant
Ingresu
baby
Ispagnolu
crío
Italianu
pìccolo bimbo
Tedescu
kleines Kind.
críu , nm Definitzione
pipiu piticu, maschitedhu, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedhu / min. criedhu 1
Sinònimos e contràrios
creadura,
criatone,
nennu,
pipiedhu
| ctr.
mannu
Frases
armadu de rustràgliu, acò unu criu: cheret distrúere s'àlvure irmannidu ◊ su criu chi curret chirchendhe unu pacu de amore, niunu l'intendhet (L.Marielli)◊ sos crios istant currillandhe, in bidha ◊ candho fit bajanu no teniat oriolos e ne pensamentos de crios e ne de muzere pidinosa
2.
est trancuillu che criu ◊ est pranghendhe che unu criu
Ètimu
spn.
crio
Tradutziones
Frantzesu
enfant
Ingresu
baby
Ispagnolu
crío
Italianu
bimbo
Tedescu
Kind.
dúdhuru , agt, nm Definitzione
foedhu chi si narat a disprétziu candho unu mannu faet che is criaduras
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grand enfant
Ingresu
great big baby
Ispagnolu
crío,
niño de la rollona
Italianu
bambinóne
Tedescu
Kindskopf.
fizarédhu , nm Definitzione
min. de fizu, fígiu piticu
Sinònimos e contràrios
fizedhu,
fizichedhu,
fizitu,
pupu
Frases
in sas piantas de crabuvigu bi faghiat atupare babbos e mamas cun sos fizaredhos mativalados ancora in fascas ◊ fizaredhu meu, su mundhu est prenu de animales amigos nostros, francu custos chi apo nadu!
Terminologia iscientìfica
ptl
Tradutziones
Frantzesu
petit enfant
Ingresu
pretty child
Ispagnolu
hijito
Italianu
figlioletto
Tedescu
Söhnchen.
nígnu , nm: ninnu Definitzione
(f. –a) pipiu piticu, si narat a su pipiu creschendho fintzes de una deghina de annos, pruschetotu tzerriandhodhu; su Bambinu, Cristos a pipiedhu / min. ninnedhu, ninnitu
Sinònimos e contràrios
pipiu
/
Bambinu
Frases
so cue cun sos nignos innotzentes moltos prima chi abbas sacrosantas de prima culpa los fatant lughentes ◊ sa mama, netendhe sa persone, a sos ninnos lis dat basos e consizos ◊ cun santa umilidade e riveréntzia impare a sos pastores e tres Rese adora tue puru s'innocéntzia de su Ninnu celeste, si bi crese!
2.
ninna mia bella, beni a mamma!
3.
s'istella si fiat parada aundi fiat su nignu Gesús
Sambenados e Provèrbios
smb:
Ninnu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
enfant
Ingresu
child
Ispagnolu
niño
Italianu
bimbo
Tedescu
Kind.
picínnu , agt, nm: pitzinnu Definitzione
chi o chie est piticu de tempus: si narat de pipiu, de piciocu, de giòvono, ma fintzes de tempus de sa vida
Sinònimos e contràrios
giòvanu,
minore,
pàgiu,
piciocu,
pipiu,
pisedhu 3,
pisinnu
| ctr.
béciu,
mannu
Maneras de nàrrere
csn:
p. puzone = pisedhu bíschidu, botosu; su prus p. = su fizu minore; p. vatiu = criadura leada a fiza de ànima, itl. adottato
Frases
is ómines picinnos furint richiamaos: in bidha abbarrànt s'arretore, su podestade, su potecàriu, is féminas, is bècios, is pipios e is macos ◊ candu fuia picinnedhu dèu festis custus giogus ◊ muzere mia pitzinna barant'annos tenet como…◊ sa bighina sua est de carchi annu prus pitzinna ◊ est morta pitzinna: teniat chimbanta bàtoro annos! ◊ tue ndh'as pagu piús de sessanta, za ses pitzinnu ancora: sighi e canta! (Sale)
2.
