Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

airàdu , pps, agt: airatu, airau Definition de airare; avb: a s’airada = a meda, a ira Synonyms e antonyms fuliosu, spiotau / arrennegadu 2. mi das a bídere àbbidos de santu sendhe chi ses a sa vida airada ◊ est mortu suta de su pè de su cadhu airadu ◊ su trenu est coladu catzendhe fogu e fumu che airadu ◊ su cane de su padronu si pesaiat reu mossighendhe airadu (G.A.Cossu)◊ su mare est airadu chi ndhe tremo che canna 3. s'ómine areste benit masedu ca timet chi airadu est su Segnore ◊ dormi, sa prendha mia, no istes airada! Translations French impétueux English violent, raging Spanish impetuoso Italian impetuóso, irruènte German heftig.

botósu , agt Definition nau de ccn. (prus che àteru pipiu, piciochedhu), chi portat botu, chi istat sèmpere tocandho totu, faendho e istrobbandho; chi portat atza e no si lassat pònnere apalas, si faet logu, foedhat chentza bregúngia fintzes si àteros no dhu bolent lassare foedhare Synonyms e antonyms assudu, atzilosu, faciudu, fatériu, mauchedhu Sentences custu est unu pisedhu botosu: no abbarrat un'iscuta frimmu 2. botosa comente est, cussa, bae chi no ti la catzas gai, no! ◊ inoghe, chi che at zente meda, cola tue addainanti ca ses prus botosa! Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French impétueux English raging Spanish impetuoso Italian irruènte German heftig.

fuliósu , agt: furiosu, furriosu Definition chi si movet lestru meda, cun fúrria e fuliesa, mescamente po sa fortza chi giughet / èssere o intrare che male furiosu = cummentzai ccn. cosa acoment'e chi si ndi bollat isciusciai su mundu, de sa ganas de fai, e apustis firmaisí e no fai prus nudha Synonyms e antonyms airadu, fruscu 1, fúliu, furianu, fúrridu, infrusau, toleatzu | ctr. asiosu, immajonadu, lenu Sentences su bentu est fuliosu ◊ su pitzinnu at tímiu ca at bistu sa curridura furiosa de sa béstia ◊ at isboetadu s'ebba e si est móida furiosa ◊ sa dessisione furiosa naschet travessa ◊ s'àcua de s'arriu est furriosa candu ndi calat de is montis 2. a isse l'intrat che male furiosu e assafines lassat totu ◊ no sias che male furiosu: aispeta! Surnames and Proverbs prb: cuadhu furiosu no cumprit arringu ◊ male furiosu coitat a passare Etymon itl. furioso Translations French rapide, impétueux English speedy, violent Spanish rápido, impetuoso Italian velóce, impetuóso, irruènte German schnell, heftig, ungestüm.

fúrridu , agt: fúsidu Definition chi si movet lestru meda, cun fortza puru Synonyms e antonyms fughidosu, fuliosu, fúliu | ctr. asiosu, immajonadu, lenu Idioms csn: pesada fúrrida = fata a sa lestra (e cun ingannu), chentza ispetare a si frimmare a bídere su pesu zustu; fúsidu che foete = meda, gai fúrridu de tzocare che foete candho s'iscudet; faedhare a boghe fúsida = cun seguresa, chentza istare a su pentza e torra Sentences sa currente fúrrida de sos trainos morit atapèndhesi a sas digas ◊ s'astore si betat fúrridu che lampu ◊ noche trazat s'undha fúsida de su fiúmene ◊ che frundha fúrridu e lentu che frina ◊ custu trenu andhaiat fúsidu ◊ su tempus passat fúsidu che bentu 2. Lionora fúrriat de palas e ch’essit a fora fúsida che foete Etymon srd. Translations French rapide, impétueux English fast, forceful Spanish rápido, impetuoso Italian velóce, impetuóso German rasch, ungestüm.

impidósu , agt Definition nau de ccn., chi portat ímpidu Synonyms e antonyms focosu, fuliosu Sentences impidosu che bentu mi che torras insegus in su tempus! ◊ isse, impidosu, betesit su cane a s'archibbusu e dae tandho no bi so giuada mai piús (P.Pisurzi)◊ is manus tuas insanguentaras ant isciacuau in s'arriu impidosu de sa vira! Translations French impétueux English forceful Spanish impetuoso Italian impetuóso German heftig.

infrusàu , pps, agt Definition de infrusai Synonyms e antonyms fuliosu, fruscu 1 2. ge ses unu sodraedhu infrusau!… Translations French impétueux English forceful Spanish impetuoso Italian impetuóso German heftig.

infruscàre , vrb Definition su si mòvere o essire fruscu, lestru meda Synonyms e antonyms acadriare, apretai, incribidai, incrispai, infrusai Sentences sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu, cun funadas de ranzola ◊ su bentu est infruschendhe Etymon srd. Translations French devenir impétueux English to intensify Spanish intensificar Italian intensificare, divenire impetuóso German stärker werden.

spiotàu , agt: ispiotadu* Definition nau de ccn., chi tenet una manera de fàere airada, irregulada; nau de unu colore, chi est biu, alligru meda / andai a sa spiotara = currindhe, airadu Synonyms e antonyms ispipillu / sprammau Sentences custa pipia portat is ogus spiotaus 2. funt passendi circhendi votus a sa spiotada Translations French impétueux English raging Spanish impetuoso Italian irruènte German ungestüm.

ventàriu , nm: bentàriu Definition bentu forte meda, malu Synonyms e antonyms boriana, furione, subbitana, turbiana Sentences unu ventàriu aiat sichitu a turvare e a molinare sas framas ◊ pariat chi unu ventàriu si aiat pinnicatu sa canna de sas coperturas Scientific Terminology tpm Translations French vent impétueux English bad wind Spanish ventarrón Italian ventàccio German lästiger Wind.