aboléu , nm: abruleu, abueu, abuleu, abureu, pruleu Definizione erba, genia de amenta chi faet in logos chi dhue sumit abba, bona po cura Sinonimi e contrari acabueu, mentabuleu, nabulleu, puleju* Frasi ti apu a cuncordai altaris de abuleu Terminologia scientifica rba, rbc, Mentha pulegium Traduzioni Francese menthe pouliot, herbe aux puces Inglese pennyroyal Spagnolo poleo Italiano pulégio Tedesco Polei.

abrúlla , nf: ebrulla Definizione calidades de erbas bonas chi si arregollent po papare ma chi creschent desesi chentza dhas prantare Sinonimi e contrari ebrúgiu Frasi chi dhoi fut mitza si castiàt po martutzu o laixedhu e in cungiau ínnidu po àteras abrullixedhas (P.Caredda)◊ fut beranu, su logu fut prenu de abrulla e mammai iat fatu un'insalda a prandi. Etimo srd. Traduzioni Francese herbe potagère Inglese vegetables (greens) Spagnolo hierbas silvestres buenas para comer Italiano erbàggio Tedesco Kräter.

alassúcru , nm: alatucru Sinonimi e contrari mamarruju, marrófiu, marrapiu Terminologia scientifica rba, Marrubium vulgare Etimo srd. Traduzioni Francese marrube, herbe vierge Inglese alyssum vulgare Spagnolo marrubio Italiano marrùbio Tedesco Andorn.

èbra , nf: elva, erba, erva, eva Definizione totugantos is vegetales chi creschent chentza fàere a linna e birdes de colore, nau prus che àteru de is chi faent desesi e chi candho sicant faent a fenu; cunsiderandho chi s'erba est modhe, su ctr. est linna ca custa est tostada / e. linnosa = genia de matedu chi no sicat (e paret linna, tostada, ma no própriu erba e no própriu linna), bogat cada annu coment’e puntas modhes e tzeurras chi sicant: unu pagu a mesu tra erba e linna; e. grassa = genias de erba (e fintzes mata) a fògia coment'e pruposa, chi poderant abba meda e faent fintzes in logu e tempus asciutu meda (es. figumorisca) Modi di dire csn: unu fundhu, una mola de e.; e. ruta = erba créscida aici meda chi si nc'est furriada; e. ínnida = erba sentza de pasci; logu bonu d'e. = chi dhoi at erba meda; pònnere, no pònnere e. = crèsciri, no crèsciri erba; erbas de ortu = erbas chi serbint a cundimentu de is papais; erbas de butecaria = erbas bonas pro mexina; manigàresi su trigu a e. = gosai una cosa innantis de su tempus, aprofitai de ccn.; betàresi a s'e. modhe, gevi = ghetaisí a su mellus / erbas medas tenent custu númene cun carchi pertzisadura: (cun agt. o númene pro calidade) erba apicigosa, benedita, bonnànnaru, burràgia, cabidhuda, craba, cràbina, cràbuna, cristallina, cuadhara, ferrina, grassa, impratiada, istérria, leperina, leporina, limonina, língua, longa, médica, mela, mercuriali, modhi, múrina, muscada, mustatzuda, niedha, nighedha, piluda, pilutza, porchina, pudhina, pudéscia, púdia, pugionina, salia, santa, sardónia, sonajola, stordina, stulada, tessidora, tzerra; (cun sa prep. "de" + númene) erba de àcua, de agullas, de anadis, de arranas, de arresfrius, de arrugas, de arrúngia, de axedu, de batos, de bentu, de braba, de bremis, de brúscia, de buciucas, de callus, de canis, de cannedhus, de cardaneras, de castangiola, de chentu nodos, de chimbe fozas, de cincu filus, de cincu follas, de cincu venas, de cirras, de cogas, de conillus, de cordedha, de coronas, de coscos, de dente, de féminas, de feridas, de flore, de fogu, de frius, de funtanedha, de funtudhu, de gamu, de gatus, de Giudas, de impagliadas, de intzerras, de isprene, de isproni, de lèperes, de margiani, de molentis, de murenas, de murus, de nérbius, de oro, de perda, de pipas, de piricocu, de pódhini, de púlighe, de roca, de sànguni, de seda, de símbula, de soli, de teulada, de tússiu, de tzocu Frasi si fuant sétzius a cedhonedhus piticus in s'ebra ◊ dogni erva tenet su valore sou ◊ s'erba crescit a fundus ◊ su pàsculu fit bonu d'erva frisca ◊ màniga casu, màniga, chi su càule est erba! 2. cussu est pascendu a fura e benemindi, e si betat peri a s'erba gevi! ◊ sa limba de cussu pudidinosu brúsiat s'erva birde! ◊ si ti aiat chérfidu bene no si aiat manigadu su trigu a erva! Cognomi e Proverbi smb: Erba Etimo ltn. herba Traduzioni Francese herbe Inglese grass Spagnolo hierba Italiano èrba Tedesco Gras, Kraut.