Mereu est mortu a pitzinnu: teniat vintinoe annos ebbia ◊ pitzinnos e pudhas imbrutant su logu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Piccinnu, Picinnu
Ètimu
ltn.
pisinnus
Tradutziones
Frantzesu
juvénile,
jeune,
enfant
Ingresu
juvenile,
youthful,
babe
Ispagnolu
juvenil,
pequeño
Italianu
giovanile,
bambino
Tedescu
jugendlich,
Kind.
pipíu , nm, agt: pupiu Definitzione
criadura mascu, minoredha, o fintzes matuchedha ma sèmpere de pagos annos / su p. de tziu Làllara = ómine intradu in tempus, mannu, antzianu
Sinònimos e contràrios
bibbigorredhu,
pisedhu 3,
pillosu 1
/
cdh. stedhu 1
/
minore
Frases
bàsciu de s'ora no nascit pipiu ◊ fit una fémmina sola chin sete pipios ◊ su pipiu at iscapau a pei, at cumentzau a fuedhai ◊ est torrau a pipiu a fortza de becesa! ◊ a su pitzinnu su babbu l'at batidu unu pupiu de linna, a zogare
2.
depeus lassai dogna isperdítziu e avesai sa genti, finas de candu est pipia, a si acuntentai de su chi tenit
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pipiu
/
prb:
àcua e frius annada de pipius
Tradutziones
Frantzesu
petit enfant,
enfant
Ingresu
babe
Ispagnolu
niño
Italianu
bimbo,
bambino,
infante
Tedescu
Kind.
pisédhu 3 , nm, agt Definitzione
su cristianu candho tenet pagos annos: si narat de su piciochedhu (fintzes pipiu no tropu piticu), de su piciocu matucu, de su giòvono, ma fintzes (solu coment'e agt.) de ómine mannu no tropu antzianu (a/c.: candho si chistionat cun àtere, medas o pagos o unu solu, si narat fintzes in fràsias de meravíglia in forma pl.)/ su p. podet èssere: bonu, minore, mannu, bellu, cabosu, malu, abbistu, síncheru, faularzu, atrividu, botosu, paghiosu, arrebbugiu, mauchedhu, e àteru
Sinònimos e contràrios
bibbigorredhu,
pàgiu,
picinnu,
pipiu
/
giòvanu,
minore,
piciocu,
pilocu
| ctr.
béciu,
mannu
Frases
sos pisedhos si daent a su zogu ca no tenent sos pidinos de sos mannos ◊ sos pisedhos minores… a s'asilo! ◊ a pisedhu fit unu rundhellu, ma a mannu at fatu una cambiada!…◊ pisedhos e pudhas imbrutant su logu
2.
no fit betzu meda: fit ancora pisedhu candho est mortu ◊ che tenet prus de setanta annos ma cumparit pisedha meda
3.
pisedhos mios, no bos faghet meraviza, custa cosa?! ◊ pisedhos mios, a ndhe cherides bídere de funtzione, a si che colare a sa resone chentza ndhe àere!…
Sambenados e Provèrbios
smb:
Piseddu
Ètimu
ltn.
pisinnus (cun àteru sufissu)
Tradutziones
Frantzesu
enfant,
jeune garçon
Ingresu
kid,
child
Ispagnolu
niño,
chico
Italianu
bambino,
ragazzino
Tedescu
Kind,
kleiner Junge.
púpu , nm Definitzione
pipiedhu de naschidórgiu, ma fintzes de calecunu annu / min. pupitu
Sinònimos e contràrios
creadura,
criatone,
fizaredhu,
pipiu
Frases
passendhe tremulades s'ervutza e sa foza che carignu innotzente de pupu risulanu ◊ ant àpidu su pupu apenas nadu ◊ anninnia, pupu bellu, chi ses bellu chei s'oro!
Ètimu
ltn.
pupus
Tradutziones
Frantzesu
petit enfant
Ingresu
baby,
child
Ispagnolu
criatura,
niño
Italianu
bimbo
Tedescu
Kind.