Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ammiàda , nf: armiada, miada Definition su ammiare, genia de abbaidada fintzes fata cun severidade, coment’e ammeletzu Synonyms e antonyms acínnidu, manigiada, móvida, ocrada Sentences mi bastabat solu un'ammiada, un'ingrisada de babbu pro mi pònnere in trassa! ◊ apenas ti bidesi s'ammiada mi abbandhonei in bratzos de sa sorte ◊ no fago mancu s'ammiada, ca isco chi si tratat de dare fune longa a su patire Etymon srd. Translations French signe, geste English nod, sign Spanish ademán, seña Italian cénno German Wink.

arrebàtu , nm: rebatu* Definition atacu de una maladia (es. de callentura); arrebbentu, múngia, pelea po calecuna cosa Synonyms e antonyms afogu, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, matana, mugna, pista, pistapone, podha Translations French prodrome, anxiété, agitation English warning sign, labour, anxiety, disease attack Spanish arrebato Italian attacco di male, pròdromo, affanno, agitazióne German Anfall, Prodrom, Angst, Aufregung.

chílciu 1 , nm: chísciu 1 Definition cosa chi si narat o chi si faet a ingestu po fàere a cumprèndhere calecuna cosa, po iscontroriare, fàere asseliare Synonyms e antonyms tzinnida Sentences su cane meu li móssigat a sa tzega airadu e no intendhet mancu sos chíscios chi l'imbio Etymon srd. Translations French signe, geste, clin d'œil English sign, nod Spanish seña (f), ademán Italian cénno, ammicco German Wink.

firmài 1 , vrb: firmare Definition pònnere sa firma, iscríere donniunu a manu sua númene e sambenau suo Sentences frimma sa lítera e mandhachela! ◊ no ti dhus potzu firmai cussus paperis! Translations French signer English to sign Spanish firmar Italian firmare German unterschreiben, unterzeichnen.

giogiói , nf Definition pistadura de un'istrinta Translations French pinçon English the sign of a pinch Spanish marca de un pellizco Italian pulcesécca German Zeichen von Zwicken.

indícu , nm Definition cosa chi si narat o chi si giaet a ischire a ccn.; in is libbros, sa lista de is allegas o argumentos cun su númeru de pàgina inue si agatant o cumènciant Synonyms e antonyms indíscia, inditu, significu Sentences sos indicos chi at dadu sunt pretzisos Etymon srd. Translations French indication English sign Spanish índice Italian indicazióne German Angabe.

micàda , nf Definition ingestu, móvia de una parte de sa carena o àteru po fàere a cumprèndhere calecuna cosa Synonyms e antonyms acínnidu, manigiada, miada, móvida, ocrada, tzinnida Sentences l'at cumpresu a sa micada ◊ at fatu sa micada de si sinnare ◊ a sa micada de sa chintolza su puzone est fuidu a perdijinu ◊ su mudu mustrat sa cosa a micadas ◊ Pone! - narat fatendhe de micada cun su pódhighe a cúcuru in giosso a su tzilleralzu pro pienare sas tatzas Translations French geste, signe English sign Spanish ademán, seña Italian gèsto, cénno German Wink.

míngula , nf Synonyms e antonyms ammiada, ingestu Sentences aimus istudiadu sas míngulas de fàghere pro nos cumprèndhere chentza faedhare: s'ojitu, unu tuscitu, duos tuscitos, e gai ◊ a mossas e a míngulas mi at fatu a cumprèndhere chi m'isfidaiat a duellu Translations French signe, geste English sign Spanish ademán Italian cénno German Wink.

sémbu , nm: semmu, semu Definition singiale o marcu, de maladia, de segada o de freadura, chi abbarrat (prus che àteru in sa pedhe); crosta, pigighedhu de sàmbene sicau comente faet in is segadas; genia de essidura in sa tita de is animales e a bortas de sa fémina allatandho; css. cosa chi abbarrat coment'e singiale lassau de un'àtera; dónnia cosa in cantu est distinta de un'àtera / min. semotu Synonyms e antonyms muca, sémida, sinnale / ampístula, brussedha, caigioni, dolimazosa, essidura, frusca, gurone, pabedha 1, postema, semadura / piessignu Idioms csn: su mali de is semos = zenia de apesta; sembu iscantau, coghinau = fruschedha martzida; semu de coi = carbuncu Sentences a s'àinu si li bident sos semos de comente l'at pitigadu su sedhone ◊ custas abbas de súlfaru assaldant sa carena de sos semos chi giughimus in ossos 2. no ti che catzes su semu de sa frascada, si no est bene sicu, ca ti essit torra sàmbene! ◊ su semu de sa secada 3. cust'erba est addata po semus 4. Deus dat semus de divinos dissignos ◊ custos sunt sos semos de sa decadéntzia ◊ no si bidet buscu o semu de alzola, no bi creschet olia ne ispiga ◊ issos no ant lassatu sinnu o semotu de su chi est fata s'identitate, sa memória de s'anticóriu (G.Albergoni) 5. no bi at semu de sa pessone chi no apet su númene sou, in sardu puru Translations French bouton, cicatrice English scare sign Spanish cicatriz, señal Italian ségno da cicatrice, fìgnolo German Narbe, Furunkel.

sentína , nf Definition is singiales de comente unu si sentit, de su male chi tenet Synonyms e antonyms insemia Translations French symptôme English sign, symptom Spanish síntoma Italian sìntomo German Zeichen.

signifícu , nm: sinníficu Definition su chi bolet nàrrere una cosa, s'inditu chi giaet unu sínniu, unu singiale Synonyms e antonyms indicu, indíscia, signale, significadu Sentences fit unu giogu, ma teniat unu granne significu pro un'amore chi fit naschinne ◊ malu significu a ojare a unu chin d-unu fiadu moltu a pala! ◊ su sinníficu de cussa paràgula est custu Etymon srd. Translations French signe, symptôme English sign Spanish síntoma, indicio Italian indìzio, sìntomo German Zeichen.

síngia , nf, nm: sinna, sinza, sinzu Definition css. singiale, pruschetotu longu coment'e una línia, chi lassat una cosa passandho, arrasigandho, fintzes fatu apostadamente; làcana intremesu de is propiedades, s'acabbu de sa vida; fintzes tzacadura Synonyms e antonyms sígnala, signale, sinneba / sinnera, sinzolu / làcana Idioms csn: bogare o dare cosa a sinza = a mindigu, a pagu a pagu; èssere a sinza posta = susuncu, de manu afissa; sos sinzos = cantu de peta o de matímine chi si daet candho si bochit su mannale Sentences sa síngia de s'arroda ◊ at lassadu una sinza ◊ comente sos oberajos si ndhe sunt leados dai sa sinza, Portolu iscapat a cúrrere e lompet su primu ◊ dh'iat atacau is peis aici bèni chi no si bidiat mancu sinna de atacadura ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ si bit una sinna luxenti aundi is montis parit chi atumbint a su celu 2. sa sinza narant chi l'at posta Deu ca est Isse su mere de sa vida 3. sos inzemos los vogades a fiotos e su dinari a sinza: a èssere cumpridos siat! Etymon ltn. signa Translations French signe, limite English sign, limit Spanish señal, límite Italian ségno, lìmite German Zeichen, Grenze.

sinzólu , nm Definition cosa chi si faet, chi si ponet o chi s'iscriet a singiale Synonyms e antonyms indíscia, sémida, signale, sinnera, síngia Etymon srd. Translations French signe English sign Spanish seña, señal Italian ségno German Zeichen.