Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

apenétu , nm: penetu* Synonyms e antonyms lambrighitu, póleu, pibia, piugnu, tziunzu Translations French pleurnicherie, regret English regret, wailing Spanish lloriqueo, queja Italian piagnucolìo, rammàrico German Gewimmer, Klage.

dispiachère , nm: dispiaghere, displaxeri, dispragere, disprageri, disprasere, dispraxere, dispraxeri, disprexere, disprexeri Definition genia de sufrimentu de s'ànimu po calecuna cosa de malu, de dannu, o chi no est andhada o no andhat comente si bolet, o a géniu / dispiaghere serradu = chi no s'iscít bèni mancu poita Synonyms e antonyms afannu, agiu, apensamentu, tristesa | ctr. piachere Sentences disprexeri est candu unu ndi arruit de campanibi! ◊ pariat chi iat pérdiu su sentidu, po su disprexeri de èssi pérdiu unu fillu ◊ sunt tuos totu sos dispiagheres candho caminas contra a sa rejone ◊ su disprasere fiat mannu e mannu su pistighíngiu ◊ a babbu no dhi bògio nàrrede nudha po no dhi giare dispraxere Translations French chagrin English regret Spanish pesar Italian dispiacére German Leid.

dobidòri , agt, nm: dolidore, dolidori, dolirori Definition chi o chie sentit làstima o dolore, si ponet is cosas a coro, faet sa caridade; is parentes de unu mortu, is chi ant tentu su dannu (in dibbatimentu, sa parte dolidora = sa persona oféndhia); genia de bregúngia chi si sentit, una genia de timoria o dispraxere a fàere calecuna cosa / sos coros dolidores = cussus chi sentint dolori po ccn. Synonyms e antonyms dispiàchidu, dolentziosu, dolimentosu, dolimorjosu, dolorzosu, dolosu / duritu, regrésciu Sentences so forsis su revudu de custa umanidade dolidora? 2. candu no nci at dobidori in sa famíglia est unu disisperu! ◊ totu sas dolidores retzint sos acunnoltos e gighent sos fiores a sos moltos issoro 3. seis malus chi apetigais is deretus de is pòberus chena de nisciunu dolidori! Etymon srd. Translations French désolé, regret English afflicted, regret Spanish dolido, doliente, remordimiento, pesar Italian dolènte, rammàrico German betrübt, Betrübnis.

doliméntu , nm Synonyms e antonyms addoloramentu, indolimentu / dabori, dólima / dispiachere 2. cussu bantzigonzu li cajonaiat dolimentos mannos ◊ a mie s'iscola mi faghet a dolimentu de mata 3. cun meda dolimentu dh'iat contau su fatu ◊ totu Su Burgu ndh'est in dolimentu ca si ndh'est andhadu su preíderu Etymon srd. Translations French regret English regret Spanish pena (f), pesar Italian indoliménto, rammàrico German Betrübnis.

impúdu , nm: imputu 1 Definition su s'impudare, su abbarrare dispràxios coment'e candho si dhue torrat a pentzare, a una cosa, e méngius s'iat a bòllere de no dh'àere fata Synonyms e antonyms arrepentimentu, impudonzu, indolimentu, penetimentu, penetu, pílicu / storru Sentences lassa su binu, mih chi ndhe as a tènnere impudu! ◊ bastat chi apas impudu de su male chi as fatu ◊ s'imbrenucabat e torrabat gràssias a Deus chin orassiones de impudu ◊ no ndh'epas impudu de sos agiudos chi nos as dadu! ◊ fatu su dannu, a nudha balet s'imputu Etymon srd. Translations French remords, regret, réflexion English regret, reflection Spanish remordimiento, reflexión, viraje Italian rimòrso, rammàrico, rimpianto, ripensaménto German Gewissensbiß, Bedauern, Besinnung.

incrudèschere , vrb: incruèschere Definition provare dolore, dispràxere, fàere o essire peus, prus dolorosu; nau de cosas coendho o faendho, chi no coent o no essint bene / i. su male = impeorai Synonyms e antonyms dòlere, dispiàchere, incrèschere, rànchere / incalèschere, incancheriare Sentences si pecadu no atrogas su coro incrueschet ◊ cantu martirizu: su patire tou est piús incruéschidu! 2. l'incrudeschet sa cundanna chi at iscontau 3. su màndhicu at incrudéschiu ◊ sa pasta si est incrudéschia (G.F.Sedda) Etymon spn. encrudecer Translations French regretter, aigrir English to regret, to grow worse (harsh) Spanish doler, exacerbar, encrudecer Italian rincréscere, incrudire, inasprire German leid tun, sich verschlimmern.

surrúgnu , nm: surrúngiu Definition no própriu murrúngiu, ma calecuna cosa coment'e duda, chèscia e dispraxere totu impare, ammentu de cosa chi dispraxet Synonyms e antonyms impudu Sentences tui as tentu custu dannu e immoi ti abarrat custu surrúngiu de no èssi pótziu fai nudha ◊ is surrúngius de tantis tristuras, su grajori de tantis buconis marigosus si fiant assacaus asuba de is palas suas ◊ mi berrinat in conca s'ispédhiu e su surrúngiu de is cosas chi fiant e no funt prus ◊ si passat innoe dh’at a bíncere su surrugnu Translations French regret English regret Spanish nostalgia, arrepentimiento Italian rimpianto German schmerzliche Erinnerung.

surrungiài , vrb Definition coment'e murrungiare, ma nau in su sensu de si dispràxere, impudare Synonyms e antonyms dispiàchere, morrugnare Sentences "Pobidhu miu mi at lassau!", surrúngiat a tretus, fadendusí su signali de sa gruxi ◊ ma dh'apu surrungiau, lah, a si ndi èssi sicada cussa mata de figu! ◊ su chi surrungiàt fiat de no ai pótziu istruncai su vítziu intragnau in cussus logus Etymon srd. Translations French regretter English to regret Spanish lamentar, sentir Italian rimpiàngere German beweinen, nachtrauern.