alléu , nm Definitzione criadura minuda, pipiu de naschidórgiu Tradutziones Frantzesu enfant au berceau Ingresu baby Ispagnolu niño de pañales Italianu bambino in fàsce Tedescu Wickelkind.

creadúra , nf: creatura, criadura, criatura Definitzione pipiu cantu prus piticu, siat de naschidórgiu e fintzes prus matuchedhu de pagos annos Sinònimos e contràrios criatone, criu / cdh. stedhu 1 | ctr. mannu Frases sa fémina est ràida e sa criadura est comintzandhe a s’ingendrare ◊ no si cumprendhet si cudha creatura morta fiat de lompimentu ◊ sa cojada noa at tentu criadura ◊ sas criaduras cherent azuadas ca no si abbalent ◊ a cumandhos gai no mandhes criaduras: bi cheret zente cabosa! ◊ cussas criaturas sunt adduradas òrfanas ◊ a criaturas etotu imparaimis sas fainas Ètimu itl. creatura Tradutziones Frantzesu nouveau-né, enfant Ingresu newborn, toddler Ispagnolu criatura Italianu neonato, piccino Tedescu Neugeborene, Baby.

cría 1 , nf Definitzione pipiedha fémina, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedha Sinònimos e contràrios creadura, ninna, pipiedha Ètimu spn. cria Tradutziones Frantzesu enfant (s.f.) Ingresu baby Ispagnolu cría Italianu bimba Tedescu kleines Mädchen.

criatòne , nm Definitzione pipiu pitichedhu Sinònimos e contràrios creadura, fizaredhu, pipiu | ctr. mannu Ètimu ltn. creatione(m) Tradutziones Frantzesu petit enfant Ingresu baby Ispagnolu crío Italianu pìccolo bimbo Tedescu kleines Kind.

críu , nm Definitzione pipiu piticu, maschitedhu, de naschidórgiu o fintzes prus matuchedhu / min. criedhu 1 Sinònimos e contràrios creadura, criatone, nennu, pipiedhu | ctr. mannu Frases armadu de rustràgliu, acò unu criu: cheret distrúere s'àlvure irmannidu ◊ su criu chi curret chirchendhe unu pacu de amore, niunu l'intendhet (L.Marielli)◊ sos crios istant currillandhe, in bidha ◊ candho fit bajanu no teniat oriolos e ne pensamentos de crios e ne de muzere pidinosa 2. est trancuillu che criu ◊ est pranghendhe che unu criu Ètimu spn. crio Tradutziones Frantzesu enfant Ingresu baby Ispagnolu crío Italianu bimbo Tedescu Kind.

dúdhuru , agt, nm Definitzione foedhu chi si narat a disprétziu candho unu mannu faet che is criaduras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grand enfant Ingresu great big baby Ispagnolu crío, niño de la rollona Italianu bambinóne Tedescu Kindskopf.

fizarédhu , nm Definitzione min. de fizu, fígiu piticu Sinònimos e contràrios fizedhu, fizichedhu, fizitu, pupu Frases in sas piantas de crabuvigu bi faghiat atupare babbos e mamas cun sos fizaredhos mativalados ancora in fascas ◊ fizaredhu meu, su mundhu est prenu de animales amigos nostros, francu custos chi apo nadu! Terminologia iscientìfica ptl Tradutziones Frantzesu petit enfant Ingresu pretty child Ispagnolu hijito Italianu figlioletto Tedescu Söhnchen.

nígnu , nm: ninnu Definitzione (f. –a) pipiu piticu, si narat a su pipiu creschendho fintzes de una deghina de annos, pruschetotu tzerriandhodhu; su Bambinu, Cristos a pipiedhu / min. ninnedhu, ninnitu Sinònimos e contràrios pipiu / Bambinu Frases so cue cun sos nignos innotzentes moltos prima chi abbas sacrosantas de prima culpa los fatant lughentes ◊ sa mama, netendhe sa persone, a sos ninnos lis dat basos e consizos ◊ cun santa umilidade e riveréntzia impare a sos pastores e tres Rese adora tue puru s'innocéntzia de su Ninnu celeste, si bi crese! 2. ninna mia bella, beni a mamma! 3. s'istella si fiat parada aundi fiat su nignu Gesús Sambenados e Provèrbios smb: Ninnu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu enfant Ingresu child Ispagnolu niño Italianu bimbo Tedescu Kind.

