Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aboléu , nm: abruleu, abueu, abuleu, abureu, pruleu Definition erba, genia de amenta chi faet in logos chi dhue sumit abba, bona po cura Synonyms e antonyms acabueu, mentabuleu, nabulleu, puleju* Sentences ti apu a cuncordai altaris de abuleu Scientific Terminology rba, rbc, Mentha pulegium Translations French menthe pouliot, herbe aux puces English pennyroyal Spanish poleo Italian pulégio German Polei.

abrúlla , nf: ebrulla Definition calidades de erbas bonas chi si arregollent po papare ma chi creschent desesi chentza dhas prantare Synonyms e antonyms ebrúgiu Sentences chi dhoi fut mitza si castiàt po martutzu o laixedhu e in cungiau ínnidu po àteras abrullixedhas (P.Caredda)◊ fut beranu, su logu fut prenu de abrulla e mammai iat fatu un'insalda a prandi. Etymon srd. Translations French herbe potagère English vegetables (greens) Spanish hierbas silvestres buenas para comer Italian erbàggio German Kräter.

alassúcru , nm: alatucru Synonyms e antonyms mamarruju, marrófiu, marrapiu Scientific Terminology rba, Marrubium vulgare Etymon srd. Translations French marrube, herbe vierge English alyssum vulgare Spanish marrubio Italian marrùbio German Andorn.

èbra , nf: elva, erba, erva, eva Definition totugantos is vegetales chi creschent chentza fàere a linna e birdes de colore, nau prus che àteru de is chi faent desesi e chi candho sicant faent a fenu; cunsiderandho chi s'erba est modhe, su ctr. est linna ca custa est tostada / e. linnosa = genia de matedu chi no sicat (e paret linna, tostada, ma no própriu erba e no própriu linna), bogat cada annu coment’e puntas modhes e tzeurras chi sicant: unu pagu a mesu tra erba e linna; e. grassa = genias de erba (e fintzes mata) a fògia coment'e pruposa, chi poderant abba meda e faent fintzes in logu e tempus asciutu meda (es. figumorisca) Idioms csn: unu fundhu, una mola de e.; e. ruta = erba créscida aici meda chi si nc'est furriada; e. ínnida = erba sentza de pasci; logu bonu d'e. = chi dhoi at erba meda; pònnere, no pònnere e. = crèsciri, no crèsciri erba; erbas de ortu = erbas chi serbint a cundimentu de is papais; erbas de butecaria = erbas bonas pro mexina; manigàresi su trigu a e. = gosai una cosa innantis de su tempus, aprofitai de ccn.; betàresi a s'e. modhe, gevi = ghetaisí a su mellus / erbas medas tenent custu númene cun carchi pertzisadura: (cun agt. o númene pro calidade) erba apicigosa, benedita, bonnànnaru, burràgia, cabidhuda, craba, cràbina, cràbuna, cristallina, cuadhara, ferrina, grassa, impratiada, istérria, leperina, leporina, limonina, língua, longa, médica, mela, mercuriali, modhi, múrina, muscada, mustatzuda, niedha, nighedha, piluda, pilutza, porchina, pudhina, pudéscia, púdia, pugionina, salia, santa, sardónia, sonajola, stordina, stulada, tessidora, tzerra; (cun sa prep. "de" + númene) erba de àcua, de agullas, de anadis, de arranas, de arresfrius, de arrugas, de arrúngia, de axedu, de batos, de bentu, de braba, de bremis, de brúscia, de buciucas, de callus, de canis, de cannedhus, de cardaneras, de castangiola, de chentu nodos, de chimbe fozas, de cincu filus, de cincu follas, de cincu venas, de cirras, de cogas, de conillus, de cordedha, de coronas, de coscos, de dente, de féminas, de feridas, de flore, de fogu, de frius, de funtanedha, de funtudhu, de gamu, de gatus, de Giudas, de impagliadas, de intzerras, de isprene, de isproni, de lèperes, de margiani, de molentis, de murenas, de murus, de nérbius, de oro, de perda, de pipas, de piricocu, de pódhini, de púlighe, de roca, de sànguni, de seda, de símbula, de soli, de teulada, de tússiu, de tzocu Sentences si fuant sétzius a cedhonedhus piticus in s'ebra ◊ dogni erva tenet su valore sou ◊ s'erba crescit a fundus ◊ su pàsculu fit bonu d'erva frisca ◊ màniga casu, màniga, chi su càule est erba! 2. cussu est pascendu a fura e benemindi, e si betat peri a s'erba gevi! ◊ sa limba de cussu pudidinosu brúsiat s'erva birde! ◊ si ti aiat chérfidu bene no si aiat manigadu su trigu a erva! Surnames and Proverbs smb: Erba Etymon ltn. herba Translations French herbe English grass Spanish hierba Italian èrba German Gras, Kraut.

