abbolojàre , vrb: abbolozare,
bolojare Definizione
murigare e avolotare pruschetotu s'abba e cosas deasi; fintzes fàere a gana lègia, murigare s'istògomo
Sinonimi e contrari
abborotai,
abbuligiai 1,
bugliare,
istriulare,
sciambullai
2.
at próidu meda e s'abba de su riu est totu abbolozada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
troubler
Inglese
to make turbid
Spagnolo
enturbiar
Italiano
intorbidire,
sconvòlgere
Tedesco
trüben,
erschüttern.
bugliàre , vrb: (bu-gli-a-re)
buliare Definizione
murigare o mòvere a forte, pònnere a tréulu; bogare a fora
Sinonimi e contrari
abbolojare,
abborotai,
abbuligiai 1,
istriulare,
sciumbullai
/
bulliare
Frasi
su muntone de su trigu in s'azola si bugliaiat cun triutos pro lu bentulare ◊ nois buliamos s'abba de sas funtanas cun càlamos de ruo ◊ s'abba de su riu est buliada ◊ cantas renas bei at in sa marina, dólimas ti si potant buliare! (Cucca)◊ su bentu sighit a buliare donzi cosa ◊ s'impeleu mi búliat su sàmbene
2.
nois buliamis sas ciàciaras a rios
Traduzioni
Francese
bouleverser
Inglese
to upset
Spagnolo
revolver
Italiano
sconvòlgere
Tedesco
erschüttern,
durcheinenderbringen.
ilgiràre , vrb: irgirare,
isgirare Definizione
furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte
Sinonimi e contrari
irbariare
/
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
isturdinare,
stremessiri
Traduzioni
Francese
effarer,
effrayer
Inglese
to dismay
Spagnolo
desconcertar
Italiano
sgomentare
Tedesco
erschüttern.
iscruncassàre , vrb Definizione
isconciare, fàere iscónciu mannu, bogare de pare, fragassare
Sinonimi e contrari
agigotare,
degogliai,
destrossai,
ifasciare,
isciasciai,
secare,
truncai
Frasi
su pudhéricu li potiat servire ca si li fit iscruncassata sa moto
Traduzioni
Francese
fracasser,
abîmer,
détraquer
Inglese
to shatter
Spagnolo
destrozar
Italiano
sconquassare
Tedesco
erschüttern.
iscumentàre , vrb Definizione
isconciare, betare apare (nau de màniga, èssere lasca, mòvere aintru de s'ogu de sa ferramenta)
Sinonimi e contrari
irfàchere,
isciasciai,
isconciare,
iscunsertare,
isordulare
| ctr.
cumentare
Frasi
sos coros cherent provaos e, candho benit, sa prova iscumentat cantu bi at ◊ irfriguraos in cada mermu, in cust’ísula nighedha che atramentu, iscumentant su rànchiu mutricore ◊ s'àinu chi t'iscumentet, a tie solu!
2.
seo andhau a su ferreri po mi fàere una pariga de cotzas po mi cumentare su marrone, ca dhu tenio totu iscumentau (M.Deiana)
Traduzioni
Francese
effarer,
disjoindre,
défaire
Inglese
to break up,
to destroy,
to dismay
Spagnolo
deshacer
Italiano
sgomentare,
sconnèttere,
disfare
Tedesco
erschüttern,
aus den Figen bringen,
zerstören.
istrumbullài , vrb Definizione
pònnere trumbullu, avolotu, pentzamentu, fàere pentzare
Sinonimi e contrari
istrevuzire,
sciambullai,
strumbuligai
Frasi
dógnia borta m'istrumbullat su coru, candu dh'intendu, cussa pipia! ◊ Gesús dh'iat fatu fissu una castiada: Simoni si fiat inténdiu istrumbullendi cun sa violéntzia de una temporada ◊ nara, ma mi bois istrumbullai is figaus?!◊ de seguru est cussa canciofa de sa cena chi mi at istrumbullau s'istògumu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouleverser
Inglese
to disturb
Spagnolo
trastornar
Italiano
sconvòlgere,
turbare
Tedesco
erschüttern,
verwirren.
salargiàre , vrb: assalarzare,
salarjare,
salarzare Definizione
fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu
Sinonimi e contrari
agegherai,
assuidari,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
istrajare,
istratallai,
isvalostiare,
surrullai,
trambuscare,
ussiare
/
grisai
| ctr.
achedare,
asserenare,
assussegai
Frasi
no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha
2.
m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu
Traduzioni
Francese
agiter,
troubler,
mettre en deroute
Inglese
to cause a turmoil
Spagnolo
alborotar,
ahuyentar,
dispersar
Italiano
subbugliare,
esagitare,
méttere in fòrte agitazióne,
sgominare,
sbaragliare
Tedesco
in Aufruhr versetzen,
erschüttern,
aufregen.