picínnu , agt, nm: pitzinnu Definitzione chi o chie est piticu de tempus: si narat de pipiu, de piciocu, de giòvono, ma fintzes de tempus de sa vida Sinònimos e contràrios giòvanu, minore, pàgiu, piciocu, pipiu, pisedhu 3, pisinnu | ctr. béciu, mannu Maneras de nàrrere csn: p. puzone = pisedhu bíschidu, botosu; su prus p. = su fizu minore; p. vatiu = criadura leada a fiza de ànima, itl. adottato Frases is ómines picinnos furint richiamaos: in bidha abbarrànt s'arretore, su podestade, su potecàriu, is féminas, is bècios, is pipios e is macos ◊ candu fuia picinnedhu dèu festis custus giogus ◊ muzere mia pitzinna barant'annos tenet como…◊ sa bighina sua est de carchi annu prus pitzinna ◊ est morta pitzinna: teniat chimbanta bàtoro annos! ◊ tue ndh'as pagu piús de sessanta, za ses pitzinnu ancora: sighi e canta! (Sale) 2. Mereu est mortu a pitzinnu: teniat vintinoe annos ebbia ◊ pitzinnos e pudhas imbrutant su logu Sambenados e Provèrbios smb: Piccinnu, Picinnu Ètimu ltn. pisinnus Tradutziones Frantzesu juvénile, jeune, enfant Ingresu juvenile, youthful, babe Ispagnolu juvenil, pequeño Italianu giovanile, bambino Tedescu jugendlich, Kind.

pipíu , nm, agt: pupiu Definitzione criadura mascu, minoredha, o fintzes matuchedha ma sèmpere de pagos annos / su p. de tziu Làllara = ómine intradu in tempus, mannu, antzianu Sinònimos e contràrios bibbigorredhu, pisedhu 3, pillosu 1 / cdh. stedhu 1 / minore Frases bàsciu de s'ora no nascit pipiu ◊ fit una fémmina sola chin sete pipios ◊ su pipiu at iscapau a pei, at cumentzau a fuedhai ◊ est torrau a pipiu a fortza de becesa! ◊ a su pitzinnu su babbu l'at batidu unu pupiu de linna, a zogare 2. depeus lassai dogna isperdítziu e avesai sa genti, finas de candu est pipia, a si acuntentai de su chi tenit Sambenados e Provèrbios smb: Pipiu / prb: àcua e frius annada de pipius Tradutziones Frantzesu petit enfant, enfant Ingresu babe Ispagnolu niño Italianu bimbo, bambino, infante Tedescu Kind.

pisédhu 3 , nm, agt Definitzione su cristianu candho tenet pagos annos: si narat de su piciochedhu (fintzes pipiu no tropu piticu), de su piciocu matucu, de su giòvono, ma fintzes (solu coment'e agt.) de ómine mannu no tropu antzianu (a/c.: candho si chistionat cun àtere, medas o pagos o unu solu, si narat fintzes in fràsias de meravíglia in forma pl.)/ su p. podet èssere: bonu, minore, mannu, bellu, cabosu, malu, abbistu, síncheru, faularzu, atrividu, botosu, paghiosu, arrebbugiu, mauchedhu, e àteru Sinònimos e contràrios bibbigorredhu, pàgiu, picinnu, pipiu / giòvanu, minore, piciocu, pilocu | ctr. béciu, mannu Frases sos pisedhos si daent a su zogu ca no tenent sos pidinos de sos mannos ◊ sos pisedhos minores… a s'asilo! ◊ a pisedhu fit unu rundhellu, ma a mannu at fatu una cambiada!…◊ pisedhos e pudhas imbrutant su logu 2. no fit betzu meda: fit ancora pisedhu candho est mortu ◊ che tenet prus de setanta annos ma cumparit pisedha meda 3. pisedhos mios, no bos faghet meraviza, custa cosa?! ◊ pisedhos mios, a ndhe cherides bídere de funtzione, a si che colare a sa resone chentza ndhe àere!… Sambenados e Provèrbios smb: Piseddu Ètimu ltn. pisinnus (cun àteru sufissu) Tradutziones Frantzesu enfant, jeune garçon Ingresu kid, child Ispagnolu niño, chico Italianu bambino, ragazzino Tedescu Kind, kleiner Junge.

púpu , nm Definitzione pipiedhu de naschidórgiu, ma fintzes de calecunu annu / min. pupitu Sinònimos e contràrios creadura, criatone, fizaredhu, pipiu Frases passendhe tremulades s'ervutza e sa foza che carignu innotzente de pupu risulanu ◊ ant àpidu su pupu apenas nadu ◊ anninnia, pupu bellu, chi ses bellu chei s'oro! Ètimu ltn. pupus Tradutziones Frantzesu petit enfant Ingresu baby, child Ispagnolu criatura, niño Italianu bimbo Tedescu Kind.

«« Torra a chircare