moltína , nf: mortina,
murtina Definitzione
maladia mortale chi leat a gente o animales a meda
Sinònimos e contràrios
mortalidade,
mortalla
Frases
in parte bi semus rimediendhe a sa moltina de su bestiàmine ◊ contipitzabat unu grústiu de crapedhas, ma sa murtina cad'annu lias ispistidhabat ◊ comporaes unu grústiu de porcos e una chedha de berbeches, assumancu si si ghetat sa murtina a unu parile bos sarbaes chin s'àteru
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épidémie (de peste etc.)
Ingresu
plague
Ispagnolu
pestilencia,
mortandad
Italianu
pestilènza
Tedescu
Pest,
Pestilenz.
pestulèssa, pestuléssia , nf Definitzione
maladia mala apicigosa chi s'ispraghet e cundhit gente meda; in cobertantza, css. cosa mala meda, dannosa
Sinònimos e contràrios
apesta
2.
a bias pariat una beneissone, àteras una pestulessa ◊ cudhu portale timiu e rispetau… como si frimmant medas pro pissiare comente a unu restu de pestuléssia!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
épidémie
Ingresu
pestilence
Ispagnolu
pestilencia
Italianu
pestilènza
Tedescu
Pestilenz,
Verderben,
Unheil.
pistoléntzia, pistoléssia , nf: pistuléntzia,
pistuléscia,
pistulessa,
pistuléssia Definitzione
maladia mala chi pigat a gente meda e, in cobertantza, fainas o òperas malas, cosa púdida, pudidore, gente botosa, ifadosa, malafatora; fintzes cosighedha de pagu contu ma ifadosa, fintzes bodheta, tragàgiu, male chi si narat de s'àteru
Sinònimos e contràrios
pestulessa*,
pistulia
/
pistinzone,
tragàgiu
Frases
in s'impestantu chi bi aiat pistuléscia, sas bidhas de acurtzu ant dissinzadu de fàghere una bidha noa ◊ ambos duos si aiant apompiatu a su chi nche aiat bómbitu su frastinzu e si li fint iscostiatos pariat chi giuchiat pistulessa mala ◊ s'arbeghe est unu paru delicadu: dhi atacat dogna pistuléntzia
2.
mi labo sa cusséntzia gàrriga de pistoléssias e de benenos ◊ su mundhu est malu, bramat sa pistoléssia ◊ fit unu bandhiu imputau de furas e de àteras pistuléssias ◊ s'airabat, ripitiat cudha prumissa, si garrigabat de pistuléssias ma no cambiabat nudha ◊ siéntzia traitora chi bendhes pistuléntzias!
3.
custas sunt pistuléssias, no cosas de pònnere in contu! ◊ cun pobidha mia brigaus dógnia die po sa pistuléntzia sua!
Tradutziones
Frantzesu
épidémie
Ingresu
pestilence
Ispagnolu
pestilencia
Italianu
pestilènza
Tedescu
Pestilenz.
rúlta , nf: rusta Definitzione
rusta maseda, genia de bobboitedhu piticu chi suspit su sàmbene de is animales; nau in cobertantza, dónnia animale dannosu, ma mescamente su margiane; nau de gente puru, chi o chie est malafatore
Sinònimos e contràrios
chímighe,
chínniche,
corosta*,
pinni
/
animabi,
apesta,
grodhe,
magliane
2.
si los mànicat sa rusta ◊ cussa rusta no ti lassat anzones, si no bi daes tentu ◊ cussa rusta catzadila: est zente chi si imbitzat a inoghe no ti coizat nudha
Sambenados e Provèrbios
prb:
Rusta
Terminologia iscientìfica
crp
Tradutziones
Frantzesu
punaise,
épidémie,
fléau
Ingresu
bug,
plague
Ispagnolu
chinche,
plaga
Italianu
cìmice,
pestilènza,
flagèllo
Tedescu
Wanze,
Ekel,
Geißel.