Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbéntu , nm Definitzione su fragu, s'arrastu chi si pigat in s'ària, pruschetotu pudésciu / timire a unu a s'a. = tímiri fintzas s'arrastu de unu Sinònimos e contràrios abbentada, arrancu, fracu, pudescioi, meleda Frases su sirvone at leadu abbentu e prima de suprire a sa posta at iscostazadu 2. cussu tantu abbramidu malandrinu tzertosunos lu timent a s'abbentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu puanteur Ingresu bad smell, reek Ispagnolu peste, hedor Italianu puzza Tedescu Gestank.

acarigàe, acarigài, acarigàri , vrb Definitzione pigare is fragos, s’arrancu cun is càrigas, cun su nasu, fintzes istare a su crica crica e bòllere ischire totu / cani acarigau = cane chi pigat bene meda is fragos, s'arrancu Sinònimos e contràrios annajare, annàsere, arrancai 1, arrastai, fiagare, frusai, nuscai Frases boghidenci cussa piciocona, no depit abarrai incui acarigandu! ◊ est acarighendi su bentu chi fragat de mari ◊ cussu s'est infaciau in genna po acarigai! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flairer Ingresu to smell Ispagnolu oler Italianu annusare Tedescu riechen.

annajàre , vrb: annasare, annaxare Definitzione pigare fragu Sinònimos e contràrios acarigai, annàsere, arrancai 1, arrastai, fiagare, nuscai Frases si nche afungat una podhicata in su tabbacu e annasat ◊ sos canes a murru paradu sunt annaxendhe ◊ su cane est annasandho si bi at àtera zente Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu flairer Ingresu to smell Ispagnolu olfatear Italianu annasare Tedescu riechen.

annàsere , vrb Definitzione pigare su fragu Sinònimos e contràrios acarigai, annajare, arrancai 1, arrastai, fiagare, nuscai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flairer Ingresu to smell Ispagnolu oler Italianu annusare Tedescu riechen an.

annàsu , nm Definitzione sa capacidade de pigare is fragos, su pigare is fragos, s’arrancu / andhare annasu annasu = andai fraga fraga (e fintzas iscrucullendi su chi faint is àterus) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flair Ingresu smell (sense of) Ispagnolu olfato Italianu annuso, fiuto Tedescu Beschuppern, Schnüffel.

arrancài 1 , vrb Definitzione pigare s'arrancu, su fragu Sinònimos e contràrios acarigai, annajare, annàsere, fiagare, franigai, nuscai Frases sentza de mancu biri nudha connoscit tot'is fragus: cussu arrancat bèni, lah! ◊ cussu no bit e no arrancat ◊ mancai arranchis, de custu tui no ndi papas! ◊ is topis fiant cun su bruncu frungi frungi, arranchendi in logu de casu ◊ cussa si satzat sa pecedha e nosu arrancaus su fragu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flairer, sentir Ingresu to smell Ispagnolu oler Italianu odorare Tedescu riechen.

fiàcu 1, fiàgu , nm: flacu 1, fracu 1, fragu Definitzione abbentada chi si leat cun su o chi si sentit in su nasu Sinònimos e contràrios abbentada, abbentu, antori, arrancu, arrasta, frusa, nuscu / cdh. fiacu Maneras de nàrrere csn: essire, andhare, pònnere fragu a sa cosa, leare, iscapai f. (custu bollit nàrriri fintzas "bogai fragu"); zenias de fragu: bellu, pudésciu, béchinu (de craba), bíschidu (= agru), putzinosu, púdidu (= de pudesciori), brusiadu (= de cosa abbruxada); avb. a fragu = fraghendi, cun fatzilidade meda; andai fragus malus a ccn. = bogare fama mala Frases at istérridu sa bestimenta pro che li bogare su fiagu de s'inserru ◊ intrat su fiagu areste de su pruleu ◊ so lendhe fragu brusiadu: ite at a èssere? ◊ portu cussu fragu in is càrigas ◊ cuss'erba mi at lassadu su fragu in manos ◊ sas cosas postas paris leant s'una su fragu de s'àtera ◊ isterre custa cosa in fora a che li essire su fragu malu ◊ soe a fiacu de casu e de verveche ca faco su pastore 2. comente l'as àpida custa cosa, a fragu? ◊ custus froris, chi dhus prantas, pigant a fragu ca immoi est tempus ◊ daghi nos cogiamos, a fostè mancu fiagu a nares bondhe acudit! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu odeur Ingresu smell Ispagnolu olor Italianu odóre Tedescu Geruch.

fiagàre , vrb: fracare, fragai, fragare Definitzione pigare fragu, is fragos, arrancu; in cobertantza, cricare ccn. cosa; bogare o lassare andhare fragu Sinònimos e contràrios acarigai, annajare, annàsere, arrancai 1, arrastai, fraghigiai, nuscai Maneras de nàrrere csn: andai fraga fraga = furitendu, arrotza arrotza, chirchendhe a s'airada, che cane in catza (ma nau de is piciocos chi currint aundi dhui at piciocas); cosa chi fragat = una chistione pro un'àtera, zenia de iscusa, de iscóbiu; fragai che pubusa = èssere púdidu a tzutzu Frases su cane giraiat fiaghendhe su rastu e s'aera ◊ fiat fraghendi in dogna logu a càrigas obertas che cani de cassa ◊ mi ant dadu unu fiore pro mi lu fiagare 2. sannoris a crobbata e a cicia arrólliant de contonada in contonada, cichendu, fraghendu… 3. mi praxint custas arrosas ca frangant ◊ custa cosa fragat de casu ◊ est aici brutu chi fragat de aillargu 4. custa est cosa chi fragat, gopai: no est po sa saludi ma po fai càncua farrassa manna chi funt circhendu! Ètimu ltn. fragrare Tradutziones Frantzesu flairer Ingresu to smell, to exhale Ispagnolu oler, olfatear, oler Italianu fiutare, odorare, emanare odóre Tedescu riechen.

frusài, frusàre , vrb: afrusae Definitzione pigare sa frusa, su fragu, s'arrancu; andhare aifatu de s'arrastu Sinònimos e contràrios acarigai, annajare, annàsere, arrancai 1, arrastai, fiagare, isimare, nuscai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flairer Ingresu to smell Ispagnolu olfatear Italianu fiutare, annusare Tedescu riechen.

olfàtu , nm Definitzione sa capacidade de pigare is fragos, de fragare, cosa chi si faet cun su nasu Sinònimos e contràrios nuscu Tradutziones Frantzesu odorat Ingresu smell Ispagnolu olfato Italianu odorato Tedescu Geruchssinn.

pudidína , nf: putitina Definitzione su pudidore, fragu chi faet a gana lègia, e fintzes brutesa de iscurrentziadura; preugu pudhinu / p. de intro ’e mama = genia de ladamíngiu grogo chi su pipiu de naschidórgiu ndhe faet is primas dies; èssere una p. = nau de ccn., chi est malu, botosu Sinònimos e contràrios pudescioi, pudina Frases sa créita fit s'única cosa chi, impare chin sa putitina de sa bassa de sos cusinos, lu manteniat in mesu de su segnoriu 2. a zòvanu cussu fuit una pudidina! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu puanteur Ingresu bad smell Ispagnolu peste, hedor Italianu puzza Tedescu Gestank.

«« Torra a chircare