pèlte , nf, nm: apesta, pesta, pesti Definitzione maladia mala apicigosa chi s'ispraghet e cundhit gente meda, ma fintzes maladia o male bastat chi siat; gente mala chi no faet a dha padire / maladias de su matedu, totu genias de codrolinu microscópicu: pesta o fintzes arrúngia de sa fògia (Taphrina deformans) chi faet sa fògia de unas cantu matas (es. péssighe, méndhula) coment'e a bubburucas, a giúmburos; p. de sa fruta (Fusicladium pirinum); p. niedha, p. de s'àxina o fintzes pódhine biancu (Oidium Tuckeri) Sinònimos e contràrios pidémia 2. pro cussu pelte malu solu timo! ◊ est ue passas a segare tue che candho passet una mala pesta ca mata sana no lassas in logu Ètimu ltn. peste(m) Tradutziones Frantzesu peste Ingresu pestilence Ispagnolu peste Italianu pèste Tedescu Pest.
pestulèssa, pestuléssia , nf Definitzione maladia mala apicigosa chi s'ispraghet e cundhit gente meda; in cobertantza, css. cosa mala meda, dannosa Sinònimos e contràrios apesta 2. a bias pariat una beneissone, àteras una pestulessa ◊ cudhu portale timiu e rispetau… como si frimmant medas pro pissiare comente a unu restu de pestuléssia! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu épidémie Ingresu pestilence Ispagnolu pestilencia Italianu pestilènza Tedescu Pestilenz, Verderben, Unheil.
pistoléntzia, pistoléssia , nf: pistuléntzia, pistuléscia, pistulessa, pistuléssia Definitzione maladia mala chi pigat a gente meda e, in cobertantza, fainas o òperas malas, cosa púdida, pudidore, gente botosa, ifadosa, malafatora; fintzes cosighedha de pagu contu ma ifadosa, fintzes bodheta, tragàgiu, male chi si narat de s'àteru Sinònimos e contràrios pestulessa*, pistulia / pistinzone, tragàgiu Frases in s'impestantu chi bi aiat pistuléscia, sas bidhas de acurtzu ant dissinzadu de fàghere una bidha noa ◊ ambos duos si aiant apompiatu a su chi nche aiat bómbitu su frastinzu e si li fint iscostiatos pariat chi giuchiat pistulessa mala ◊ s'arbeghe est unu paru delicadu: dhi atacat dogna pistuléntzia 2. mi labo sa cusséntzia gàrriga de pistoléssias e de benenos ◊ su mundhu est malu, bramat sa pistoléssia ◊ fit unu bandhiu imputau de furas e de àteras pistuléssias ◊ s'airabat, ripitiat cudha prumissa, si garrigabat de pistuléssias ma no cambiabat nudha ◊ siéntzia traitora chi bendhes pistuléntzias! 3. custas sunt pistuléssias, no cosas de pònnere in contu! ◊ cun pobidha mia brigaus dógnia die po sa pistuléntzia sua! Tradutziones Frantzesu épidémie Ingresu pestilence Ispagnolu pestilencia Italianu pestilènza Tedescu Pestilenz.