aérru , nm: arru 1,
erru Synonyms e antonyms
arràntzia,
irballu
Sentences
no apas pensamentu cambiadu, ca est in pagu su fàere un'aerru! ◊ catzadore bonu chen'aerru sos puzones ndhe los betat s'unu fatu de s'àteru!
Etymon
srd.
Translations
French
erreur
English
mistake
Spanish
error
Italian
erróre
German
Irrtum.
arràntzia , nf: erràntzia* Definition
cosa chi no est giusta, chi no torrat paris cun calecuna régula
Synonyms e antonyms
aerru,
arrada,
fadhina,
imbàgliu
Translations
French
erreur
English
mistake
Spanish
error,
falta
Italian
erróre
German
Fehler.
fadhíe , vrb: fadhire,
fadhiri Definition
ibballiare, crèdere chi est una cosa candho est un'àtera, pigare una cosa, o a ccn., po un'àtera o un'àteru (intrs. aus. èssere; trans. aus. àere)
Synonyms e antonyms
confúndhere,
faltai,
ibbagliare,
ifartire,
infadhire,
irbagiare,
sfadhiri
| ctr.
ingertai
Idioms
csn:
fadhire a ccn. cun… = leare a unu creíndhelu un'àteru, cufúndhere s'unu cun s'àteru; fadhíresi mesu mesu = isbagliai in prenu, deunudotu
Sentences
seo timenno ca siat fadhinnosi ◊ at leadu sa mira a l'isparare ma si l'at fadhidu ◊ a fadhiri nci bollit pagu ◊ no mi seu fadhia: tenemu arraxoni dèu ◊ o intzertu o fadhu ◊ est cassadore bonu: no si ndhe fadhit una ◊ as fadhidu su logu: no ti orizontas piús! ◊ si no mi fadhit sa memória est goi ◊ chi no fadhit sa càriga, intendu arrastu de arracatu! ◊ no vochei sos polcrabos ca mi so fadhidu! ◊ mai mi est fadhitu s'archibbusu ◊ parit chi no fadhat mai su díciu
2.
cussu no est Bodale: lu sezis fadhindhe! ◊ pagu surpu: si fadhiat su macitu po trèmini! ◊ fadhidhu cun frade totu ti apo!
Surnames and Proverbs
prb:
si fadhit limba no fadhit coro
Etymon
ltn.
*fallire
Translations
French
se tromper
English
to mistake
Spanish
equivocar
Italian
sbagliare,
fallare,
sgarrare
German
verwechseln,
irren.
fadhína , nf Definition
ibbàlliu chi si faet chentza si ndhe acatare, po pagu atentzione, credendho de fàere giustu, de fàere bene / fàghere o nàrrere una cosa in f., ibballiandho
Synonyms e antonyms
fadhida,
fadhichia,
fadhoca,
fadhu,
ilmarru,
imbàgliu,
malavadhia
Sentences
pro me no bi at fadhina: est comente naro deo! ◊ bufendhe, in fadhina pro tatza ant leadu su conzu!…◊ in fadhina, creindhe chi in s'ampulla bi aiat abba, at bufadu varichina ◊ is bonas meris de domu de raru arruint in sa fadhina de coi su pani pagu axedu ◊ cussu no faghet bene si no est in fadhina! ◊ at pigau in fadhina una cosa po un'àtera
Surnames and Proverbs
prb:
chine faet faina faet fadhina
Etymon
srd.
Translations
French
faute,
erreur,
lapsus
English
mistake,
slip
Spanish
error (m),
equivocación,
lapsus,
falta
Italian
sbàglio,
erróre,
lapsus,
fallo
German
Irrtum,
Lapsus.
faltài, faltàre , vrb: afaltai,
fartai,
fartare Definition
mancare, fàere farta, fàere a mancu, bènnere mancu cun neghe o curpa; fadhíresi, arregodare male
Synonyms e antonyms
difaltare,
mancai,
mentire
/
fadhie,
ifartire
Sentences
no farto, como, de ch'essire a fora a leare fritu!…◊ no farto de bi andhare ca est urzente ◊ no fartes de fàghere cussa cosa, ca nos serbit! ◊ nos faltat su sole ◊ in domo noa no bi fartat nudha ◊ comente depo istare si bois mi faltades, lughe mia?! ◊ chi no usat arremédiu a su mali faltat a s'obbrigatzioni sua
2.
ci as fartau, narant is cumannamentos, depes acusare ◊ a fartare mi l'imponet sa vida chi passo e perdonàdemi si bos apo fartadu, ma su veru lúmene meu est un'àteru!
