acallonàe, acallonài , vrb Definition
essire coment'e nemos, de no èssere bonu a nudha
Synonyms e antonyms
adhodhoare,
ammannunnare
Etymon
srd.
Translations
French
hébéter
English
to knock out
Spanish
ponerse chocho
Italian
rincoglionire
German
verblöden.
aterrài , vrb: aterrare Definition
betare o calare a terra, pònnere in terra (mescamente nau de màchinas chi si pesant a bolare in is aeras, candho ant acabbau su bólidu); nau in cobertantza, fàere a bregúngia a unu, o fintzes andhare in contràriu a unu de mala manera; umiliare, cunsiderare cun umilesa / andai, movirisí aterra aterra = bassos bassos, cuatos cuatos
Synonyms e antonyms
aterrighinare,
isterricrare,
isterrighinare,
istragorzare
/
afachilare
Sentences
sos ariopranos aterrant in s'arioportu ◊ un'ariopranu at aterradu in d-unu paris ◊ tui aterradí e no ti movast ca funt iscudendi de perda!
2.
no apo aterrau sa mama, ma apo difesu su fizu ◊ at fatu domandha a sos carabbineris, l’ant fatu àbbile, ma in su Comunu ant aterradu totu e no l’ant fatu partire
3.
ma chini si esaltat in supérbia at a èssiri umiliau e aterrau
Etymon
srd.
Translations
French
terrasser
English
to knock down
Spanish
aterrizar
Italian
atterrare
German
niederwerfen.
dubbài, dubbàre , vrb Definition
tocare sa genna pedindho de intrare
Synonyms e antonyms
addobbai,
tochedhare,
tzocare
Sentences
apu dubbau a milla portas ◊ dubbant a tot'is portas ◊ dubbai ca s'at a aberri!
Translations
French
frapper,
taper
English
to knock
Spanish
tocar
Italian
bussare
German
klopfen,
anklopfen.
foliài , vrb: fruliare,
fugliare,
fuliae,
-ai,
-are,
fulliai,
-are Definition
imbolare, betare a un'ala, atesu, a terra calecuna cosa chi no serbit prus; lassare o lassàresi orrúere, o fàere orúere a terra; foedhandho de laores, batire o bogare frutu, giare resa / fugliare una cosa a cantu curret bratzu = atesu meda, cantu prus si podet
Synonyms e antonyms
bessai,
bocare,
frundhire,
ghetai,
imbolare,
iscavulai,
sciuliai 1,
strumpai
/
bundhare
| ctr.
allogae,
collire
Sentences
pigant su fiascu e nci dhu fóliant a su spirifundu de su mari ◊ fruliade sas falches, manigadores de pane e chibudha! (F.Sechi)◊ gighet bestes chi cherent fruliadas, totu mughedhu ◊ candho mi ant bidu betzu mi che ant fuliadu che un'istratzu ◊ sa carrada est fuliendi: tocat a ndi bogai unu pagu de binu ◊ portu unu tussi… seu sempri fuliendi!
2.
sa maladia l'at fulliau a terra ◊ no ti fúlies in terra ca t'imbrutas! ◊ sa mata ndi dh'at fulliara su bentu ◊ fulliau mi so in s'istoja a titillias de fritu
3.
suta de sa luna chi frúliat prata, mih s'istradone! ◊ innòi at a cresci trigu de fuliai a trinta! ◊ de issa s'innamorant sos piús pro chi sa gràscia fúliat a mojos (P.Mossa)
Translations
French
jeter
English
to throw away,
to knock down
Spanish
echar
Italian
buttar via,
buttar giù
German
wegwerfen,
hinunterwerfen,
hinabwerfen.
irbatulàre , vrb: isbatulare Definition
pigare e iscúdere a calecunu logu o cun calecuna cosa; pistare, catzigare
Synonyms e antonyms
abbanzare,
aciociai,
acorpai,
arropai,
isciúdere
Sentences
candho no la cheret intèndhere li cheret irbatuladu puru! ◊ at leadu unu cantu de fuste russu, totu nodosu, pro l'isbatulare ◊ l'aiant agatadu ischervijadu in s'oru de su tirighinu: su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ a s'isbàtula isbàtula, sa limba nostra la matratant e narant chi no giuat prus
2.
isbàtulant… pro disisperu, istradones de mundhu, andhantanos, a cheghentare dies a sole anzenu!
Etymon
srd.
Translations
French
battre,
frapper
English
to knock
Spanish
sacudir
Italian
picchiare,
sbàttere
German
schlagen,
klopfen.
sderrinài , vrb: isterrinai*,
sterrinai,
stirrinai Definition
betare a terra, crocare in terra, su si pònnere crocaos
Synonyms e antonyms
imbrossinare,
istèrrere,
isterricorjare,
isterrighinare,
sterrionai,
stragai
Sentences
candu ti ses puntu ses acabbau sderrinau in d-unu letu
Translations
French
terrasser,
abattre,
s'étendre
English
to knock down,
to lay (down),
to lie down
Spanish
derribar,
tumbar
Italian
atterrare,
abbàttere,
stèndere a tèrra,
stèndersi
German
niederwerfen,
niederschlagen,
sich hinlegen.
tzochedhài, tzochedhàre , vrb: tochedhare* Definition
fàere tzàcurru iscudendho, tocandho a atripadura, tocandho a cropu forte mescamente in is gennas pedindho de intrare
Synonyms e antonyms
dubbussare,
dumbulare,
sacai,
tochitae,
trochedhare,
tzacarrai,
tzocai
Sentences
pro su candhelarju depies tochedhare in sos portales ◊ fit peri sas giannas, tzochedhendhe ◊ ite cres, chi no sia andhadu deo puru tzochedhendhe in sas giannas anzenas?!
2.
babbu tzochedhat cun sa mazadorza iscutinendhe olia
Translations
French
frapper,
taper
English
to knock
Spanish
llamar,
tocar
Italian
bussare
German
klopfen.