pàcu , nm, agt, prn, avb: pagu,
pau 1 Definition
una cantidade pitica, chi no bastat po su bisóngiu, chi no est su tanti chi serbit, o est su tanti giustu ma sèmpere cantidade pitica: coment'e agt. si podet pònnere innanti o apustis de su nm. e no est sèmpere chi cuncordat; coment'e avb. serbit fintzes a cambiare su significau de un'agt. in sensu menguante: acumpangiandho unu vrb. podet fintzes àere su significau de no, nudha / min. pachitzu, pachitzedhu, paghedhu, paghighedhu, paghitzedhu, paguaghedhu = pagu meda / a/c.: su foedhu coment'e avb. podet cambiare su gradu in su sensu de méngua aciunghedho s'avérbiu meda (chi deosi dhu acostit a nudha, e balet po pagu pagu); manígiu mannu podet tènnere cun dópiu significau irónicu: s'impreat po su normale significau irónicu (es. pagu longu!… = longhixedhu!… = longu meda; pagu feu cussu cristianu!… = feu meda; pagu bellu custu fiore!… = bellu meda), ma acumpàngiat s'agt. in nadas chi narant su contràriu de su contràriu, candho si arrispondhet a chie at impreau s'agt cun significau bonu, de valore positivu: – Bellu custu froi! – Pagu bellu!…(= bellu meda? No: bellu própiu nudha!); – Paxiosu custu pipiu! – Pagu paxiosu!… (= paxiosu meda? No: paxiosu própiu nudha!); – Bonu custu binu! – Pagu bonu!… (= bonu meda? No: bonu nudha!); – Cabosu custu pisedhu! – Pagu puru!… (= cabosu meda? No: cabosu própiu nudha!); sa nada Pagu puru!… si podet fàere coment'e arresposta chentza dèpere mai nàrrere s'agt. cunsiderau
Synonyms e antonyms
ammerchinzadu,
apenas,
iscassu
| ctr.
bundhante,
meda,
paritzu,
tropu
Idioms
csn:
avb.: a pagu = abbellu, in cantitade paga; a pagu a pagu = abbellu abbellu, unu pagu a borta (manera); de su pagu, paghedhu: de su meda, nudha! = mezus pacu chi no nudha; commo dae pacu = de pagu tempus; mesu pagu = pagu etotu; pagubbene, pagu bèni!, pagu bèni miu!… (nadu a làstima) = ite mi siat su bene!, cale bene?!…, nudha!, tropu pagu!; èssere de pacu prus o mancu = de perunu contu, de pagu valore; èssere a contu de pagu = pagu, própiu pagu
Sentences
cussu pacu de cosa chi giuchio a gràscias chi l'avio cuverau! ◊ menzus su pagu chi no su nudha ◊ semus partidos a trumadas, a boltas benninne su pagu chi si teniat ◊ de su pagu, paghedhu, de su meda, nudha! ◊ seis istétius de bonugoru a bolli dividi su pagu de pani e ingaúngiu cun nosu
2.
sa pagu vida chi at tentu ◊ nd'at pigau cussas pagu cosas chi teniat ◊ a bèndhere bi aiat cosa meda, ma a comporare zente paga! ◊ su dinai mi dhu ispendia in pagus oras ◊ custas pagu rigas fuedhant de una chistioni ◊ pagu genti mellus festa! ◊ àcua meda e pisci pagu ◊ cussos pacos fiados fint aggorraos in su corrale ◊ pagus is fogus chi s'alluint in is montis!…
3.
cussa cosa l'ischint in pagos ◊ ndh'amus presiadu medas, ma pagos ant adduidu ◊ medas pagus faint unu meda ◊ fuant pagus is chi isciant a ligi ◊ sos pagos chi bi fint si ndhe sunt andhados puru
4.
immoi biu pagu meda, e nudha puru! ◊ sa cosa prus pagu bona piaghet prus pagu ◊ su cabadhedhu a pacu a pacu lu domo ◊ a trabballai meda, ma a pagai pagu! ◊ su dinai nostru gi est a pagu ◊ est bénnidu pagu innantis ◊ de sodhu ndh'amus pacu ◊ custa cosa est unu pagu druci ◊ su mànigu mi est essidu unu pagu salidu ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu ◊ dèu gei nci creu pagu chi torrit a biu ◊ de candu babbu si fut cojau, in butega dhui abarràt pagu: dhui lassàt a mamma ◊ fuant sordaus pagu bestius e pagu armaus
5.
bae chi pagu bi andhas a campu, oe, malàidu comente ses! ◊ pagu ti ndhe naro de su chi cheres ischire, ca est unu segretu! ◊ a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu!
