abbéntu , nm Definitzione su fragu, s'arrastu chi si pigat in s'ària, pruschetotu pudésciu / timire a unu a s'a. = tímiri fintzas s'arrastu de unu Sinònimos e contràrios abbentada, arrancu, fracu, pudescioi, meleda Frases su sirvone at leadu abbentu e prima de suprire a sa posta at iscostazadu 2. cussu tantu abbramidu malandrinu tzertosunos lu timent a s'abbentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu puanteur Ingresu bad smell, reek Ispagnolu peste, hedor Italianu puzza Tedescu Gestank.
apèsta , nf: apeste, pelte* Definitzione maladia mala apicigosa chi s'ispainat e leat a gente meda, ma fintzes maladia o male bastat chi siat; in cobertantza si narat de su margiane (ca si papat is angiones), o fintzes de gente mala chi no si podet padire / genia de frastimu: s'apesta niedha chi che lu boghet! = anchi si morxat de pesta! Sinònimos e contràrios pidémia / grodhe, magliane Frases s'apesta niedha che lu boghet, a isse solu! ◊ bi ndhe at àpidu de apestes in s'istória!… Tradutziones Frantzesu peste Ingresu plague Ispagnolu peste Italianu pèste Tedescu Pest.
pèlte , nf, nm: apesta, pesta, pesti Definitzione maladia mala apicigosa chi s'ispraghet e cundhit gente meda, ma fintzes maladia o male bastat chi siat; gente mala chi no faet a dha padire / maladias de su matedu, totu genias de codrolinu microscópicu: pesta o fintzes arrúngia de sa fògia (Taphrina deformans) chi faet sa fògia de unas cantu matas (es. péssighe, méndhula) coment'e a bubburucas, a giúmburos; p. de sa fruta (Fusicladium pirinum); p. niedha, p. de s'àxina o fintzes pódhine biancu (Oidium Tuckeri) Sinònimos e contràrios pidémia 2. pro cussu pelte malu solu timo! ◊ est ue passas a segare tue che candho passet una mala pesta ca mata sana no lassas in logu Ètimu ltn. peste(m) Tradutziones Frantzesu peste Ingresu pestilence Ispagnolu peste Italianu pèste Tedescu Pest.
pudesciòi, pudesciòre, pudesciòri , nm: pudescore, pudessiore Definitzione fragu malu, púdidu Sinònimos e contràrios abbentada, atóschiru, còllere, mòrmoro, pudidore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu puanteur Ingresu stink Ispagnolu hedor, peste Italianu fetóre Tedescu Gestank.
pudidína , nf: putitina Definitzione su pudidore, fragu chi faet a gana lègia, e fintzes brutesa de iscurrentziadura; preugu pudhinu / p. de intro ’e mama = genia de ladamíngiu grogo chi su pipiu de naschidórgiu ndhe faet is primas dies; èssere una p. = nau de ccn., chi est malu, botosu Sinònimos e contràrios pudescioi, pudina Frases sa créita fit s'única cosa chi, impare chin sa putitina de sa bassa de sos cusinos, lu manteniat in mesu de su segnoriu 2. a zòvanu cussu fuit una pudidina! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu puanteur Ingresu bad smell Ispagnolu peste, hedor Italianu puzza Tedescu Gestank.