apèsta , nf: apeste,
pelte* Definitzione
maladia mala apicigosa chi s'ispainat e leat a gente meda, ma fintzes maladia o male bastat chi siat; in cobertantza si narat de su margiane (ca si papat is angiones), o fintzes de gente mala chi no si podet padire / genia de frastimu: s'apesta niedha chi che lu boghet! = anchi si morxat de pesta!
Sinònimos e contràrios
pidémia
/
grodhe,
magliane
Frases
s'apesta niedha che lu boghet, a isse solu! ◊ bi ndhe at àpidu de apestes in s'istória!…
Tradutziones
Frantzesu
peste
Ingresu
plague
Ispagnolu
peste
Italianu
pèste
Tedescu
Pest.
malàndra , nf: marandra,
melandra Definitzione
genia de freadura de sa pedhe fata a su friga friga forte cun calecuna cosa, o fintzes de segada / èssere musca e malandra = (nau de duus) èssiri sempri impari
Sinònimos e contràrios
caizone,
costana,
freadura,
gliaga,
iscalabrada,
piticada,
secada
Frases
a sa malandra acudit sa musca
2.
bidetilos, colloitos musca e malandra!
Ètimu
ltn.
malandria
Tradutziones
Frantzesu
plaie,
écorchure
Ingresu
plague caused,
in pack animals,
by the pack-saddle or the saddle
Ispagnolu
matadura
Italianu
guidalésco
Tedescu
Schramme.
moltína , nf: mortina,
murtina Definitzione
maladia mortale chi leat a gente o animales a meda
Sinònimos e contràrios
mortalidade,
mortalla
Frases
in parte bi semus rimediendhe a sa moltina de su bestiàmine ◊ contipitzabat unu grústiu de crapedhas, ma sa murtina cad'annu lias ispistidhabat ◊ comporaes unu grústiu de porcos e una chedha de berbeches, assumancu si si ghetat sa murtina a unu parile bos sarbaes chin s'àteru
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épidémie (de peste etc.)
Ingresu
plague
Ispagnolu
pestilencia,
mortandad
Italianu
pestilènza
Tedescu
Pest,
Pestilenz.
rúlta , nf: rusta Definitzione
rusta maseda, genia de bobboitedhu piticu chi suspit su sàmbene de is animales; nau in cobertantza, dónnia animale dannosu, ma mescamente su margiane; nau de gente puru, chi o chie est malafatore
Sinònimos e contràrios
chímighe,
chínniche,
corosta*,
pinni
/
animabi,
apesta,
grodhe,
magliane
2.
si los mànicat sa rusta ◊ cussa rusta no ti lassat anzones, si no bi daes tentu ◊ cussa rusta catzadila: est zente chi si imbitzat a inoghe no ti coizat nudha
Sambenados e Provèrbios
prb:
Rusta
Terminologia iscientìfica
crp
Tradutziones
Frantzesu
punaise,
épidémie,
fléau
Ingresu
bug,
plague
Ispagnolu
chinche,
plaga
Italianu
cìmice,
pestilènza,
flagèllo
Tedescu
Wanze,
Ekel,
Geißel.