marrúsca , nf Definition
dentighedha pitica de pipiu
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
dent
English
little tooth
Spanish
diente de niño
Italian
dentino
German
Zähnchen.
matacàna, matacàne , nm Definition
leperedhu piticu; in cobertantza, cosighedha de pagu contu
Synonyms e antonyms
caciapu,
leperedhu
Scientific Terminology
anar
Etymon
spn.
matacán
Translations
French
levraut
English
little hare
Spanish
lebrato
Italian
lepròtto
German
Häschen.
matixèdha , nf Definition
min. de mata, mata pitica
Synonyms e antonyms
arvuritu,
matutzedha,
piantone 1
Translations
French
petite plante
English
little tree
Spanish
planta pequeña
Italian
piantina
German
Pflänzchen
murédhu , nm Definition
min. de muru, muru bàsciu, fine, ma fintzes muredha / pònnere a muredhinu = a zisa de muredhu, de muru (ammurendhe a sa bona)
Synonyms e antonyms
murichedhu
Sentences
fit brinchiandhe su muredhu de su cubile
2.
n'apo pesadu cussa foga de muru a muredhinu
Surnames and Proverbs
smb:
Mureddu
Translations
French
petit mur
English
little wall
Spanish
muro bajo
Italian
murétto
German
kleine Mauer.
netighèdha, netixèdha , nf Definition
neta pitica, pipia
Translations
French
petite-fille,
nièce
English
little niece (she)
Spanish
nieta pequeña
Italian
nipotina
German
kleine Nichte.
pabarítu , nm: poberitu 1,
pibiritu Definition
genia de calagasu pitichedhu / fàghere cosa a pibiritu = bene meda
Synonyms e antonyms
bellacasu,
carravarina,
lepilepi,
maniposa,
pabaredhu*,
pabedha,
pibirinu,
seisei
2.
andhaiat su ballu a pibiritu
Scientific Terminology
crp
Translations
French
petit papillon
English
little butterfly
Spanish
mariposita
Italian
farfallina
German
kleiner Schmetterling.
pàcu , nm, agt, prn, avb: pagu,
pau 1 Definition
una cantidade pitica, chi no bastat po su bisóngiu, chi no est su tanti chi serbit, o est su tanti giustu ma sèmpere cantidade pitica: coment'e agt. si podet pònnere innanti o apustis de su nm. e no est sèmpere chi cuncordat; coment'e avb. serbit fintzes a cambiare su significau de un'agt. in sensu menguante: acumpangiandho unu vrb. podet fintzes àere su significau de no, nudha / min. pachitzu, pachitzedhu, paghedhu, paghighedhu, paghitzedhu, paguaghedhu = pagu meda / a/c.: su foedhu coment'e avb. podet cambiare su gradu in su sensu de méngua aciunghedho s'avérbiu meda (chi deosi dhu acostit a nudha, e balet po pagu pagu); manígiu mannu podet tènnere cun dópiu significau irónicu: s'impreat po su normale significau irónicu (es. pagu longu!… = longhixedhu!… = longu meda; pagu feu cussu cristianu!… = feu meda; pagu bellu custu fiore!… = bellu meda), ma acumpàngiat s'agt. in nadas chi narant su contràriu de su contràriu, candho si arrispondhet a chie at impreau s'agt cun significau bonu, de valore positivu: – Bellu custu froi! – Pagu bellu!…(= bellu meda? No: bellu própiu nudha!); – Paxiosu custu pipiu! – Pagu paxiosu!… (= paxiosu meda? No: paxiosu própiu nudha!); – Bonu custu binu! – Pagu bonu!… (= bonu meda? No: bonu nudha!); – Cabosu custu pisedhu! – Pagu puru!… (= cabosu meda? No: cabosu própiu nudha!); sa nada Pagu puru!… si podet fàere coment'e arresposta chentza dèpere mai nàrrere s'agt. cunsiderau
Synonyms e antonyms
ammerchinzadu,
apenas,
iscassu
| ctr.
