abbolojàre , vrb: abbolozare,
bolojare Definition
murigare e avolotare pruschetotu s'abba e cosas deasi; fintzes fàere a gana lègia, murigare s'istògomo
Synonyms e antonyms
abborotai,
abbuligiai 1,
bugliare,
istriulare,
sciambullai
2.
at próidu meda e s'abba de su riu est totu abbolozada
Etymon
srd.
Translations
French
troubler
English
to make turbid
Spanish
enturbiar
Italian
intorbidire,
sconvòlgere
German
trüben,
erschüttern.
bugliàre , vrb: (bu-gli-a-re)
buliare Definition
murigare o mòvere a forte, pònnere a tréulu; bogare a fora
Synonyms e antonyms
abbolojare,
abborotai,
abbuligiai 1,
istriulare,
sciumbullai
/
bulliare
Sentences
su muntone de su trigu in s'azola si bugliaiat cun triutos pro lu bentulare ◊ nois buliamos s'abba de sas funtanas cun càlamos de ruo ◊ s'abba de su riu est buliada ◊ cantas renas bei at in sa marina, dólimas ti si potant buliare! (Cucca)◊ su bentu sighit a buliare donzi cosa ◊ s'impeleu mi búliat su sàmbene
2.
nois buliamis sas ciàciaras a rios
Translations
French
bouleverser
English
to upset
Spanish
revolver
Italian
sconvòlgere
German
erschüttern,
durcheinenderbringen.
ilgiràre , vrb: irgirare,
isgirare Definition
furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte
Synonyms e antonyms
irbariare
/
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
isturdinare,
stremessiri
Translations
French
effarer,
effrayer
English
to dismay
Spanish
desconcertar
Italian
sgomentare
German
erschüttern.
iscruncassàre , vrb Definition
isconciare, fàere iscónciu mannu, bogare de pare, fragassare
Synonyms e antonyms
agigotare,
degogliai,
destrossai,
ifasciare,
isciasciai,
secare,
truncai
Sentences
su pudhéricu li potiat servire ca si li fit iscruncassata sa moto
Translations
French
fracasser,
abîmer,
détraquer
English
to shatter
Spanish
destrozar
Italian
sconquassare
German
erschüttern.
iscumentàre , vrb Definition
isconciare, betare apare (nau de màniga, èssere lasca, mòvere aintru de s'ogu de sa ferramenta)
Synonyms e antonyms
irfàchere,
isciasciai,
isconciare,
iscunsertare,
isordulare
| ctr.
cumentare
Sentences
sos coros cherent provaos e, candho benit, sa prova iscumentat cantu bi at ◊ irfriguraos in cada mermu, in cust’ísula nighedha che atramentu, iscumentant su rànchiu mutricore ◊ s'àinu chi t'iscumentet, a tie solu!
2.
seo andhau a su ferreri po mi fàere una pariga de cotzas po mi cumentare su marrone, ca dhu tenio totu iscumentau (M.Deiana)
Translations
French
effarer,
disjoindre,
défaire
English
to break up,
to destroy,
to dismay
Spanish
deshacer
Italian
sgomentare,
sconnèttere,
disfare
German
erschüttern,
aus den Figen bringen,
zerstören.
istrumbullài , vrb Definition
pònnere trumbullu, avolotu, pentzamentu, fàere pentzare
Synonyms e antonyms
istrevuzire,
sciambullai,
strumbuligai
Sentences
dógnia borta m'istrumbullat su coru, candu dh'intendu, cussa pipia! ◊ Gesús dh'iat fatu fissu una castiada: Simoni si fiat inténdiu istrumbullendi cun sa violéntzia de una temporada ◊ nara, ma mi bois istrumbullai is figaus?!◊ de seguru est cussa canciofa de sa cena chi mi at istrumbullau s'istògumu!
Etymon
srd.
Translations
French
bouleverser
English
to disturb
Spanish
trastornar
Italian
sconvòlgere,
turbare
German
erschüttern,
verwirren.
salargiàre , vrb: assalarzare,
salarjare,
salarzare Definition
fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu
Synonyms e antonyms
agegherai,
assuidari,
assulurgiare,
isciuliai,
ispabuciare,
istrajare,
istratallai,
isvalostiare,
surrullai,
trambuscare,
ussiare
/
grisai
| ctr.
achedare,
asserenare,
assussegai
Sentences
no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha
2.
m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu
Translations
French
agiter,
troubler,
mettre en deroute
English
to cause a turmoil
Spanish
alborotar,
ahuyentar,
dispersar
Italian
subbugliare,
esagitare,
méttere in fòrte agitazióne,
sgominare,
sbaragliare
German
in Aufruhr versetzen,
erschüttern,
aufregen.