ebrúgiu , nm, nf: erbuza, erbussu, erbuzu, ervuzu, irburzu Definizione totu is erbas bonas chi si arregollent po papare, prus che àteru cotas e chi faent desesi chentza dhas semenare o prantare Sinonimi e contrari abrulla, birduralla, irguzu 1, imburzu, rivúgiu Frasi su frenugu, sa mammaluca, s'armurata sunt erbuzos bonos a còghere ◊ s'erbuzu est bonu a piscadura cun ossamenta de porcu ◊ oe no semus ai cussu, ma unu tempus, fàmine o nono, si andhaiat a erbuzu 2. l'abbas che un’ortu de erbuza Etimo srd. Traduzioni Francese herbe potagère Inglese herb Spagnolo herbaje para comer Italiano erbàggio selvàtico Tedesco Grünzeug.

erbiàtus , nf Definizione erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Sinonimi e contrari allupaguadhu 1, brunedha, isculabadedhas, issopo, mantedhada 1, mummuleu, murguleu 2, sudorea Terminologia scientifica rbc, Teucrium marum Etimo srd. Traduzioni Francese herbe aux chats Inglese cat thyme Spagnolo tomillo de gato Italiano maro Tedesco Katzengamander.

ervalútza , nf Definizione genia de erba chi faet unu frorighedhu bonu a papare Frasi Gavinu de s'amigu ndh'est garante: totu lu chircant chei s'ervalutza Terminologia scientifica rba, Luzula forsteri Etimo itl. Traduzioni Francese herbe lucinote Inglese adder's tongue Spagnolo lúzula Italiano èrba lùcciola Tedesco Hasenbrot.

giàllara , nf Definizione erba de su tàgliu o erba de giallu, genia de erba bona po giare su colore grogo a s’orrobba e fintzes po meighina Sinonimi e contrari còroe Cognomi e Proverbi smb: Giallara Terminologia scientifica rbc, Reseda luteola Etimo srd. Traduzioni Francese gaude, herbe jaune Inglese yellow mignonette Spagnolo gualda Italiano guaderèlla Tedesco Färberwau.

ischidabbabbàu , nm: ischitzabbabbau Definizione genia de erba velenosa, pudéscia, chi narant fintzes erba ’e dente (faet su frutu coment'e una nughe totu a puntas e po cussu dhi narant puru nuxe ispinosa) Sinonimi e contrari nugheagreste, stramóniu Terminologia scientifica rba, Datura stramonium Etimo srd. Traduzioni Francese herbe des magiciens, des sorcières Inglese devil's-apple Spagnolo estramonio, higuera del infierno, manzana espinosa Italiano stramònio Tedesco Hexenkraut, Teufelsapfel.

mammaíta , nf Definizione erba de agúgias, de agullas, de puntzas, aguzas de santu Giuanne, genia de erba chi bogat unu frore chi candho iscutulat sa fògia abbarrat puntudu paret unu ciou Sinonimi e contrari arrelògius, elbavulcheta, frochitedhas, miminita Terminologia scientifica rba, Erodium cicutarium Traduzioni Francese herbe à aiguilles Inglese stork's-bill Spagnolo alfiler Italiano èrba cicutària Tedesco Reiherschnabel.

marrapíu , nm: marrúbbiu, marrúbiu, marrupiu, marrúpiu Definizione marrúbiu biancu, genia de erba: su bestiàmene dh'arrefudat ma dhu ponent a meighina puru e a fàere licore; àteras calidades de erba chi si assimbígiant: su marrúbiu niedhu = marrupiu burdu o marrupioni (Ballota nigra), marrúpiu burdu (Lycopus europaeus), marrúbiu arrúbiu o ispinosu (Marrubium alysson) Sinonimi e contrari alassucru, mamarruju, marrófiu, marrúgiu Frasi si t'increscint is dentis frigadhoi marrapiu… nanca pascis molentis no ti bolit babbu miu! Terminologia scientifica rba, rbc, Marrubium vulgare Etimo ltn. marrubium Traduzioni Francese herbe vierge Inglese horehound Spagnolo marrubio Italiano marrùbio Tedesco Andorn (gemeiner).

miminíta , nf Definizione erba de agúgias, de agullas, de puntzas, aguzas de santu Giuanne, genia de erba chi bogat unu frore chi candho iscutulat sa fògia abbarrat puntudu paret unu ciou Sinonimi e contrari arrelògius, elbavulcheta, frochitedhas, mammaita Frasi miminitedha, miminitedha, fai fai sa coitedha, miminita, miminita fai fai sa coita! Terminologia scientifica rba, Erodium cicutarium Traduzioni Francese herbe à aiguilles Inglese stork's-bill Spagnolo alfiler Italiano èrba cicutària Tedesco Reiherschnabel.

mummuléu , nm Definizione erva pútita, de batos, de arresfrius (su fragu faet a istúrridos) Sinonimi e contrari brunedha, cruma, erbiatus, isculabadedhas, issopo, isturridana, murguleu* 2, sudorea, urma Terminologia scientifica rbc, Teucrium marum Traduzioni Francese herbe aux chats Inglese cat thyme Spagnolo tomillo de gato Italiano maro Tedesco Katzengamander.

«« Cerca di nuovo