3.
si no farto, s'irrobbatóriu l'ant fatu oto a oe ◊ si no farto, custa tzita est cosa de pagare!
Surnames and Proverbs
prb:
coltza sa domo chi bi faltat risu!
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
manquer,
déroger
English
to make a mistake,
to derogate
Spanish
faltar
Italian
comméttere una mancanza,
derogare
German
verfehlen,
versäumen,
abweichen.
ibbagliàre , vrb: ibballiare,
ilballiare,
imbagliare,
imballiare 1,
irbagliae,
irbagliai,
irbagliare,
irballare,
isbagliai,
isbagliare,
isballiai,
isballiare,
sbagliai Definition
fàere sa cosa male, de no torrare paris cun sa beridade o cun su giustu o cun su chi andhat bene / mi so irballadu = mi so fadhidu, apo irballadu
Synonyms e antonyms
fadhie,
ifartire,
irbagiare,
isdeinare
| ctr.
ingertai
Sentences
bae e chilca cantos annos si agatat custu letu: si no m'imbàglio fit de nonnumannu ◊ vi cheret pacu e nudha a s'irbagliare ◊ isbàgliat fintzas su predi nendi sa missa ◊ so cumbintu chi at imbagliadu caminu ◊ donzunu est suzetu a irballare ◊ mih chi as imballiadu domo! ◊ cussu si l'at irbagliata mannu e longu cantu est! ◊ apo ibballiau po no cumprènnede
Etymon
itl.
Translations
French
se tromper
English
to mistake
Spanish
equivocarse
Italian
sbagliare
German
irren (sich).
ilmàrru , nm: irmarru,
ismarru,
smarru Definition
cosa male fata, dannu o isbàgliu chi si faet chentza dhu bòllere, po pagu atentzione o pagu abbilesa
Synonyms e antonyms
fadhina,
fadhu,
imbàgliu,
malavadhia,
malesaura,
scascedhu
/
ttrs. immarrunada
Sentences
su male isse lu faghet abbiduduidu, no po ismarru! ◊ no est istadu un'ismarru ma corpu assempiadu, su chi li at dadu! ◊ domandhabbilu a manu arta, si l'at fatu pro istridu o pro ismarru! (G.Ruju)◊ su bestiàmine mi ch'est intradu a su laore pro irmarru, un'iscuta chi mi so fidadu ◊ un'irmarru podet cumbinare, ma totu cussos fogos sunt postos abbididarmente!
Translations
French
faute,
erreur
English
mistake
Spanish
error,
equivocación (f)
Italian
sbàglio,
erróre
German
Fehler.
malavadhía, malavadhína, malavardía , nf: malevadia,
malevaldia Definition
fadhina mala, ibbàlliu de fàere dannu / fàghere una cosa, unu dannu, pro m. = de malascigura, po farta de atentzioni, chentza dhu bòlliri
Synonyms e antonyms
fadhina,
malesagura
Sentences
su chi at fatu no est pro malavardia! ◊ ite tortos, cale fatu bos apo malevaldia? (P.Mossa)◊ malevadadu, no ndh'at, isse, de coro malu: l'at fatu pro malavardia ◊ est rutu ca fit imbriagu o pro malevardia?
Etymon
srd.
Translations
French
faute,
erreur
English
mistake
Spanish
falta,
error
Italian
sbàglio,
erróre
German
Fehler.
tzancarronàda , nf: ciancarronada Definition
aconcada maca, fatura de tzancarrones
Synonyms e antonyms
aconcada,
acucada,
garrafatoni,
isconcata,
isconchinada,
meleda
/
cdh.tzancarrunata,
ttrs. tzancarrunada
Etymon
srd.
Translations
French
faute grossière,
balourdise
English
big mistake,
stupid act
Spanish
disparate,
imprudencia,
falta
Italian
cólpo di tèsta,
gròsso sbàglio,
spropòsito,
balordàggine
German
unbesonnene Handlung,
grober Fehler,
Dummheit.