alladamenàe , vrb: alladaminai,
alledamenare,
alledaminare,
alletamanare,
allodaminai,
ladamenare Definition
pònnere, betare o ispainare su ladamíngiu, ingrassare sa terra cun su ladamíngiu
Synonyms e antonyms
aligare,
atalaminai,
contzimare,
illedaminare,
ladamingiare,
stercorai,
sualare
Sentences
su bestiàmine, inue paschet, alledàminat su logu ◊ s’istercu e su pissu de sas béstias lu golliant pro alletamanare sos ortedhos ◊ terra de allodaminai no ndi teneus
Etymon
srd.
Translations
French
fumer,
engraisser
English
to dung
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
cadhajòni , nm Definition
ladamíngiu tostau apicigau a sa lana de is animales; nau de unu, brutu, prenu de brutesa
Synonyms e antonyms
àdhara,
dhàdhara,
ghiritoni,
gradhajone,
ladhagione
/
cadhóciu,
ladhajosu
2.
cussu cadhajoni si est postu a fastigiai!
Etymon
srd.
Translations
French
crottes
English
dung
Spanish
sirle (animali)
Italian
càccola
German
Kot.
cagallonédhu , nm Definition
sa làdhara de sa craba, ledàmine abballinadu
Synonyms e antonyms
cadhajoni,
ghiritoni,
gradhajone,
ladhagione,
làdhara
Translations
French
crotte de chèvre
English
dung
Spanish
cagarruta
Italian
cacherèllo
German
Kötel.
carrabbúsu , nm Definition
bobboi niedhu de tantas calidades chi allòmborat e orrúmbulat su ladamíngiu de is animales; àtera genia de bobboi puru (es. pretedha o fèlega); nau a befa, persona de carena bàscia e grussa / c. issedhau = persona de perunu contu ma presumia meda
Synonyms e antonyms
acarrabboi,
buvone,
carragarra,
carrammelda,
tragamerda,
travajoni
Sentences
si fait cussas mobenterias dhu strecu che unu carrabbusu! ◊ unu carrabbusu est cucurumedhendhe ◊ isputzidos carrabbusos girant su mundhu issoro in su piúere!
Scientific Terminology
crp, scarabaeus sacer, s. laticollis; geotrupes sardous; copris hispanus, c. lunaris; ceratophyus hiostius
Translations
French
scarabée
English
dung beetle
Spanish
escarabajo
Italian
scarabèo stercoraro
German
Roßkäfer.
dhàdhara , nf Definition
ledàmene a bocighedhas in sa lana de is animales; genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi) o àteru frutighedhu tundhu
Synonyms e antonyms
àdhara,
cadhajoni,
ghiritoni,
gradhajone,
ladhagione
/
bachica,
badharola,
cocoredha,
cucurudhú,
gàdhara*,
varvaríssia
2.
fia sèmpiri gioghendi a bardúfulas, a pischeras de sitziledhu o a dhàdharas de orroli ◊ sa murta fait dhadharedhas pitichedhas
Translations
French
crotte de brebis,
galle
English
dung
Spanish
sirle
Italian
cacherèllo,
galla
German
Kot,
Kotfleck.
gradhajòne , nm: gradharone,
gradherone Definition
ladamíngiu de animale a lomboredhos
Synonyms e antonyms
àdhara,
cadhajoni,
dhàdhara,
ghiritoni,
ladhagione
Sentences
si at picau una cotichina e andhabat a rodinu che gradharone
Etymon
srd.
Translations
French
crottes
English
dung
Spanish
sirle
Italian
càccola
German
Kot.
istèrca , nf, nm: istercu,
istergu,
stercu Definition
su chi abbarrat in istentinas de totu su chi si papat po ndhe dhu fàere andhandho de su corpus; a logos dhu narant a sa bentre o fintzes solu a s'istògomo
Synonyms e antonyms
cascasina,
ladàmene,
melda
Idioms
csn:
èssere de i. malu, de mala i. (nadu de zente) = tirriosu, malintrannadu, odiosu, matzabbruta, de naturale malu; isterchibúdidu = odiosu, tirriosu, chi petzi istat pessendhe a fàghere male
Sentences
unu tempus golliant s’istercu de sas béstias pro alletamanare sos ortos ◊ su carrabbusu bivet in mesus de s'istercu ◊ li at rutu supra istercu de rúndhine
2.
pienu as s'istergu?
3.
cussa est zente de malu istercu, ndhe at ódiu si àtere mezorat in carchi cosa
Etymon
ltn.
stercus
Translations
French
excrément
English
dung
Spanish
estiércol
Italian
stèrco
German
Kot.
ladamenàre , vrb: alladaminai*,
ladaminai,
ledamenare,
ledaminai,
ledaminare Definition
betare o ispràghere su ladamíngiu
Synonyms e antonyms
aligare,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
Translations
French
fumer
English
to dung
Spanish
estercolar,
abonar
Italian
letamare
German
misten.
ladhagiòne, ladhajòne, ladhajòni , nm: ladharione,
ladharone,
ladherone Definition
ladamíngiu a orrugu grussu e tostau chi is animales (mescamente lanosos) portant pèndhe pèndhe apicigau a sa lana, a su pilu; ladharione funt puru a logos is birillas chi faet su crecu (bonas fintzes po giogare)
Synonyms e antonyms
àdhara,
cadhajoni,
dhàdhara,
gradhajone,
ghiritoni
/
cdh. tzacadhoni
Sentences
est tundhendhe lana e ladharione!
Etymon
srd.
Translations
French
éclaboussure
English
dung
Spanish
sirle pegado a la lana
Italian
pillàcchera
German
Kotfleck.