6.
pacubbene meu: fipo tzopu, isarchilatu! ◊ ohi, ite pàsculos, pacubbene nostru: pàsculos non si n'esistint prus ◊ ge seus sigurus in custa vida…: pagu bèni nostru! ◊ a su tempus, pagu bèni, fut prus su preugu chi no su dinai ◊ si lu leaiant a zocu che bannitedhu de pacu prus o mancu
7.
cussa màchina est caminendi a pagu
Surnames and Proverbs
prb:
non c'est pagu chi non bastit, non c'est meda chi no ispacit ◊ paga zente bona festa!
Etymon
ltn.
paucus
Translations
French
peu
English
little,
not very
Spanish
poco
Italian
pòco
German
wenig.
pàdinu , agt, nm Definition
nau de logu, chi est pagu pagu in calada, chi est in pendhente a una bandha; a logos, abba lena
Synonyms e antonyms
tombiu
Etymon
ltn.
*patidus
Translations
French
un peu incliné
English
sloping
Spanish
un poco inclinado
Italian
leggerménte inclinato
German
etwas schief.
paghennennúdha , nm Definition
ne pagu e ne nudha, pagu de abberu, nau de una persona puru: nau in cobertantza, meda
Sentences
su chi mi at dadu est paghennennudha
2.
cussu paghennennudha no ndhe faghet de cosa in adderetu (G.Ruju)
3.
li ponzeit custu paghennennudha de sa timória chi comintzeit a titillias de fritu
Etymon
srd.
Translations
French
très peu
English
very little
Spanish
muy poco
Italian
pochìssimo
German
sehr wenig
papàrra 1, pàparra , nf Definition
cosighedha de perunu contu, nudha
Synonyms e antonyms
pampalluca,
pimpirripàparra
/
bóciga
Sentences
dh'as a cumprendi, tui, sa pàparra!…◊ no scit una paparra de sa letzioni ◊ est abbituau a arriri de is carrus furriaus, ma cun mimi fait pagu paparra!
Translations
French
objet de peu de valeur,
sans valeur
English
an object of no value
Spanish
menudencia
Italian
còsa di ìnfimo,
nessun valóre
German
Nichtigkeit.
pibidédhu , nm: pipidedhu Definition
tipidiu, genia de lanighedha de su linu (o de sa lana etotu), sa parte prus fine de su linu; apen'apena, unu tanti paghedhedhu
Synonyms e antonyms
biculedhu,
filchinida,
palfaruza,
pimpidalla,
pimpirinalla,
pitzuedhu,
uchedhu
Sentences
a chie fut tepenandhe lana o pipidedhu, calicuna allatandhe, candho no fut isciapunandhe (A.Marceddu)
Translations
French
petit peu
English
only a little
Spanish
poquito
Italian
pochettino
German
ein bißchen.
pódhixi , nm Definition
su pódhighe mannu de sa manu; un'apenas de cosa, unu tanti pigau cun sa punta de duos o tres pódhighes: podhixedhu si narat fintzes po iscutighedha, apenas de ora
Synonyms e antonyms
didumannu,
podhichemannu
/
gradixedhu,
iscuta,
pachitzedhu,
talighedhu,
tanchixedhu,
podhicada
2.
poboritu, mancu unu pódhixi de sabi in conca portat! ◊ seus che is mobentis in sa moba, girendu po unu podhixedhu de farra! ◊ dhi domandu de tenni unu podhixedhu de passiéntzia
3.
mi setzu unu podhixedhu, no m'istentu ◊ aspetit unu podhixedhu! ◊ lassaminci essiri unu podhixedhu a foras!
Translations
French
assez peu,
petit peu
English
not much
Spanish
poquito
Italian
pochino
German
Daumen,
ein bißchen.
surdíghinu , agt Definition
nau de ccn., chi pecat a origas, chi est unu pagu surdu
Synonyms e antonyms
surdànciu
Etymon
srd.
Translations
French
un peu dur d'oreille
English
hard of hearing
Spanish
duro de oído
Italian
sordastro
German
schwerhörig.
terrichèdha , nf Definition
min. de terra: terrenu piticu, pagu pagu de terra
Translations
French
peu de terre
English
mould
Spanish
terreno pequeño
Italian
terrìccio
German
Bodenkrume.
tzentèdha , nf Definition
gente metzana, malebortzedida, chi no at caràtere, de pagu contu
Synonyms e antonyms
gastile,
gentaredha,
gentixedha
Translations
French
gens de peu
English
low-minded people
Spanish
gentuza
Italian
gentùcola
German
kleines Volk.