abbéntu , nm Definition
su fragu, s'arrastu chi si pigat in s'ària, pruschetotu pudésciu / timire a unu a s'a. = tímiri fintzas s'arrastu de unu
Synonyms e antonyms
abbentada,
arrancu,
fracu,
pudescioi,
meleda
Sentences
su sirvone at leadu abbentu e prima de suprire a sa posta at iscostazadu
2.
cussu tantu abbramidu malandrinu tzertosunos lu timent a s'abbentu
Etymon
srd.
Translations
French
puanteur
English
bad smell,
reek
Spanish
peste,
hedor
Italian
puzza
German
Gestank.
acarigàe, acarigài, acarigàri , vrb Definition
pigare is fragos, s’arrancu cun is càrigas, cun su nasu, fintzes istare a su crica crica e bòllere ischire totu / cani acarigau = cane chi pigat bene meda is fragos, s'arrancu
Synonyms e antonyms
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
frusai,
nuscai
Sentences
boghidenci cussa piciocona, no depit abarrai incui acarigandu! ◊ est acarighendi su bentu chi fragat de mari ◊ cussu s'est infaciau in genna po acarigai!
Etymon
srd.
Translations
French
flairer
English
to smell
Spanish
oler
Italian
annusare
German
riechen.
annajàre , vrb: annasare,
annaxare Definition
pigare fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
nuscai
Sentences
si nche afungat una podhicata in su tabbacu e annasat ◊ sos canes a murru paradu sunt annaxendhe ◊ su cane est annasandho si bi at àtera zente
Etymon
itl.
Translations
French
flairer
English
to smell
Spanish
olfatear
Italian
annasare
German
riechen.
annàsere , vrb Definition
pigare su fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
nuscai
Etymon
srd.
Translations
French
flairer
English
to smell
Spanish
oler
Italian
annusare
German
riechen an.
annàsu , nm Definition
sa capacidade de pigare is fragos, su pigare is fragos, s’arrancu / andhare annasu annasu = andai fraga fraga (e fintzas iscrucullendi su chi faint is àterus)
Etymon
srd.
Translations
French
flair
English
smell (sense of)
Spanish
olfato
Italian
annuso,
fiuto
German
Beschuppern,
Schnüffel.
arrancài 1 , vrb Definition
pigare s'arrancu, su fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
annàsere,
fiagare,
franigai,
nuscai
Sentences
sentza de mancu biri nudha connoscit tot'is fragus: cussu arrancat bèni, lah! ◊ cussu no bit e no arrancat ◊ mancai arranchis, de custu tui no ndi papas! ◊ is topis fiant cun su bruncu frungi frungi, arranchendi in logu de casu ◊ cussa si satzat sa pecedha e nosu arrancaus su fragu!
Etymon
srd.
Translations
French
flairer,
sentir
English
to smell
Spanish
oler
Italian
odorare
German
riechen.
fiàcu 1, fiàgu , nm: flacu 1,
fracu 1,
fragu Definition
abbentada chi si leat cun su o chi si sentit in su nasu
Synonyms e antonyms
abbentada,
abbentu,
antori,
arrancu,
arrasta,
frusa,
nuscu
/
cdh. fiacu
Idioms
csn:
essire, andhare, pònnere fragu a sa cosa, leare, iscapai f. (custu bollit nàrriri fintzas "bogai fragu"); zenias de fragu: bellu, pudésciu, béchinu (de craba), bíschidu (= agru), putzinosu, púdidu (= de pudesciori), brusiadu (= de cosa abbruxada); avb. a fragu = fraghendi, cun fatzilidade meda; andai fragus malus a ccn. = bogare fama mala
Sentences
at istérridu sa bestimenta pro che li bogare su fiagu de s'inserru ◊ intrat su fiagu areste de su pruleu ◊ so lendhe fragu brusiadu: ite at a èssere? ◊ portu cussu fragu in is càrigas ◊ cuss'erba mi at lassadu su fragu in manos ◊ sas cosas postas paris leant s'una su fragu de s'àtera ◊ isterre custa cosa in fora a che li essire su fragu malu ◊ soe a fiacu de casu e de verveche ca faco su pastore
2.
comente l'as àpida custa cosa, a fragu? ◊ custus froris, chi dhus prantas, pigant a fragu ca immoi est tempus ◊ daghi nos cogiamos, a fostè mancu fiagu a nares bondhe acudit!
Etymon
srd.
Translations
French
odeur
English
smell
Spanish
olor
Italian
odóre
German
Geruch.
fiagàre , vrb: fracare,
fragai,
fragare Definition
pigare fragu, is fragos, arrancu; in cobertantza, cricare ccn. cosa; bogare o lassare andhare fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fraghigiai,
nuscai
Idioms
csn:
andai fraga fraga = furitendu, arrotza arrotza, chirchendhe a s'airada, che cane in catza (ma nau de is piciocos chi currint aundi dhui at piciocas); cosa chi fragat = una chistione pro un'àtera, zenia de iscusa, de iscóbiu; fragai che pubusa = èssere púdidu a tzutzu
Sentences
su cane giraiat fiaghendhe su rastu e s'aera ◊ fiat fraghendi in dogna logu a càrigas obertas che cani de cassa ◊ mi ant dadu unu fiore pro mi lu fiagare
2.
sannoris a crobbata e a cicia arrólliant de contonada in contonada, cichendu, fraghendu…
3.
mi praxint custas arrosas ca frangant ◊ custa cosa fragat de casu ◊ est aici brutu chi fragat de aillargu
4.
custa est cosa chi fragat, gopai: no est po sa saludi ma po fai càncua farrassa manna chi funt circhendu!
Etymon
ltn.
fragrare
Translations
French
flairer
English
to smell,
to exhale
Spanish
oler,
olfatear,
oler
Italian
fiutare,
odorare,
emanare odóre
German
riechen.
frusài, frusàre , vrb: afrusae Definition
pigare sa frusa, su fragu, s'arrancu; andhare aifatu de s'arrastu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fiagare,
isimare,
nuscai
Etymon
srd.
Translations
French
flairer
English
to smell
Spanish
olfatear
Italian
fiutare,
annusare
German
riechen.
olfàtu , nm Definition
sa capacidade de pigare is fragos, de fragare, cosa chi si faet cun su nasu
Synonyms e antonyms
nuscu
Translations
French
odorat
English
smell
Spanish
olfato
Italian
odorato
German
Geruchssinn.
pudidína , nf: putitina Definition
su pudidore, fragu chi faet a gana lègia, e fintzes brutesa de iscurrentziadura; preugu pudhinu / p. de intro ’e mama = genia de ladamíngiu grogo chi su pipiu de naschidórgiu ndhe faet is primas dies; èssere una p. = nau de ccn., chi est malu, botosu
Synonyms e antonyms
pudescioi,
pudina
Sentences
sa créita fit s'única cosa chi, impare chin sa putitina de sa bassa de sos cusinos, lu manteniat in mesu de su segnoriu
2.
a zòvanu cussu fuit una pudidina!
Etymon
srd.
Translations
French
puanteur
English
bad smell
Spanish
peste,
hedor
Italian
puzza
German
Gestank.