acongosciàre , vrb Definition
provare o fàere congòscia, pena forte
Synonyms e antonyms
angultiare
Etymon
spn.
acongojar
Translations
French
angoisser
English
to cause anguish
Spanish
angustiar,
acongojarse
Italian
angosciare
German
beklemmen.
cajonàre , vrb: acajonare* Synonyms e antonyms
intzimiai
Sentences
cussu bantzigonzu li cajonat dolimentos mannos
Translations
French
causer,
occasionner
English
to cause
Spanish
causar,
provocar
Italian
cagionare
German
verursachen.
causài , vrb: causare Definition
fàere naschire, fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu
Synonyms e antonyms
intzimiai,
ocasionai
Sentences
sa maladia chi zughet ndhe l'est causada dae su piponzu
Translations
French
causer
English
to cause
Spanish
causare
Italian
causare
German
verursachen.
incidài , vrb: incidiare,
incirai 1,
insidai 1,
intzediare,
intzidare,
intzidiare,
intziliare,
intzirai 1,
intzitai,
intzitare Definition
mòvere o fàere mòvere s'àteru atzitzandhodhu, naendho e faendho e ofendhendho puru, ponendho s'unu contras a s'àteru / incirai su logu = pònnere sa zente, sos àteros, o fintzas solu s'àteru in buluzu, fàghere pessare in su malu
Synonyms e antonyms
aciopai,
ateneae,
atiare,
auntzare,
imbriscare,
incirigare,
inciulai,
insissiligai,
intrulliare,
intzifrire,
intzigare,
intzudie,
intzullire,
issolociare,
pretzipitare,
sotae,
tzintzigare,
ubetzare,
umprigare
/
intriscare,
mincidiare,
suberiare,
purruntzare,
tinghitare
Sentences
un'ora ses intzidiendhe: ma si ti aferro ti ndhe passo sa gana! ◊ a filla mia est sa cumpàngia chi dha incidat a fai cussas cosas ◊ ti pregu chi no insidis de fronti a custa disputa, chi no fatzas su disconnotu! (Pani)◊ prus de unu l'intzediaiat pro la cherrer fàghere cantare ◊ non m'intzédies: menzus mudu ti abbarra!◊ no dhi neris cosa, a su pipiu, ca dh'incidas, ca est dormendisí!
2.
at incidau totu su logu chi depit andai a s'èstero ◊ su piciochedhu est incirendi is fradis a pedí dinai a sa mama ◊ ant iscambillau is pipius… funt giogus de natura…: ita bollis intzirai?!
Etymon
itl.
incitare
Translations
French
provoquer
English
to cause
Spanish
provocar,
atizar
Italian
provocare,
rinfocolare
German
provozieren,
wieder entzünden.
intzimiài , vrb Definition
ingòllere o pònnere tema, intzimia, cuménciu de maladia; cumenciare, cumenciare a si pàrrere una maladia: nau de fémina, bènnere o èssere príngia
Synonyms e antonyms
atemare,
cajonare,
colpire,
temiare
/
comentzari
2.
cussu dh'emu intzimiau dèu ◊ est intzimiau de mali ◊ est intzimiau de machiori
3.
ma poita boit sa levadora: ita est, intzimiada?! ◊ depit tenni fillu ca est intzimiada
4.
is fuedhus suus no intzímiant su siléntziu chi regnat in cussu logu
Etymon
srd.
Translations
French
causer
English
to cause
Spanish
enfermar
Italian
cagionare
German
verursachen.
ocasionài , vrb Definition
fàere naschire o fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu; giare ifadu a s'àteru de dh'annervare
Synonyms e antonyms
causai
/
intzidiare,
ispurtighisonai,
purruntzare,
suberiare
Sentences
cussu mali nos at ocasionau dannus ◊ no depeis ocasionai dannu a nisciunus!
2.
no mi ocasionis, oi, ca seu de ispétzia mala!
Translations
French
causer,
provoquer
English
to cause
Spanish
causar,
ocasionar
Italian
causare,
provocare
German
verursachen,
bewirken,
veranlassen.
salargiàre , vrb: assalarzare,
salarjare,
salarzare Definition
fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu
Synonyms e antonyms
agegherai,
assuidari,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
istrajare,
istratallai,
isvalostiare,
surrullai,
trambuscare,
ussiare
/
grisai
| ctr.
achedare,
asserenare,
assussegai
Sentences
no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha
2.
m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu
Translations
French
agiter,
troubler,
mettre en deroute
English
to cause a turmoil
Spanish
alborotar,
ahuyentar,
dispersar
Italian
subbugliare,
esagitare,
méttere in fòrte agitazióne,
sgominare,
sbaragliare
German
in Aufruhr versetzen,
erschüttern,
aufregen.
trambuscàre , vrb: trobbuscare,
trubbuscare,
trumbuscare,
trummuscare Definition
pònnere avolotu, fàere murigu, pesaresindhe cun fortza po aferrare a ccn. o ccn. cosa, iscúdere, atumbare o àteru deasi; nau de su tempus, isconciare, cambiare in malu / oju trambuscadu = malu, malàidu
Synonyms e antonyms
agegherai,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
trumbugliai
/
afarcai,
salargiare,
trubare
Sentences
arribbaos a cara a unu tzilleri cumintzant a si trubbuscare: una tropa de zòvanos s'est iscudendhe e picandhe a predas ◊ su procu de pressorju trumbuscadu chin su tirju s'arràsciat su pojolu ◊ cust'atzorodhu at trambuscadu totu sas datas e no si cumprendhet prus nudha ◊ bentos de gherra si sunt trambuscados
2.
cust'ómine giughiat un'oju trambuscadu, ma no fit feu
Etymon
srd.
Translations
French
mettre en émoi,
se jeter (sur)
English
to cause a turmoil,
to throw oneself
Spanish
alborotar,
lanzarse,
arremeter
Italian
subbugliare,
avventarsi
German
in Aufruhr versetzen,
sich stürzen.