acongosciàre , vrb Definizione
provare o fàere congòscia, pena forte
Sinonimi e contrari
angultiare
Etimo
spn.
acongojar
Traduzioni
Francese
angoisser
Inglese
to cause anguish
Spagnolo
angustiar,
acongojarse
Italiano
angosciare
Tedesco
beklemmen.
cajonàre , vrb: acajonare* Sinonimi e contrari
intzimiai
Frasi
cussu bantzigonzu li cajonat dolimentos mannos
Traduzioni
Francese
causer,
occasionner
Inglese
to cause
Spagnolo
causar,
provocar
Italiano
cagionare
Tedesco
verursachen.
causài , vrb: causare Definizione
fàere naschire, fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu
Sinonimi e contrari
intzimiai,
ocasionai
Frasi
sa maladia chi zughet ndhe l'est causada dae su piponzu
Traduzioni
Francese
causer
Inglese
to cause
Spagnolo
causare
Italiano
causare
Tedesco
verursachen.
incidài , vrb: incidiare,
incirai 1,
insidai 1,
intzediare,
intzidare,
intzidiare,
intziliare,
intzirai 1,
intzitai,
intzitare Definizione
mòvere o fàere mòvere s'àteru atzitzandhodhu, naendho e faendho e ofendhendho puru, ponendho s'unu contras a s'àteru / incirai su logu = pònnere sa zente, sos àteros, o fintzas solu s'àteru in buluzu, fàghere pessare in su malu
Sinonimi e contrari
aciopai,
ateneae,
atiare,
auntzare,
imbriscare,
incirigare,
inciulai,
insissiligai,
intrulliare,
intzifrire,
intzigare,
intzudie,
intzullire,
issolociare,
pretzipitare,
sotae,
tzintzigare,
ubetzare,
umprigare
/
intriscare,
mincidiare,
suberiare,
purruntzare,
tinghitare
Frasi
un'ora ses intzidiendhe: ma si ti aferro ti ndhe passo sa gana! ◊ a filla mia est sa cumpàngia chi dha incidat a fai cussas cosas ◊ ti pregu chi no insidis de fronti a custa disputa, chi no fatzas su disconnotu! (Pani)◊ prus de unu l'intzediaiat pro la cherrer fàghere cantare ◊ non m'intzédies: menzus mudu ti abbarra!◊ no dhi neris cosa, a su pipiu, ca dh'incidas, ca est dormendisí!
2.
at incidau totu su logu chi depit andai a s'èstero ◊ su piciochedhu est incirendi is fradis a pedí dinai a sa mama ◊ ant iscambillau is pipius… funt giogus de natura…: ita bollis intzirai?!
Etimo
itl.
incitare
Traduzioni
Francese
provoquer
Inglese
to cause
Spagnolo
provocar,
atizar
Italiano
provocare,
rinfocolare
Tedesco
provozieren,
wieder entzünden.
intzimiài , vrb Definizione
ingòllere o pònnere tema, intzimia, cuménciu de maladia; cumenciare, cumenciare a si pàrrere una maladia: nau de fémina, bènnere o èssere príngia
Sinonimi e contrari
atemare,
cajonare,
colpire,
temiare
/
comentzari
2.
cussu dh'emu intzimiau dèu ◊ est intzimiau de mali ◊ est intzimiau de machiori
3.
ma poita boit sa levadora: ita est, intzimiada?! ◊ depit tenni fillu ca est intzimiada
4.
is fuedhus suus no intzímiant su siléntziu chi regnat in cussu logu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
causer
Inglese
to cause
Spagnolo
enfermar
Italiano
cagionare
Tedesco
verursachen.
ocasionài , vrb Definizione
fàere naschire o fàere bènnere calecunu efetu, mescamente dannu; giare ifadu a s'àteru de dh'annervare
Sinonimi e contrari
causai
/
intzidiare,
ispurtighisonai,
purruntzare,
suberiare
Frasi
cussu mali nos at ocasionau dannus ◊ no depeis ocasionai dannu a nisciunus!
2.
no mi ocasionis, oi, ca seu de ispétzia mala!
Traduzioni
Francese
causer,
provoquer
Inglese
to cause
Spagnolo
causar,
ocasionar
Italiano
causare,
provocare
Tedesco
verursachen,
bewirken,
veranlassen.
salargiàre , vrb: assalarzare,
salarjare,
salarzare Definizione
fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu
Sinonimi e contrari
agegherai,
assuidari,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
istrajare,
istratallai,
isvalostiare,
surrullai,
trambuscare,
ussiare
/
grisai
| ctr.
achedare,
asserenare,
assussegai
Frasi
no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha
2.
m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu
Traduzioni
Francese
agiter,
troubler,
mettre en deroute
Inglese
to cause a turmoil
Spagnolo
alborotar,
ahuyentar,
dispersar
Italiano
subbugliare,
esagitare,
méttere in fòrte agitazióne,
sgominare,
sbaragliare
Tedesco
in Aufruhr versetzen,
erschüttern,
aufregen.
trambuscàre , vrb: trobbuscare,
trubbuscare,
trumbuscare,
trummuscare Definizione
pònnere avolotu, fàere murigu, pesaresindhe cun fortza po aferrare a ccn. o ccn. cosa, iscúdere, atumbare o àteru deasi; nau de su tempus, isconciare, cambiare in malu / oju trambuscadu = malu, malàidu
Sinonimi e contrari
agegherai,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
trumbugliai
/
afarcai,
salargiare,
trubare
Frasi
arribbaos a cara a unu tzilleri cumintzant a si trubbuscare: una tropa de zòvanos s'est iscudendhe e picandhe a predas ◊ su procu de pressorju trumbuscadu chin su tirju s'arràsciat su pojolu ◊ cust'atzorodhu at trambuscadu totu sas datas e no si cumprendhet prus nudha ◊ bentos de gherra si sunt trambuscados
2.
cust'ómine giughiat un'oju trambuscadu, ma no fit feu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mettre en émoi,
se jeter (sur)
Inglese
to cause a turmoil,
to throw oneself
Spagnolo
alborotar,
lanzarse,
arremeter
Italiano
subbugliare,
avventarsi
Tedesco
in Aufruhr versetzen,
sich stürzen.