bundhante,
meda,
paritzu,
tropu
Idioms
csn:
avb.: a pagu = abbellu, in cantitade paga; a pagu a pagu = abbellu abbellu, unu pagu a borta (manera); de su pagu, paghedhu: de su meda, nudha! = mezus pacu chi no nudha; commo dae pacu = de pagu tempus; mesu pagu = pagu etotu; pagubbene, pagu bèni!, pagu bèni miu!… (nadu a làstima) = ite mi siat su bene!, cale bene?!…, nudha!, tropu pagu!; èssere de pacu prus o mancu = de perunu contu, de pagu valore; èssere a contu de pagu = pagu, própiu pagu
Sentences
cussu pacu de cosa chi giuchio a gràscias chi l'avio cuverau! ◊ menzus su pagu chi no su nudha ◊ semus partidos a trumadas, a boltas benninne su pagu chi si teniat ◊ de su pagu, paghedhu, de su meda, nudha! ◊ seis istétius de bonugoru a bolli dividi su pagu de pani e ingaúngiu cun nosu
2.
sa pagu vida chi at tentu ◊ nd'at pigau cussas pagu cosas chi teniat ◊ a bèndhere bi aiat cosa meda, ma a comporare zente paga! ◊ su dinai mi dhu ispendia in pagus oras ◊ custas pagu rigas fuedhant de una chistioni ◊ pagu genti mellus festa! ◊ àcua meda e pisci pagu ◊ cussos pacos fiados fint aggorraos in su corrale ◊ pagus is fogus chi s'alluint in is montis!…
3.
cussa cosa l'ischint in pagos ◊ ndh'amus presiadu medas, ma pagos ant adduidu ◊ medas pagus faint unu meda ◊ fuant pagus is chi isciant a ligi ◊ sos pagos chi bi fint si ndhe sunt andhados puru
4.
immoi biu pagu meda, e nudha puru! ◊ sa cosa prus pagu bona piaghet prus pagu ◊ su cabadhedhu a pacu a pacu lu domo ◊ a trabballai meda, ma a pagai pagu! ◊ su dinai nostru gi est a pagu ◊ est bénnidu pagu innantis ◊ de sodhu ndh'amus pacu ◊ custa cosa est unu pagu druci ◊ su mànigu mi est essidu unu pagu salidu ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu ◊ dèu gei nci creu pagu chi torrit a biu ◊ de candu babbu si fut cojau, in butega dhui abarràt pagu: dhui lassàt a mamma ◊ fuant sordaus pagu bestius e pagu armaus
5.
bae chi pagu bi andhas a campu, oe, malàidu comente ses! ◊ pagu ti ndhe naro de su chi cheres ischire, ca est unu segretu! ◊ a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu!
6.
pacubbene meu: fipo tzopu, isarchilatu! ◊ ohi, ite pàsculos, pacubbene nostru: pàsculos non si n'esistint prus ◊ ge seus sigurus in custa vida…: pagu bèni nostru! ◊ a su tempus, pagu bèni, fut prus su preugu chi no su dinai ◊ si lu leaiant a zocu che bannitedhu de pacu prus o mancu
7.
cussa màchina est caminendi a pagu
Surnames and Proverbs
prb:
non c'est pagu chi non bastit, non c'est meda chi no ispacit ◊ paga zente bona festa!
Etymon
ltn.
paucus
Translations
French
peu
English
little,
not very
Spanish
poco
Italian
pòco
German
wenig.
padezòne , nf, nm: padizona,
padizone,
parigioni Definition
padedha pitica / min. parigionedhu
Synonyms e antonyms
padedhutza,
pingiadedhu,
pingiorighedhu
Sentences
gai est s'ou dae tempus antigu: unu andhat in frisciolu o padezone, s'àteru est in tres chidas… pudhighinu!
Etymon
ltn.
*patellione(m) ?
Translations
French
petite marmite,
petit pot
English
little pan
Spanish
cazo,
ollita
Italian
pentolino,
pignattina
German
Töpfchen.
paghennennúdha , nm Definition
ne pagu e ne nudha, pagu de abberu, nau de una persona puru: nau in cobertantza, meda
Sentences
su chi mi at dadu est paghennennudha
2.
cussu paghennennudha no ndhe faghet de cosa in adderetu (G.Ruju)
3.
li ponzeit custu paghennennudha de sa timória chi comintzeit a titillias de fritu
Etymon
srd.