ebrúgiu , nm, nf: erbuza, erbussu, erbuzu, ervuzu, irburzu Definition totu is erbas bonas chi si arregollent po papare, prus che àteru cotas e chi faent desesi chentza dhas semenare o prantare Synonyms e antonyms abrulla, birduralla, irguzu 1, imburzu, rivúgiu Sentences su frenugu, sa mammaluca, s'armurata sunt erbuzos bonos a còghere ◊ s'erbuzu est bonu a piscadura cun ossamenta de porcu ◊ oe no semus ai cussu, ma unu tempus, fàmine o nono, si andhaiat a erbuzu 2. l'abbas che un’ortu de erbuza Etymon srd. Translations French herbe potagère English herb Spanish herbaje para comer Italian erbàggio selvàtico German Grünzeug.

erbiàtus , nf Definition erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Synonyms e antonyms allupaguadhu 1, brunedha, isculabadedhas, issopo, mantedhada 1, mummuleu, murguleu 2, sudorea Scientific Terminology rbc, Teucrium marum Etymon srd. Translations French herbe aux chats English cat thyme Spanish tomillo de gato Italian maro German Katzengamander.

ervalútza , nf Definition genia de erba chi faet unu frorighedhu bonu a papare Sentences Gavinu de s'amigu ndh'est garante: totu lu chircant chei s'ervalutza Scientific Terminology rba, Luzula forsteri Etymon itl. Translations French herbe lucinote English adder's tongue Spanish lúzula Italian èrba lùcciola German Hasenbrot.

giàllara , nf Definition erba de su tàgliu o erba de giallu, genia de erba bona po giare su colore grogo a s’orrobba e fintzes po meighina Synonyms e antonyms còroe Surnames and Proverbs smb: Giallara Scientific Terminology rbc, Reseda luteola Etymon srd. Translations French gaude, herbe jaune English yellow mignonette Spanish gualda Italian guaderèlla German Färberwau.

ischidabbabbàu , nm: ischitzabbabbau Definition genia de erba velenosa, pudéscia, chi narant fintzes erba ’e dente (faet su frutu coment'e una nughe totu a puntas e po cussu dhi narant puru nuxe ispinosa) Synonyms e antonyms nugheagreste, stramóniu Scientific Terminology rba, Datura stramonium Etymon srd. Translations French herbe des magiciens, des sorcières English devil's-apple Spanish estramonio, higuera del infierno, manzana espinosa Italian stramònio German Hexenkraut, Teufelsapfel.

mammaíta , nf Definition erba de agúgias, de agullas, de puntzas, aguzas de santu Giuanne, genia de erba chi bogat unu frore chi candho iscutulat sa fògia abbarrat puntudu paret unu ciou Synonyms e antonyms arrelògius, elbavulcheta, frochitedhas, miminita Scientific Terminology rba, Erodium cicutarium Translations French herbe à aiguilles English stork's-bill Spanish alfiler Italian èrba cicutària German Reiherschnabel.

marrapíu , nm: marrúbbiu, marrúbiu, marrupiu, marrúpiu Definition marrúbiu biancu, genia de erba: su bestiàmene dh'arrefudat ma dhu ponent a meighina puru e a fàere licore; àteras calidades de erba chi si assimbígiant: su marrúbiu niedhu = marrupiu burdu o marrupioni (Ballota nigra), marrúpiu burdu (Lycopus europaeus), marrúbiu arrúbiu o ispinosu (Marrubium alysson) Synonyms e antonyms alassucru, mamarruju, marrófiu, marrúgiu Sentences si t'increscint is dentis frigadhoi marrapiu… nanca pascis molentis no ti bolit babbu miu! Scientific Terminology rba, rbc, Marrubium vulgare Etymon ltn. marrubium Translations French herbe vierge English horehound Spanish marrubio Italian marrùbio German Andorn (gemeiner).

miminíta , nf Definition erba de agúgias, de agullas, de puntzas, aguzas de santu Giuanne, genia de erba chi bogat unu frore chi candho iscutulat sa fògia abbarrat puntudu paret unu ciou Synonyms e antonyms arrelògius, elbavulcheta, frochitedhas, mammaita Sentences miminitedha, miminitedha, fai fai sa coitedha, miminita, miminita fai fai sa coita! Scientific Terminology rba, Erodium cicutarium Translations French herbe à aiguilles English stork's-bill Spanish alfiler Italian èrba cicutària German Reiherschnabel.

mummuléu , nm Definition erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Synonyms e antonyms brunedha, cruma, erbiatus, isculabadedhas, issopo, isturridana, murguleu* 2, sudorea, urma Scientific Terminology rbc, Teucrium marum Translations French herbe aux chats English cat thyme Spanish tomillo de gato Italian maro German Katzengamander.