abbruxadúra , nf Definition
su abbruxare; tretu abbruxau, nau mescamente si est in sa carena
Synonyms e antonyms
brujadura*
Translations
French
brûlure
English
burning,
burn
Spanish
quemadura
Italian
bruciatura
German
Verbrennung.
ànsa , nf: assa Definition
mancamentu de abba, sidi forte, meda, gana manna de bufare; calura forte
Synonyms e antonyms
ansura,
asciutore,
assarxu,
sicoi
/
caldana,
fogora
Sentences
sos màndhigos salidos ponent ansa ◊ creschet su dolore che ansa in su desertu de ànima sidida chentz'abba
Etymon
ltn.
arsus, -a
Translations
French
chaleur brûlante,
soif ardente
English
burning thirst
Spanish
sed,
sequedad,
bochorno
Italian
arsura,
séte ardènte
German
brennender Durst.
arderósu , agt: ardurosu Definition
chi portat ardúriu, chi faet o podet fàere calore meda, chi paret chi abbruxat
Sentences
no totus is crabonis funt arderosus su própiu tanti ◊ dhoi fiat unu niu de espis ferràinas ardurosas ◊ alluei su fogu prus ardurosu!
Etymon
srd.
Translations
French
ardent
English
burning
Spanish
ardiente
Italian
ardènte
German
glühend.
brujòre , nm: abbrugiore,
brusiore,
brusore,
bruxore,
bruxori Definition
coment'e cosa abbruxandho, chi ispirtit, siat ca dhue at fogu o fintzes ca, nau de cosa chi si papat o si bufat, in s'istògomo faet efetu chi giaet cuss'idea; in cobertantza, su diàulu
Synonyms e antonyms
budhiorza,
bruju 1,
pissiori,
spultori
/
bundhone,
diàbulu
Idioms
csn:
b. de coro, de istògomo = coràssiu, zenia de efetu chi faghent cosas chi si mànigant o chi si bufant a chie sufrit a s'istògomo, o fintzas candho si ndhe mànigat o bufat a tropu; su cobadhu de brusore = su cabadhu de su diàulu (su parapunta o, pro àtere, sa sennoredha segadidus o secapedes)
Sentences
custa cosa est che a su ratinzu: piús ratas e piús as mandhighinzu e piús ti s'airat su brujore ◊ su binu mi est faghindhe a brujore a s'istògomo
2.
sa saba mi at fatu a brusiore de coro
Etymon
srd.
Translations
French
brûlure
English
burning
Spanish
ardor
Italian
brucióre
German
Brennen.
brujósu , agt Definition
chi abbruxat, chi est coment'e fogu, chi dispraxet meda
2.
li est brujosa, no crujat sa ferida ch'iscaminadu l'at in su deretu (F.Murtinu)
Etymon
srd.
Translations
French
brûlant
English
burning
Spanish
quemante
Italian
bruciante
German
brennend.
brusiógnu, brusiónzu , nm Definition
su abbruxare is cosas, sa malesa, mescamente illimpiandho su logu po dhu amparare de is fogos de s'istade
Synonyms e antonyms
abbruxamentu,
brujadura
Etymon
srd.
Translations
French
brûlement
English
burning
Spanish
quema,
incendio
Italian
bruciaménto
German
Brennen.
brústa , nf Definition
su crabone candho est allutu
Synonyms e antonyms
bràgia,
rosada,
tzidha,
tzipa 1
Etymon
itl.
brusta
Translations
French
braisette
English
burning charcoal
Spanish
carbonilla,
cisco
Italian
carbonèlla accésa
German
glühende Kohle.
combustiòne, combustiòni , nf Definition
su abbruxamentu chi faent unas cantu cosas o materiales
Synonyms e antonyms
brujadura,
brusiamentu
Translations
French
combustion
English
burning
Spanish
combustión
Italian
combustióne
German
Verbrennung.
síde , nm: sidi,
sidis,
sídiu,
sidu,
siri,
síriu 2,
siti,
sitis,
sítiu Definition
bisóngiu o disígiu de bufare, nau de gente, matedu e animales chi dhis fartat s'abba; in cobertantza, disígiu o bisóngiu mannu de calecuna cosa
Idioms
csn:
batire, intrare, bestire o pònnere sidi = fai bènniri bisóngiu de bufai, fai sidi; bènnere sidi = bènniri ganas de bufai; rucrare su sidi = catzare, passare, bogai, bogaisindi, tòdhere su sidi; fai sidi = pònnere o batire sidi; cassidu, cotu, tzegu, mortu, de sidi = sidiu meda meda; ispiolandhe, alluscau de su sídiu = tzegu de su sidi; patire sidi (nau de erbas e matas) = sunfriri pro mancamentu de àcua
Sentences
ti at batidu sidi sa calura ◊ cuss'abba no ndhe rucrat de sidi ◊ so mortu de sidu e no bi at abba! ◊ apo tentu sídiu e m'agis dadu a bufare ◊ custas àrbures sunt patindhe sidi ◊ sas piantas patint pro su sítiu de s'istiu ◊ sa sartitza bestit sídiu ◊ su sole li aiat missu unu sitis chi non resessiat a si catzare ◊ s'abba ndhe leit su side a totu sa zente (R.Sardella)◊ no as a mòrrere ne de side e nemmancu de fàmmene, ca dhue at cosighedha de papare (L.Mura)
2.
fàmene e sídiu de giustesa ◊ chie bufat de cuss'abba at a tènnere torra sídiu ◊ cussu tenit sidi de dinai!
Surnames and Proverbs
prb:
abba budhit farina e sidis mintet ira
Etymon
ltn.
sitis
Translations
French
soif,
désir ardent
English
thirst,
burning wish
Spanish
sed,
ansia,
deseo vehemente
Italian
séte,
desidèrio ardènte
German
Durst,
Begierde.
tènta 1 , nf Definition
su tènnere, su abbruxare / èssere de bona, de mala t. = èssere linna bona, mala a tènnere
Synonyms e antonyms
alluta
Sentences
s'ispíridu suu totu a una tenta mi abbruxat e mi fait morri de amori ◊ fit unu trunchedhu de mala tenta
Etymon
srd.
Translations
French
combustion
English
burning
Spanish
quema
Italian
combustióne
German
Verbrennung.