Translations
French
très peu
English
very little
Spanish
muy poco
Italian
pochìssimo
German
sehr wenig
pampixèdha , nf Definition
min. de pampa, frammuledha de fogu
Translations
French
petite flamme
English
little flame
Spanish
llama pequeña
Italian
fiammèlla
German
Flämmchen.
pedrighína , nf: predichina,
predighina,
pretichina,
pretighina,
pitrichina Definition
(upm) min de pedra, pedra pitichedhedha, prus minuda de sa giarra (ma nau fintzes in custu sensu)
Synonyms e antonyms
brúscula,
pedrischedha,
perdíscula,
perdixedha,
predaredha
Sentences
sas rodas de sa moto tichirriaiant in sa pedrighina de sos tirighinos ◊ su tretu uve si curriat su palu fit unu cucuredhu de pretichina atzuta
2.
so passadu in su fràigu pro isgarrigare sa pedrighina
Etymon
srd.
Translations
French
pierrette,
caillou
English
little stone
Spanish
piedrecilla,
piedrecita
Italian
pietruzza,
sassolino
German
kleiner Stein.
perdixèdha , nf: predighedha Definition
orrughedhu piticu de pedra, pedra minore
Synonyms e antonyms
pedrighina,
pedrischedha,
predaredha
Translations
French
caillou
English
little stone
Spanish
piedrecilla,
piedrecita
Italian
sassolino
German
kleiner Stein.
pibidédhu , nm: pipidedhu Definition
tipidiu, genia de lanighedha de su linu (o de sa lana etotu), sa parte prus fine de su linu; apen'apena, unu tanti paghedhedhu
Synonyms e antonyms
biculedhu,
filchinida,
palfaruza,
pimpidalla,
pimpirinalla,
pitzuedhu,
uchedhu
Sentences
a chie fut tepenandhe lana o pipidedhu, calicuna allatandhe, candho no fut isciapunandhe (A.Marceddu)
Translations
French
petit peu
English
only a little
Spanish
poquito
Italian
pochettino
German
ein bißchen.
pichininíu , agt Definition
deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere
Synonyms e antonyms
minudedhedhu
Translations
French
microscopique
English
very little
Spanish
muy pequeño
Italian
minutìssimo
German
sehr klein.
pichirichédhu , nm Definition
su pódhighe prus piticu
Synonyms e antonyms
didighedhu,
pintirighedhu,
podhichedhu,
tzintziricu
Scientific Terminology
crn
Translations
French
petit doigt
English
little finger
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger,
kleine Zehe.
piciochédha , nm Definition
pipia matuca
Synonyms e antonyms
pisedha
Translations
French
fillette
English
little girl
Spanish
chiquita
Italian
ragazzina
German
kleines Mädchen.
piciochédhu , nm Definition
pipiu matucu
Synonyms e antonyms
pilocu,
pisedhu 3
Sentences
is maistus depint imparai a is pitzochedhus a chistionai sa limba nosta
Translations
French
jeune garçon
English
little boy
Spanish
chiquito
Italian
ragazzino
German
kleiner Junge.
pidràxu , nm Definition
genia de pigione mannu, pudha càmpina
Synonyms e antonyms
pitarra
Sentences
at a èssi pidraxu, o marragau, o tzarpadheri? ◊ funt cabendi bentruxus e pidraxus
Scientific Terminology
pzn, otrix tetrax orientalis
Etymon
srd.
Translations
French
poule (champêtre)
English
little bustard
Spanish
sisón
Italian
gallina prataiòla
German
Zwergtrappe.
podhighítu , nm Definition
su pódhighe prus piticu de sa manu, de su pei
Synonyms e antonyms
didighedhu,
pintirighedhu,
podhichedhu,
putzichinedhu,
tzintziricu
Scientific Terminology
crn
Translations
French
petit doigt
English
little finger (toe)
Spanish
meñique
Italian
mìgnolo
German
kleiner Finger,
kleine Zehe.